Schematisch overzicht met alle aandoeningen voor VSW Verdieping Sociaal werk kennistoets. Uit boek 'Psychiatrie voor de Sociaal werker' Per aandoening de kopjes, algemeen kenmerken behandeling/benadering sociaal werker. En daarnaast nog belangrijke extra's.
Schematisch overzicht van de aandoeningen voor VSW:
Hoofdstuk 1 Biopsychosociaal model
Hierin staan geen aandoeningen (Wel samenvatting hiervan in mijn uitgebreide samenvatting)
Hoofdstuk 2 Autismespectrumstoornis ASS
Aandoening Algemeen Kenmerken/Symptomen Training/Begeleiding/Behandeling &
Bejegening vanuit de sociaal werker
ASS Is aangeboren Sociale communicatie/interactie: Levensloopbegeleiding is nodig (gedurende leven
Autisme DSM-IV nog onderverdeling in DSM-5 niet Alleen contact om eigen behoeften kenbaar wisselende ondersteuningsbehoefte ook kijken naar
Spectrum meer maken komende transities
Stoornis Diagnostiek: Signaleren → Toetsen → Geen wederkerigheid in contact Integrale benadering; kijken op alle levensgebieden
Ontwikkelingsanamnese → DSM-5 Moeite interpreteren gedrag van anderen en omgeving er ook in betrekken
classificatie → Aanvullend onderzoek voor Moeite verbaal uiten Zelfredzaamheid en zelfstandigheid vergroten
handelingsgerichte diagnostiek Eigenaardig taal/woord gebruik Rol in integratie in de samenleving
Ontwikkeling vanTheorie of Mind ToM is Onvoldoende begrip humor en abstracte taal Gezinsbegeleiding = psycho-educatie, vergroten
vertraagd (Sally&Ann test) Moeite interpreteren non verbale competenties en herstellen evenwicht
ToM is vermogen je te verplaatsen in de communicatie Psycho-educatie → meer kennis/inzicht
gedachten/gevoelens intenties van ander Indirecte boodschappen merken ze niet op Sociale vaardigheidstraining → herkennen/omgaan
Hebben zwakke CC (Centrale Coherentie) Herhalende stereotype patronen emoties + assertiviteit
Ze zien niet geheel/context maar stukjes Vastklampen aan gewoonten, volgorde Behandeling:
Ook stoornis in executieve functies m.n. handelingen, vaste routines, en denkpatronen ondersteunende medicatie (antipsychotica/Ritalin) +
cognitieve flexibiliteit Informatieverwerkings- en integratie CGT (bij normaal/hoog IQ (leren hoe men
Problemen onderwijs/werk: problemen: stemming/gedrag beïnvloeden)) + Psychotherapie
Omgang anderen Overgevoelig voor prikkels (versterken zelfbeeld/zelfvertrouwen en
Door zwakke CC moeilijk hoofd- en Trage informatieverwerking ontwikkelen probleemoplossend vermogen +
bijzaken kunnen scheiden Moeite verwerken non-verbale informatie vaktherapieën (gericht op geblokkeerde expressie,
Prioriteren is lastig Moeite met schakelen van de ene naar de beleving, communicatie, contact) + mindfulness
Plannen en organiseren is lastig andere situatie (helpen met vol hoofd)
Aangeleerde vaardigheden worden niet Overig: Aandachtspunten begeleiding:
automatisch meegenomen naar nieuwe Afwijkende/onhandige/houterige motoriek Kennis ASS
situatie Extreme en schijnbaar onlogische angsten Aanpassen communicatie
Plotselinge veranderingen zijn moeilijk Gedragsproblemen (eten/slapen/driftbuien) Bieden van structuur
, Weinig inzicht in eigen functioneren Automutilatie en agressie Aansluiten in wijze van contact maken (welke
Problemen met wonen: Angstig en faalangstig gedrag zintuigen, verbaal/visueel, welk emotioneel
Leren woonvaardigheden lastig Depressiviteit (secundair door inzicht in ontwikkelingsniveau
Sociale contacten lastig gevolgen ASS) Competenties hulpverlener:
Zelf initiëren van opruimen/contact etc. is Persoonlijkheidsproblematiek (door niet Eigen gezichtspunt los en vanuit de ander kijken
lastig kunnen voldoen aan ontwikkelingstaken Kijken naar mogelijkheden en kwetsbaarheden
Problemen relaties Wel betrokken maar bewust dat wederkerigheid
Aangaan/onderhouden contact vaak niet mogelijk is (mate van distantie)
Wederkerigheid/Inlevingsvermogen Helpen bij structureren
Initiatief nemen Ethisch bewustzijn, ongelijke machtsverhouding in
Moeite met inschatten wat passend is in behandelrelatie, waar begrens je?
