Samenvatting
5 VWO BIOLOGIE HOOFDSTUK 12 SAMENVATTING NECTAR
Een uitgebreide samenvatting voor hoofdstuk 12 van het boek nectar 5vwo 4e editie
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 3 pagina's
Voorbeeld 1 van de 3 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 12 – HormonenParagraaf 1
Endocriene klieren geven hun producten af aan het inwendig milieu, exocriene klieren geven hun
producten af aan het uitwendig milieu. Hormoonklieren zijn endocriene klieren. Hormonen zijn
signaalstoffen die via het bloed doelwitcellen bereiken en ze activeren of afremmen.
De hypofyse, de centrale hormoonklier, bestaat uit de neurohypofyse en de adenohypofyse en is de
verbinding tussen de hersenen en het hormoonstelsel. De hypofyse zorgt voor de coördinatie van
hormonen door klieren aan te sturen en regelt de groei en rijping van geslachtscellen.
Synapsen in de hypothalamus geven releasing-hormonen (RH's) en inhibiting-hormonen (IH’s) af aan
het bloed waarna ze rechtstreeks terechtkomen in de adenohypofyse. RH’s stimuleren in de
adenohypofyse de afgifte van andere hormonen. IH’s remmen de productie van die hormonen.
Naast IH's en RH's zijn er andere neurohormonen. Die komen via uitlopers van neuronen in de
neurohypofyse, waar de uitlopers het afgeven aan het bloed. Voorbeelden daarvan zijn ADH, die de
bloeddruk laat stijgen, en oxytocine, die een rol speelt bij de bevalling en sociaal gedrag.
De hormoonconcentraties in het bloed variëren voortdurend binnen bepaalde grenzen door een
negatieve terugkoppeling, zoals bij de ovulatie. FSH uit de adenohypofyse (als gevolg van FSH-RH uit
de hypothalamus) stimuleert de groei en ontwikkeling van follikels in de eierstokken, waaruit
oestradiol (een oestrogeen) komt. Oestradiol stimuleert de afgifte van LH door de hypofyse wat
zorgt voor ovulatie. Na de ovulatie ontstaat uit de rest van de follikel het gele lichaam, dat naast
oestradiol ook progesteron maakt, dat FSH-RH en FSH remt.
Soms kunnen stoffen die geen hormonen zijn aan de membraanreceptoren van hormonen hechten.
Dat kan negatieve gevolgen hebben omdat de hypofyse deze stoffen niet kan reguleren.
Paragraaf 2
Hormonen komen op verschillende manieren het celmembraan in. Steroïdhormonen en sommige
tyrosinehormonen passeren het celmembraan en vormen met een receptor een hormoon-
receptorcomplex, dat het DNA in de doelwitcel activeert. In de kern activeert het hormoon-
receptorcomplex een gen, dan ontstaat er RNA, waarna ribosomen een eiwit maken. Het
tyrosinehormoon adrenaline en peptidehormonen binden aan receptormoleculen in het
celmembraan en activeren een tweede boodschapper. Secundaire boodschappers zijn kleine
moleculen die snel door het grondplasma diffunderen naar een of meerdere doelwitmoleculen zoals
een enzym of DNA.
Veel hormonen worden buiten de hersenen gemaakt als reactie op andere hormonen. Het
groeihormoon (GH) laat in de lever IGF maken, die werkt op de groeischijven de pijpbeenderen. De
kraakbeencellen van de groeischijven delen en differentiëren gedeeltelijk tot botcellen. De
groeischijven verdwijnen na de puberteit, maar GH blijft een andere rol vervullen (vetcellen
aanzetten tot afbraak van cellen). Een ander voorbeeld is CRH uit de hypothalamus dat de hypofyse
aanzet tot afgifte van ACTH die de cellen van de bijnierschors stimuleert tot afgifte van onder andere
cortisol. Cortisol verhoogt bij stress je hartslag, de glucosespiegel van het bloed en maakt je alerter.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xTonka. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen