Het belang van dit onderscheid is dat het privaatrecht de rechtsverhouding tussen burgers onderling
regelt, terwijl het individueel belang centraal staat. Het publiekrecht regelt de verhouding tussen de
overheid en de burgers, algemeen belang staat centraal.
Privaatrecht
Privaatrecht is het gedeelte van het objectieve recht dat zich bezighoudt met de rechtsverhouding
tussen personen (natuurlijke en rechtspersonen) onderling. Een rechtspersoon is een
organisatievorm die voor veel handelingen net als natuurlijke personen aan het rechtsverkeer mag
deelnemen. Vb: Stichtingen, verenigingen, BV en NV.
Publiekrecht
De rechtsverhouding tussen overheid en burgers.
Bestuursrecht
Bij het nemen van bestuursrechtelijke besluiten moeten bepaalde regels in acht genomen worden.
Neemt het bestuursorgaan deze regels niet in acht, dan kan een belanghebbende een juridische
procedure aanspannen tegen dit bestuursorgaan.
Strafrecht
Als een persoon verdacht wordt een strafbaar feit te hebben gepleegd, krijgt hij te maken met het
strafrecht. Zaak tussen de verdachte en de samenleving. Namens de samenleving treedt het
Openbaar Ministerie op, wordt vertegenwoordigt door officier van justitie.
Nuancering van het onderscheid privaatrecht – publiekrecht
Ook de rechtsverhouding tussen een overheid en een burger wordt soms door het privaatrecht
beheerst (als overheid als rechtspersoon dient). Het publieksrecht is van toepassing als de overheid
een specifieke overheidshandeling verricht. Handeling die uitsluitend en alleen door de overheid
verricht kan worden.
H1.3.2 (Semi)dwingend en aanvullend recht
Wetmatig: overeenkomstig de voorschriften van de wet. Behalve de geschreven rechtsregels die in
een wet zijn opgetekend, zijn er ook ongeschreven rechtsregels. Hebben rechtskracht.
Dwingend recht
Dwingend recht: Wanneer de wetgever voorschriften oplegt waar burgers niet vanaf mogen wijken.
Bij nietigheid heeft een rechtshandeling het beoogde rechtsgevolg niet; dit rechtsgevolg wordt
geacht nooit te hebben bestaan. Een nietige afspraak wordt geacht niet te zijn gemaakt en
nakomeling ervan kan dus niet juridisch worden afgedwongen. Juridische fictie: wanneer de rechter
een dergelijke afspraak nietig geacht heeft.
Aanvullend recht
, Wanneer beiden partijen zelf niet de regeling treffen, dan gelden de regels van aanvullend recht.
Hiervan mag dus afgeweken worden, wanneer zelf de regeling getroffen wordt.
Semidwingend recht
Regels waar partijen, binnen door de wet bepaalde grenzen, toegestaan zijn om van af te wijken.
H1.4 Rechtsbronnen
H1.4.1 Wet
Wet in formele zin en in materiële zin
Onder wet in formele zin verstaan we een gezamenlijk besluit van de regering en de Staten-Generaal.
Als in de benaming van een wet gesproken wordt van ‘wet’ of ‘wetboek’ wet in formele zin.
Wet in materiële zin zijn wetten gemaakt door de regering, provinciale staten en de gemeenteraad.
Dus AMvB’s (algemene maatregelen van bestuur) en provinciale- en gemeentelijke verordeningen.
Een wet in materiële zin bevat algemene regels van een tot regelgeving bevoegd overheidsorgaan,
die de burgers binden. De regels zijn algemeen verbindend, niet vooraf beperkt tot bepaald persoon
en vatbaar voor herhaalde toepassing. Het heeft externe werking, met het voorschrift beoogde
rechtsgevolgen gelding dienen te hebben buiten het tot wetgeving bevoegde orgaan dat het
voorschrift heeft vastgelegd. En heeft zelfstandige normstelling, wet creëert bindende rechtsnormen
voor burgers en bedrijven. Er zijn 3 typen wetten:
1. Wetten in formele zin, die tevens wetten in materiële zin zijn.
2. Wetten in formele zin, die niet wetten in materiële zin zijn.
3. Wetten in materiële zin, die niet wetten in formele zin zijn.
Wanneer twee wetten in strijd zijn met elkaar dan geldt: De hogere wet gaat voor een lagere wet.
Wanneer de wetten op gelijke rang zijn dan geldt: De latere wet gaat voor de eerdere wet (de wet
die later ingevoerd is).
H1.4.2 Gewoonterecht
Onder gewoonte kan worden verstaan een geregeld handelen in een zekere kring. ! Gewoonte,
herhaling van feiten in gelijksoortige verhoudingen, mag niet per definitie als recht beschouwd
worden. Ook nodig dat die handelingen een gevolg zijn van de overtuiging dat iemand zo behoort te
doen als hij doet en dat afwijking van de gewoonte als onbehoorlijk wordt ervaren in de betrokken
kring van personen. Het gewoonte recht kan naast de wet bestaan en wel in die gevallen at de wet
naar de gewoonte verwijst. Kan ook tegen de wet ingaan, bij aanvullend recht. Strafrecht is
geschreven recht, niemand mag worden gestraft op grond van gewoonterecht.
H1.4.3 Jurisprudentie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Rijen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.