Samenvatting relatievermogensrecht
Week 1: hoofdstuk 6, par 46-57 en par 64-69; hoofdstuk 7 par 70-74a; Hoofdstuk 8 par 75-81b.
Hoofdstuk 6: Het huwelijk:
Huwelijk kan worden aangegaan door 2 personen van verschillend of gelijk geslacht en de
wet beschouwd het huwelijk alleen in zijn burgerlijke betrekkingen art. 1:30 BW.
Het geregistreerd partnerschap staat open voor zowel homoseksuele als heteroseksuele
paren. titel 1.5A boek 1.
4 wettelijk geregelde rechtsfiguren:
- heterohuwelijk
- homohuwelijk
- geregistreerd heteropartnerschap
- geregistreerd homopartnerschap
sinds april 2014 hebben heterohuwelijk, lesbisch huwelijk, geregistreerd hetero partnerschap
en geregistreerd lesbisch partnerschap afstammingsrechtelijke gevolgen.
Vereisten voor aangaan huwelijk:
- worden onderverdeeld in 2 groepen: materiële of inwendige vereisten, en formele of
uitwendige vereisten. Anders gezegd is dit formaliteiten die aan de voltrekking van
het huwelijk moeten voorafgaan, en de huwelijksvoltrekking zelf. art. 1:44-49a en
1:58-68 BW.
Leeftijdsvereisten:
- art. 1:31 BW > 18 jaar voor zowel man als vrouw.
- art. 1:253ha BW → meerderjarig verklaarde 16 of 17 jarige vrouwen
kunnen geen huwelijk aangaan, omdat art. 1:31 BW hiertoe vereist dat
leeftijd 18 moet zijn bereikt, en niet dat zij meerderjarig zijn.
Geen gestoorde geestvermogens:
- tweede inwendige vereiste tot aangaan huwelijk is, dat geestvermogens van een
partij niet zodanig zijn gestoord, dat deze niet in staat is haar wil te bepalen of de
betekenis van haar verklaring te begrijpen art. 1:32 BW.
- je moet dus feitelijk bekwaam zijn om rechtsgeldig een huwelijk aan te kunnen gaan
art. 3:59, 3:33 en 3:34 BW.
- feit dat persoon juridisch handelingsonbekwaam is, omdat hij wegens zijn geestelijke
toestand onder curatele gesteld is, art. 1:378 lid 1 onder a BW, staat aan
rechtsgeldig huwelijk niet altijd in de weg. Persoon kan immers ten tijde van
huwelijksvoltrekking een lucidum intervallum (helder ogenblik) hebben en dus feitelijk
bekwaam zijn
- In dit geval toestemming van kantonrechter nodig art. 1:38 BW.
- regel van art. 1:38 BW is vergelijkbaar met die van art. 4:55 lid 2 BW voor het maken
van uiterste wilsbeschikkingen.
, - ambtenaar van burgerlijke stand mag slechts zijn medewerking aan
huwelijksvoltrekking weigeren, indien de aanwezigheid van een geestelijke stoornis
in de zin van art. 1:32 BW als zodanig algemeen kenbaar is.
- Indien ambtenaar medewerking weigert, kunnen partijen zich tot rechtbank wenden,
die zich zo nodig door deskundigen kan laten voorlichten.
- mocht het huwelijk zijn voltrokken terwijl beletsel van art. 1:32 BW aanwezig was,
dan kan nietigverklaring van huwelijk worden verzocht art. 1:69 jo 1:73 BW.
- ten slotte: een geestelijke stoornis die aan omschrijving van art. 1:32 BW
beantwoordt, levert niet alleen grond op voor nietigverklaring van
eenmaal voltrokken huwelijk indien zij vooraf blijkt, aan
huwelijksvoltrekking in de weg staat, maar ook wanneer zij achteraf wordt
aangetoond → art. 1:69 BW.
Verbod van bi- en polygamie:
- derde inwendige vereiste tot aangaan van huwelijk is, dat de aanstaande
echtgenoten ongehuwd zijn.
- art. 1:33 BW → persoon kan tegelijkertijd slechts met één andere persoon
door het huwelijk verbonden zijn → monogamie.
- art. 237 wetboek van strafrecht.
- ambtenaar van burgerlijke stand die meewerkt aan iemands
huwelijksvoltrekking, wetende dat deze daardoor een dubbel huwelijk
aangaat, is strafbaar art. 379 lid 1 Sr. → ambtsmisdrijf.
- civielrechtelijk is huwelijk dat in strijd met art. 1:33 BW wordt voltrokken, niet nietig
maar vernietigbaar in rechte ogv art. 1:69 BW.
- art. 1:413 BW > rechtsvermoeden van overlijden.
- Als vermiste persoon opeens opduikt en je bent in tussentijd alweer
hertrouwd → dan art. 1:149 aanhef onder b BW bepaalt dat het huwelijk
met de vermiste eindigt, indien vermiste die vermoedelijk overleden is
verklaard, nog in leven is op dag waarop de achtergebleven echtgenoot
een nieuw huwelijk of geregistreerd partnerschap is aangegaan, door de
voltrekking van dit huwelijk of geregistreerd partnerschap eindigt.
Toestemmingsvereiste:
- vierde inwendige vereiste tot aangaan van huwelijk is, dat in sommige gevallen
toestemming wordt gegeven.
- art. 1:37-39.
- deze bepalingen zijn ook van belang ingeval huwelijkse voorwaarden voor het
huwelijk worden gemaakt of gewijzigd art. 1:117 BW.
Toestemming voor onder curatele gestelde:
- er moet onderscheid worden gemaakt tussen het geval waarin hij wegens gewoonte
van drank- of drugsmisbruik onder curatele staat (art. 1:378 lid 1 aanhef onder b BW)
en het geval waarin hij wegens zijn lichamelijke of geestelijke toestand onder
curatele staat art. 1:378 lid 1 aanhef onder a BW.
- in eerste geval: onder curatele gestelde blijft bekwaam tot verrichten van
familierechtelijke handelingen art. 1:382 BW., waaronder ook het aangaan van een
huwelijk valt. Daar is wel toestemming voor nodig van curator art. 1:37 lid 1 BW of
vervangende toestemming van kantonrechter art. 1:37 lid 2 BW.
, - in tweede geval mag uit art. 1:382 BW niet worden afgeleid dat onder curatele
gestelde onbekwaam is tot aangaan van een huwelijk. Tegendeel blijkt immers uit
art. 1:38 BW, zij het wel met toestemming van kantonrechter.
52. geen te nauwe bloedverwantschap
- art. 1:41 lid 1 BW een huwelijk mag niet worden gesloten tussen hen die elkander,
hetzij van nature hetzij familierechtelijk, bestaan in de opgaande en in de
nederdalende lijn of als broers, zussen.
- dit betekent dus dat een (groot)vader of (groot)moeder niet met zijn/haar kind mag
huwen.
- Andere bloedverwanten in de zijlijn, dus die vanaf de derde graad, mogen wel met
elkaar huwen. Bijvoorbeeld een huwelijk tussen een oom of tante enerzijds en een
nicht of neef anderzijds.
- gaat zowel om biologische als familierechtelijke betrekkingen.
- voor het tegengaan van huwelijksdwang → art. 1:41a BW.
53. geen geregistreerd partnerschap
- art. 1:42 BW.
- huwelijk en gp (art. 1:80a ev) sluiten elkaar uit.
- vereiste tot aangaan huwelijk is dat er geen gp bestaat tussen aanstaande
echtgenoten.
6.3 formaliteiten die aan de voltrekking van het huwelijk moeten voorafgaan:
54. voornemen in het huwelijk te treden
- art. 1:44 lid 1 BW kenbaar maken van het voornemen van de aanstaande
echtgenoten om in het huwelijk te treden.
- Wanneer het huwelijk binnen een jaar, te rekenen vanaf datum waarop voornemen
daartoe is kenbaar gemaakt, niet is voltrokken, mag het niet worden voltrokken dan
nadat het voornemen daartoe opnieuw kenbaar is gemaakt art. 1:46 BW.
55. beëdigde verklaring
- indien geboortegegevens van een aanstaande echtgenoot niet kunnen worden
geverifieerd en deze niet in staat is om een geboorteakte te overleggen, kan de
betrokkene jegens de ambtenaar van de burgerlijke stand ten overstaan van wie het
huwelijk zal worden voltrokken, een beëdigde verklaring afleggen. art. 1:45 lid 1 BW.
- in huwelijksakte wordt van de afgelegde verklaring melding gemaakt art. 1:45 lid 2
BW.
56. hertrouwen van een ouder die met het gezag is belast
- indien hij die wil hertrouwen, het gezag heeft over kinderen uit een vorig huwelijk art.
1:251 BW, geeft de ambtenaar van de burgerlijke stand van dit voornemen onverwijld
kennis aan de rechtbank van de woonplaats van de ouder die met het gezag is
belast art. 1:48 BW.
57. Trouwbeloften
- art. 1:49 BW.
- het is niet mogelijk een huwelijk op grond van een verloving juridisch af te dwingen.
