Geschiedenis tijdvakkendossier havo 4 en havo 5. Het document bevat alle kenmerkende aspecten
van alle tijdvakken en kan ook gebruikt worden als samenvatting voor het eindexamen.
Tijdvak 1: Jagers en Boeren
Jaartallen: tot en met 3000 v.Chr.
Periode: Prehistorie
Maatschappijtype: Van jagers verzamelaars naar agrarisch
Kenmerkende aspecten:
1 Levenswijze van jagers en verzamelaars
1 = Jagers en Verzamelaars
Wat is het: De jagers gaan van een nomadische samenleving naar agrarisch.
Ze leefden van de jacht en het verzamelen van eetbare planten en bessen. Zij
gaan op pad om dit alles voor hunzelf maar ook voor de groep met wie zij
samenleven te krijgen.
Oorzaken: Ze trokken rond om zo genoeg te kunnen verzamelen en jagen. Ze
hadden dus geen vaste woonplaats en waren afhankelijk daar van.
Gevolgen: De hoeveelheid voedsel werd steeds minder en het rondtrekken
bleek niet ideaal te zijn. Ze ontdekten dat ze ook dingen konden gaan
verbouwen en vee ook op een plek konden houden. Daardoor gingen ze op een
vaste plek wonen.
2 Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
2 = Landbouw en Landbouwsamenlevingen
Wat is het: Als gevolg op de jagers en verzamelaars begonnen mensen op één
plek te wonen en leven van de landbouw en het vee wat ze hielden bij de
boerderij.
Oorzaken: Ze wilde niet meer continue verplaatsen om aan eten te komen en
daardoor gingen ze op 1 plek wonen toen ze erachter kwamen dat ze ook
landbouw en vee konden houden.
Gevolgen: Er ontstonden verschillende boerderijen die steeds groter werden en
zich later ook gingen specialiseren. Met als gevolg dat er kleine dorpen
ontstonden.
3 De levenswijze van jagers en verzamelaars
3 = Ontstaan eerste steden
Wat is het: Er werd op een moment zoveel voedsel geproduceerd op de
landbouw dat mensen wat anders moesten gaan doen en er steden ontstonden
waar mensen zich gingen specialiseren. Ook ontstond door de specialisatie al
snel handel omdat niet alles meer door jezelf werd gemaakt.
Oorzaken: Te veel voedsel door de landbouw
Gevolgen: Er ontstond handel en andere beroepen.
,Tijdvak 2: Grieken en Romeinen
Jaartallen: 3000 v.Chr. en 500 n.Chr.
Periode: Oudheid
Maatschappijtype: Stedelijk agrarisch
Kenmerkende aspecten:
4 = De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over
burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat.
4 = Wetenschappelijk denken
Wat is het: Het onderzoeken en verklaren van dingen die eerder zijn verteld
maar nooit bewezen of misschien niet klopte. Dit werd gedaan door de
geleerden die steeds slimmer werden en ook steeds meer.
Oorzaak: Omdat er steeds meer geleerden kwamen en door welvaart zich
gingen verplaatsen naar steden om het zelf te onderzoeken. Konden ze niet
alleen in hun omgeving dingen verklaren maar ook over andere delen in de
wereld. En dan met name in de Griekse/Romeinse staat waar veel informatie
was.
Gevolgen: De geleerden kwamen erachter dat veel dingen anders waren dan
men dacht of had gehoord.
5 = De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur.
5 = Grieks-Romeinse cultuur
Wat is het: Dit is alles wat de Romeinen hadden gecreëerd en hadden bedacht.
En ook de stijl waarop zij hebben geleefd. Dus de taal, gebouwen, gewoontes,
leefwijze, tempels, wapens etc.
Oorzaken: De Grieken hadden eerder al zo’n soort cultuur en de Romeinen
gingen daarop door. Wel zijn er grote verschillen tussen deze twee.
Gevolgen: Verspreiding van de cultuur, deze kwam vooral in het westen voor.
Vooral de pilaren, badhuizen en tempels vonden vele uniek en kwamen
daardoor op veel meer plaatsen in de wereld.
6 = De groei van het Romeinse Imperium, waardoor de Grieks-Romeinse
cultuur zich in Europa verspreidde
6 = De groei van Romeinse Imperium
Wat is het: De Romeinen veroverde in die tijd erg veel waardoor zij meer in
bezit kregen en daar ook hun cultuur toen tot stand kwam. Zij verspreidde als
het ware hun cultuur over nieuw eigen gebied. Dit werd het Imperium
genoemd.
Oorzaken: De romeinen hadden een erg sterk leger met als legeraanvoerder
Julius Caesar. Caesar was de man dankzij wie hun erg veel grond hebben
gemachtigd.
Gevolgen: Centralisatie kwam steeds meer, rijken werden namelijk vanaf één
plek bestuurd omdat ze zo groot werden. Zo ook de Romeinen vanaf de stad
Rome.
7 = De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse
, cultuur van Noordwest-Europa.
7 = Confrontatie Grieks-Romeinse en Germaanse cultuur
Wat is het: De uitbreiding van het romeinse rijk waardoor de culturen elkaar
tegen kwamen en er een confrontatie ontstond.
Oorzaken: De veroveringen van de Romeinen met name in Europa, daar
kwamen ze de Germanen namelijk tegen. Dit was in het Noordwesten van
Europa.
Gevolgen: Culturen begonnen te mengen en er werden bepaalden aspecten
van de cultuur overgenomen. Ook ontstonden er als het ware nieuwe culturen.
8 = De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste
monotheïstisch godsdiensten.
8 = De ontwikkeling van de monotheïstische godsdiensten.
Wat is het: Dit zijn godsdiensten die in één geloof geloofden. De betekenis van
mono is ook één.
Oorzaken: In de oudheid was het jodendom een grote uitzondering omdat alle
andere godsdiensten in die tijd in meerdere goden geloofden (dit heet het
polytheïsme) en de joden maar in één god geloofden (dit heet het
monotheïsme). Het jodendom van 1 van de eerste monotheïstische
godsdiensten die ontstonden. Uit het jodendom ontstond een tijd later het
christendom.
Gevolgen: Het Christendom en Jodendom worden steeds groter en populairder.
Het Christendom werd zelfs de volksgodsdienst in verschillende plaatsen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper downloadensamenvatting. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