relatie (grensoverschrijdend) Handel vanuit empowerment (zoveel mogelijk zelf
Weten niet hoe ze plezier aan eigen regie)
lichaam kunnen beleven
Vaak ongelijke relaties door gebrek
weerbaarheid
Subtypen van ASS volgens de DSM-IV
Klassiek autisme Syndroom van Asperger PDD-NOS
Vaak lager IQ of VB Normaal/hoog IQ Is een restcategorie
Op jonge leeftijd al geen/weinig reactie op contact met Moeite met aangaan en vooral onderhouden relaties Past niet in de andere 2
moeder/anderen Moeite met plannen In DSM-5 vaak geen ASS
Praten niet of nauwelijks Geen achterstand in taal Sociaal onhandige kinderen
Dwangmatige dagelijkse routine Minstens 2 kenmerken in sociale interactie en 1 in Iets klopt niet maar je kan er de vinger niet op leggen
Dwangmatige fascinaties stereotiep gedrag
Subtypen ASS volgens Lorna Wing
Afzijdige groep Passieve groep Actieve maar bizarre groep
(aloof) (passive) (active but odd)
Lijkt op klassiek autisme Lijkt op atypisch autisme of Asperger Gemiddeld tot hoog IQ
Vaak VB IQ is hoger vaak 1e jaren in regulier onderwijs Neemt actief initiatief tot contact maar wel naïef/vreemd
Lijken onverschillig tegenover andere mensen Gaan zelden spontaan een interactie met een ander aan onaangepast en eenzijdig
Vaak aanvaarden ze wel lichamelijke toenadering van bekende/ Accepteren op passieve wijze wel de toenadering van Begrijpen interacties moeilijk
vertrouwde mensen een ander Praten snel
Praten niet of nauwelijks Zelfde problemen als de afzijdige groep met Kunnen geen wederzijdse conversatie aangaan
, Echolalie communicatie en verbeelding maar minder opvallend Stellen vaak dezelfde vragen of blijven over zelfde
Gebaren alleen meetrekken van iemand om iets te krijgen Voetbal vb: Staat erbij en reageert alleen als hem een bal onderwerp praten
Motorische stereotypieën (bv. fladderen/wiegen) wordt toegespeeld Delen spel niet op mentaal niveau
Fascinatie zintuigelijke ervaringen (geluid/licht) Stereotiepe fascinaties
Dwangmatige dagelijkse routine Gedragsproblemen vaak gerelateerd aan weerstand tegen
Voetbal vb: onttrekt zich aan spel iets anders doen dan stereotiep gedrag
Vaak gemist in diagnose en bestempeld als koppig,
gedragsgestoord, asociaal.
Voetbal vb: stort zich in het spel zonder af te stemmen op
teamspel
, Hoofdstuk 3 Persoonlijkheidsstoornissen
CLUSTER A CLUSTER B CLUSTER C
Excentriek Dramatisch Angstig
Paranoïde Stoornis Borderline Persoonlijkheidsstoornis Vermijdende Persoonlijkheidsstoornis
Kern = diepgaand wantrouwen t.o.v. anderen Kern = Instabiliteit in interpersoonlijke relaties, Kern = patroon sociale geremdheid, gevoel minder
zelfbeeld en affecten waardigheid en overgevoeligheid kritiek anderen
Schizoïde Persoonlijkheidsstoornis Narcistische persoonlijkheidsstoornis Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis
Kern = Zich terugtrekken uit sociale relaties en beperkt Kern = grandiositeit, behoefte aan bewondering en Kern = enorme angst voor verlating en eenzaamheid
vermogen tot emotioneel uiten gebrek aan empathie waardoor cliënten vastklampend en onderworpen
gedrag vertonen
Schizotypische persoonlijkheidsstoornis Histrionische (theatrale)persoonlijkheidsstoornis Dwangmatige persoonlijkheidsstoornis
Kern = Ongemak/onvermogen in sociale relaties, Kern = enorme behoefte aan aandacht en een Kern = Overmatige aandacht voor orde, perfectie en
vertekeningen in cognities/waarnemen en excentriek overdreven emotionaliteit controle
gedrag
Antisociale Persoonlijkheidsstoornis
Kern = een veronachtzaming en schending van de
rechten van anderen
Aandoening Algemeen Kenmerken/Symptomen Training/Begeleiding/Behandeling &
Bejegening vanuit de sociaal werker
Persoonlijkheids Ontstaat in jeugd of jonge Afwijkingen in: Pas als iemand voldoet aan criteria voor
Stoornissen volwassenheid Cognities: anders waarnemen van omgeving, persoonlijkheidsstoornis kijken naar welke
Algemeen Zou volgens DSM-5 niet samen gebeurtenissen anderen en zichzelf Langdurige behandeling nodig
kunnen voorkomen met depressie/ Affecten: variëteit, intensiteit, labiliteit, Behandelrelatie lastig door basisgebrek vertrouwen
verslaving/reuma in praktijk is dit adequaatheid emotionele reacties Kennis over overdracht en tegenoverdracht!
anders Interpersoonlijk functioneren’ Blijf uit de dramadriehoek!
Hoe ouder hoe minder (suïcide, Impulsbeheersing Belangrijk: Echtheid, acceptatie en empathie
behandeling, rijping persoon) Gebrekkig vermogen tot mentaliseren (jouw Aandacht voor het systeem!
Meest voorkomend 10-15% gedachten kunnen afwijken van een ander)
Veel comorbiditeit Disfunctionele assumpties (zwart/wit denken,
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper erikaespinolavazquez-wamelink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
