Bestuursrecht 2: belangrijke schema’s/andere dingen
1. Kleiduivenschieten Maasdriel
‘Mag, in het licht van het specialiteitsbeginsel, een vergunning geweigerd worden op grond
van het algemeen belang ontleend aan het EU-recht?’
rechtsregel: Nee, dit is niet toegestaan. In casu probeerde de burgemeester een
vergunningverlening te weigeren op grond van het EU-recht, maar dit mag niet. Al volgt uit
het Constanzo-arrest dat lidstaten rechtstreeks werkend EU-recht moeten toepassen,
geeft dit niet de mogelijkheid om op grond daarvan te mogen afwijken. EU-recht mag wel als
weigeringsgrond worden gebruikt, indien een derde zich beroept op EU-recht. Anders zou dit
zorgen voor omgekeerde horizontale werking.
2. Dakopbouw A’dam
Wat als een disclaimer wordt verbonden aan een toezegging?
rechtsregel: Als een disclaimer wordt verbonden aan een toezegging, dan is dit zonder
betekenis indien zonder die disclaimer wel sprake zou zijn van een toezegging. Uitzondering
hierop is het geval waarin de informatie die het betreft, erg algemeen is.
3. Paardenbak Overbetuwe
Wanneer kan een geslaagd beroep worden gedaan op het vertrouwensbeginsel?
rechtsregel: Hiervoor moet concrete, ondubbelzinnige toezeggingen zijn gedaan door een
bevoegd persoon, waaraan rechtens te honoreren verwachtingen kunnen worden ontleend.
4. Kwantum/Venlo
Wat betekent art. 3:4 lid 2 Awb voor de toetsing van de rechter bij een discretionaire
bevoegdheid?
rechtsregel: Indien een bestuursorgaan een discretionaire bevoegdheid heeft, mag de
rechter alleen marginaal toetsen. Dit houdt in: toetsen of een bestuursorgaan redelijkerwijs
tot dat besluit heeft kunnen komen.
5. Fluorideringsarrest
Ook overheidsoptreden dat formeel gezien niet gebiedend of verbiedend is, maar praktisch
gezien wel dezelfde werking heeft, behoeft geen wettelijke grondslag.
6. Harmonisatiewetarrest
De rechter mag de formele wet niet met een beroep op algemene rechtsbeginselen buiten
toepassing laten, art. 120 Gw.
7. Velpse Duivenhok
Belangen van derden mogen in bepaalde gevallen worden meegewogen.
- Alle belangen van omwonenden mogen worden meegenomen, moet wel per geval
worden gekeken in welke mate er een belang is.
- Geen gewicht mag worden toegekend aan een derde belang als er een andere manier
is waarop dit belang kan worden beschermd.
, 8. Ne bis in idem
Als er geen nova zijn en de vereenvoudigde afwijzing zou evident onredelijk zijn, dan moet er
opnieuw behandeld worden. Als een bestuursorgaan kiest voor behandeling, dan controleert
de rechter of dit zo is. Of er nova zijn, is namelijk een rechtsvraag. Hij toetst dus vol. De
rechter toetst niet meer marginaal, dus of het orgaan in redelijkheid tot het besluit heeft
kunnen komen, ze toetst alsof het het eerste besluit is. De belangenafweging wordt wel
marginaal getoetst. Uit dit arrest volgt ook hoe beoordeelt kan worden of iets evident
onredelijk is. Als er beleid is waarin staat dat je recht hebt op herziening, mag dit niet
afgewezen worden omdat er geen nova zijn.
9. Inherente afwijkingsbevoegdheid
Omstandigheden die in beleidsregels zijn verdisconteerd, mogen niet daarom buiten
beschouwing gelaten worden. Orgaan moet alles meenemen en kijken of omstandigheden als
bijzonder kunnen worden aangemerkt.
10. Windmill
‘Mag de staat ook via privaatrecht belangen behartigen?’
regel: In dit arrest is door de Hoge Raad een stappenplan gegeven om dit te beoordelen.
1. Is er een publiekrechtelijke regeling die in de mogelijkheid voorziet?
➔ Zo ja, dan handelen naar die regels.
2. Zou gebruik van privaatrecht zorgen voor onaanvaardbare doorkruising?
a. Kijk naar inhoud/strekking van de publiekrechtelijke regeling
b. Wijze van bescherming burgers door publiekrechtelijke regeling ten opzichte van
privaatrechtelijke regeling.
c. Kan met publiekrechtelijke regeling een vergelijkbaar resultaat worden behaald?
11. Den Dulk
‘Wanneer kan nakoming niet worden gevorderd?’
regel: In geval van onvoorziene omstandigheden, die niet zijn verdisconteerd in de
overeenkomst, of beleidswijziging. Moet wel voldoende rechtvaardig zijn om niet na te
komen.
12. Kunst & Antiekstudio Lelystad
In Windmill werd een beperking van de tweewegenleer aangenomen, dus kon de overheid
niet zomaar meer kiezen. De beperking werd hier op gebied van de ruimtelijke ordening weer
teruggedraaid. In casu mocht de gemeente een beding opnemen dat verder ging dan het
bestemmingsplan.
13. Amsterdam/Geschiere
Privaatrechtelijk bijzonder gebruik werd afgewezen, waar de publiekrechtelijke vergunning
wel was gegeven. Dit leverde misbruik van bevoegdheid op, omdat orgaan als uitgangspunt
had moeten nemen dat met de publiekrechtelijke vergunning ook het privaatrechtelijke
bijzonder gebruik komt. Privaatrechtelijke toestemming mag alleen worden ontzegt op grond
van zwaarwegende redenen die niet bij de belangenafweging bij publiekrechtelijke
toestemming meespeelden.
14. Leffers/Staat
Als gelijkheidsbeginsel wordt geschaad door rechtmatige overheidshandeling waardoor
