Dit is een samenvatting van alles wat je moet kennen voor het vak 'Hersenen en gedrag' van de minor Psychologie aan de hogeschool Utrecht in het jaar 2019/2020.
Succes met leren, bij vragen stuur een berichtje!
SAMENVATTING HERSENWERK
Hoofdstuk 1 Het wat en hoe van de neurowetenschappen + H2
fundamenten: Het zenuwstelsel
Neurowetenschappers bestuderen het zenuwstelsel en het zenuwstelsel verwerkt
zintuigelijke informatie, maakt het lichaam klaar voor actie of rust, zet
emotionele en cognitieve processen in gang en stuurt spieren en organen aan.
Zenuwstelsel bestaat uit:
- Brein
- Ruggenmerg
- Zenuwen in ons lichaam
- De centrale verwerkingseenheid van dit wijdvertakte systeem = brein
Belangrijk onderscheid dat neurowetenschappers maken is tussen ‘structuur’ en
‘functie’.
Structuur: anatomische structuren
Functie: functie van neuronen in hersengebieden
Neuron
Zenuwuiteinde = presynaptische eindknoppen
Voornaamste functie van neuron is overdragen van informatie.
Cel heeft vertakkingen (dendrieten) die via de ‘input’ naar de cel leiden. De
‘output’ leidt de cellen van de neuron af (axon). De output maakt contact met de
dendrieten van de andere cellen.
- Dendrieten = grijze stof
- Axon = witte stof
- Om de dendrieten zou je een soort lijntje kunnen tekenen, dit is het
celmembraan (huid van de cel). Dit is een heel dun vliesje.
- Een cel heeft 2 standen: geeft een signaal door, of geeft geen signaal door.
Als hij geen signaal doorgeeft = in de stand van rustpotentiaal (zit wel
energie in maar geeft geen signaal door). Als hij wel een signaal doorgeeft
= actiepotentiaal.
Actiepotentiaal: elektrische golf door het axon die ontstaat door de instroom van
positief geladen deeltjes, namelijk natriumionen
Ongeacht hoever de drempel is overschreden, er vindt altijd een
actiepotentiaal plaats van ongeveer dezelfde grootte
, Om weer terug te komen in de rustpotentiaal stromen andere positief
geladen deeltjes het neuron uit, namelijk kaliumionen
Axon is bedekt met isolerende, witgekleurde laag van vetmoleculen, de
myelinelaag, functie: zorgt ervoor dat actiepotentiaal sneller door axon kan
verplaatsen.
Niet geïsoleerde delen, knopen van Ranvier, stromen er nieuwe positief
geladen natriumdeeltjes naar binnen voor een extra impuls
In het celmembraan zitten pompen/draaideuren (sommige pompen deeltjes van
binnen naar buiten, sommige van buiten naar binnen). Constante activiteit in
zo’n cel, ze zijn constant bezig om deeltjes te verplaatsen (Rustpotentiaal, cel is
geladen maar kan nog niks doen)
Ongelijke verdeling van deeltjes
Dit levert energie op (Verschil elektrische lading of ergens veel en ergens
weinig)
Binnenkant van cel = negatief, buitenkant = positief => spanningsverschil
- Er is een kleine tussenruimte (neurotransmitters) tussen cellen. Deze
neurotransmitters ‘wachten’ op een actiepotentiaal om een signaal door te
geven naar de volgende cel. Neurotransmitters worden gemaakt in
hersencellen en sommige in klieren.
De neurotransmitter wordt afgegeven in de synaptische kloof, dit is de
ruimte tussen de presynaptische kloof en de postsynaptische receptoren
van een naastliggend neuron.
op de dendrieten zitten receptoren. Als een neurotransmitter contact
maakt met receptor gaan die ‘poorten’ open.
, Wanneer de poorten opengaan van de ‘pompen’ verandert het
spanningsverschil. (deze ‘chemische poorten’ gaan open door de
neurotransmitters.
o Poorten in axon werken op elektriciteit. In het rustpotentiaal zijn ze
dicht. Als het spanningsverschil verandert en de drempelwaarde
wordt gehaald, gaan de poorten open.
Dan gaan de cel ‘vuren’ en heb je een actiepotentiaal
Aan eind van axon wordt dan een signaal gestuurd om neurotransmitters
vrij te laten, en zo de hele tijd door.
Enzymen zorgen ervoor dat de deeltjes in kleinere mate door de poorten gaan
dan dat ze aankwamen.
Er zijn verschillende typen neurotransmitters. Enkele belangrijke in ons brein zijn:
Dopamine, Melatonine, Adrenaline, Serotonine, Noradrenaline, GABA, Glutamaat
& Acetylcholine.
Neuronen werken meestal met 1 neurotransmitters. Deze werken in
circuits. Bijvoorbeeld verschillende dopamine circuits in de hersenen.
Dendriet heeft eigen receptor die past bij de vorm van de neurotransmitters. Via
de chemische poorten van de neurotransmitters gaan geladen deeltjes de
dendrieten in.
Afhankelijk van de neurotransmitter en het type receptor, zal de verandering in
het membraandoorlaatbaarheid de kans op een actiepotentiaal in de
ontvangende cel verhogen of verlagen.
Verhogen = excitatorisch signaal
Verlagen = inhibitorisch signaal
Centrale zenuwstelsel = CZS
Perifiëre zenuwstelsel = bestaat uit zenuwen buiten CZS
= te verdelen in
- Somatische zenuwstelsel = bestaat uit neuronen die informatie vanuit
de zintuigen naar het CZS en van daaruit naar spieren en klieren sturen
naar het autonome zenuwstelsel, dat het hart en de organen controleert
= te verdelen in
- sympathische zenuwstelsel = bestaat uit netwerk van neuronen die het
organisme voorbereiden op flinke activiteit, zoals vechten of vluchten
(stressvolle momenten bijv.)
- parasympatische zenuwstelsel = neemt het over wanneer het lichaam
weer naar een toestand van rust en herstel keert na een stressvol
moment. Dit stelsel zorgt ervoor dat het lichaam weer kan bijkomen.
De twee systemen zijn beide altijd actief. De mate waarin verschilt per situatie.
Het brein kun je verdelen in twee cerebrale hemisferen
(hersenhelften)
De longitudinale fissuur – scheidt beide hemisferen. De
2 hemisferen werken samen en wisselen informatie uit
3 belangrijke verbindingsroutes:
1. corpus callosum = hersenbalk
2. cingulum = voorste commisuur
3. commisura anterior = voorste commisuur
commisuur = bindweefselachtige verbinding
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper psychologiesamenvattingen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,98. Je zit daarna nergens aan vast.
