Samenvatting
5 VWO BIOLOGIE HOOFDSTUK 13 SAMENVATTING NECTAR
Een uitgebreide samenvatting voor hoofdstuk 13 van het boek nectar 5vwo 4e editie
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 3 pagina's
Voorbeeld 1 van de 3 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 13 – ZenuwstelselParagraaf 1
Het centrale zenuwstelsel bestaat uit de neuronen (zenuwcellen) van de hersenen en die van het
ruggenmerg met hun ondersteunende cellen. Het perifere zenuwstelsel bestaat uit zenuwen,
bundels uitlopers van neuronen die zintuigen verbinden met het CZS en CZS met spieren en klieren.
In het centrale zenuwstelsel liggen de cellichamen van de neuronen bij elkaar in de grijze stof. In het
ruggenmerg is dat aan de binnenkant en in de grote hersenen aan de buitenkant. De witte stof
bestaat uit de uitlopers van neuronen met daaromheen een extra isolerend omhulsel van myeline.
De bloed-hersenbarrière bevindt zich in de bloedvaten van de hersenen en beschermt de hersenen
tegen ongewenste stoffen, doordat de ruimte tussen endotheelcellen van de haarvaten klein zijn
(tight-junctions) en door astrocyten, gliacellen die een vrijwel gesloten kring rondom de haarvaten
vormen. Helaas wordt door de bloed-hersenbarrière ook medicijnen tegengehouden.
De grote hersenen bestaat uit twee delen die met elkaar verbonden zijn via de hersenbalk. De
hersenschors is het buitenste deel van de grote hersenen en bevat sensorische en motorische
centra. De primaire sensorische schors ontvangt informatie uit zintuigen en de secundaire
sensorische schors interpreteert, vergelijkt en slaat de informatie op. Elk type zintuig heeft een eigen
primair/secundair gebied in de hersenschors. De primaire motorische schors stuurt primaire acties
aan en de secundaire motorische schors stuurt gecoördineerde bewegingen aan, zoals fietsen. De
linkerhelft van de grote hersenen communiceert met de rechterhelft van het lichaam en andersom.
De thalamus selecteert welke impulsen van zintuigen naar de hersenschors gaan. Alcohol zorgt
ervoor dat GABA, een neurotransmitter, langer aan zenuwcel remmende receptoren gebonden blijft,
waardoor de thalamus minder goed functioneert. Daardoor herinner je na te veel alcohol drinken
weinig erover. De hypothalamus is betrokken bij de homeostase; hij stuurt hormoonklieren aan,
bevat de thermostaat voor het regelen van je lichaamstemperatuur en bevat je biologische klok.
De kleine hersenen spelen een rol in het coördineren van bewegingen samen met de grote
hersenen, de hersenstam en het ruggenmerg. De hersenstam bestaat uit de middenhersenen, de
pons en het verlengde merg. De middenhersenen spelen een rol bij reflexen van zien en horen. De
pons verbindt de grote en kleine hersenen en is een tussenstation tussen het evenwichtszintuig in je
middenoor en de kleine hersenen. In de verlengde merg kruisen de zenuwenbanen (links-rechts) en
zitten regelcentra voor vitale functies zoals ademhaling.
Het ruggenmerg verbindt het onderste deel van de hersenen met het perifere zenuwstelsel. Uit het
ruggenmerg ontspringen ruggenmergszenuwen, verbonden met skeletspieren en zintuigen. Een
impuls komt aan de rugzijde binnen via een spinaal ganglion dat bestaat uit sensorische neuronen en
verlaat het ruggenmerg via motorische neuronen aan de buikzijde. De motorische neuronen maken
contact met de grensstrengen naast het ruggenmerg, die daarna naar de organen gaan. Reflexen in
het gebied van het hoofd gaan via de hersenstam en de hersenzenuwen. Reflexen in de romp en
ledematen gaan via het schakelneuronen in het ruggenmerg, zoals de kniepeesreflex. Reflexen zijn
aangeleerd of aangeboren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xTonka. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 70840 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen