lOMoARcPSD|3140133
"Essential Criminology",
4th edition.
, lOMoARcPSD|3140133
Hoofdstuk 1: De studie naar criminaliteit, criminelen en slachtoffers in een mondiale
context
11 september 2001, toen het World Trade Center instortte als gevolg van een terroristische
aanslag en daarbij 2.982 mensen omkwamen, heeft zichzelf bewezen als het bepalende
moment van dit decennium. Vanuit een mondiaal perspectief was het grootste gevolg van
9/11 dat er een duidelijke vijandelijkheid ontstond tegenover een islamitische staat, Irak, en
dat ze snel binnengevallen/bevrijd/bezet werden omdat ze massa vernietigingswapens zouden
opslaan die tegen het Westen zouden kunnen worden gebruikt. Er zijn zes fundamentele
veranderingen die kunnen worden geïdentificeerd als een demonstratie van de veranderde
natuur van onze wereld. Deze veranderingen gaan allemaal richting de verbeterde
verbindingen en onderlinge afhankelijkheid. De veranderingen zijn: globalisering, de
revolutie va de communicatie (met name het internet), privatisering en individualisering, de
globale verspreiding van ziektes, de veranderde percepties over conflict en nationale
veiligheid en de internationalisatie van terrorisme.
Globalisering
Globalisering is het proces waarbij mensen reageren op kwesties door te refereren naar punten
die hun eigen locatie, maatschappij of regio overtreffen. Deze referentiepunten bestaan uit
materiële, politieke, sociale en culturele zaken die effect hebben op de planeet. Globalisatie is
een proces van eenwording waarbij verschillen in economische, technologische, politieke en
sociale instituties veranderen van een lokaal of nationaal netwerk naar één systeem. Het heeft
ook betrekking op een internationaal universum waarbij evenementen die in het ene gedeelte
van de wereld plaatsvinden, ook effect hebben in andere gedeeltes. Globalisering refereert
naar alle processen waarbij mensen over de hele wereld opgenomen worden in één
wereldmaatschappij. Het refereert ook naar de erkenning van verschillende culturen en de
formatie van nieuwe identiteiten.
Het grootste effect van de mondiale samenleving is de mondiale economie, dit relateert aan de
toenemende multinationalisatie van bedrijven die produceren op de wereldwijde
produceerlijn. Het resultaat hiervan is dat economische goederen, services en personeel heen
en weer gaan tussen nationale en continentale grenzen zodat economische, sociale, politieke
en omgevingsgebeurtenissen in het ene gedeelte van de wereld significante invloed heeft in
andere werelddelen.
Er zijn auteurs die kritiek hebben op globalisatie, zoals Nikos Passas (2000). Ze
beargumenteren dat het globalisatieproces criminogeen is omdat het motivatie en kansen biedt
voor zakelijke deviantie en het zorgt voor minder effectieve controlesystemen. Er zijn ook
auteurs die kritiek hebben omdat ze denken dat globalisatie ervoor zorgt dat de rijken nog
rijker worden en de armen nog armer.
De globalisatie van communicatie
De komst van de personal computer en de ontwikkelingen omtrent internet hebben gezorgd
voor veranderingen in de manier waarop we communiceren. Mensen kunnen nu dagelijks met
weinig moeite contact hebben met mensen over de hele wereld. Hierdoor worden ideeën,
prestaties, ideologieën en technische informatie uitgewisseld. Mensen zijn niet langer
, lOMoARcPSD|3140133
gelimiteerd door de ideologie van de overheid of de maatschappij, dit zorgt voor een
uitbreiding van kennis en voor bekrachtiging van vele ideeën en meningen. Dit houdt in dat
we in toenemende mate onderling verbonden zijn met de wereld, op positieve en negatieve
manieren.
Tegelijkertijd heeft de ontwikkeling van de mondiale communicatie geleid tot een massale
wisseling van banen, van fabricage naar service, communicatie en informatie. De
laatstgenoemde banen vereisen een hogere scholing en training, hierdoor zijn in grote
gedeeltes van de wereld veel mensen ‘underemployed’ en werkeloos. Dit verhoogt bij
werknemers die zich in deze groep bevinden angst en stress rondom werk. Stress gerelateerd
aan werk leidt tot meer competitie.
De toename van mondiale communicatie heeft ook gezorgd voor een overvloed van nieuwe
criminaliteit gezorgd die worden gepleegd via het internet, zoals fraude en identiteitsdiefstal.
De groeiende afhankelijkheid van mondiale communicatie heeft ook gezorgd voor nationale
infrastructuren en overheden die kwetsbaar zijn voor internet terrorisme door hacken en
computer virussen.
Privatisering en individualisatie
Er zijn aan globalisering en mondiale werkeloosheid twee gevolgen gekoppeld twee trends
gekoppeld die hebben gezorgd in een afname in onze zorg voor andere mensen. De
toegenomen concurrentie op de werkvloer is al eerder genoemd, de houding die hierbij hoort
is dat men zich alleen zorgen maakt om zichzelf. Dit staat in contrast tot de gedeelde
beweging rondom handel en beroepen die culmineerde in unificatie en collectieve
handelingen gedurende de twintigste eeuw die zorgde voor hechtheid en solidariteit.
We zien steeds meer de dood van de maatschappij, dit is de daling van collectieve
handelingen en een sociaal beleid waarbij de rijkere iets van hun rijkdom moeten afgeven om
de armere te helpen of om het algemeen welzijn te verbeteren. In plaats daarvan is er in de
21ste eeuw sprake van groeiende privatisering van de overheid, vooral op het gebied welzijn en
sociale programma’s. Privatisering versterkt de individualisatie van menselijke handelingen,
en staat belangrijke beleidsbeslissingen toe die niet meer focussen op het maatschappelijk
belang, in plaats daarvan focussen zich op dat wat de winst maximaliseert voor de zakelijke
aandeelhouders.
Ook is er een toename van mensen die thuis blijven als aanhangsels van de televisies,
computers en video games. Hierdoor wordt de maatschappij steeds minder persoonlijk, het is
een maatschappij waarin men geïsoleerd van andere mensen leeft.
Door de impact die globalisering heeft op economische structuren van maatschappijen is er
een polarisatie van rijk en arm. Hierdoor worden grote groepen van de maatschappij
uitgesloten van verschillende kansen. Zij zijn gevoelig voor geweld, in hun huizen en in hun
buurten.
, lOMoARcPSD|3140133
Globalisering van de ziekte
Er zijn verschillende ziektes (pest, polio etc.) die in het verleden hebben aangetoond dat ziekte
een mondiaal fenomeen kan zijn. Het systematische gebruik van een hygiënische praktijk en
de ontdekking en het gebruik van antibiotica, vaccins en andere medicijnen zorgt ervoor dat
de verspreiding van ziektes wordt gezien als iets wat zich alleen vroeger afspeelde en iets wat
alleen voorkomt in onderontwikkelde landen. Aan het einde van de twintigste eeuw, door het
toenemen van reizen over de wereld, kreeg de verspreiding van ziektes over de wereld weer
een nieuwe betekenis (HIV/AIDS, gekke koeien ziekte enz.). In 2014 was ebola een groot
gevaar. Het is erg dat er nu groepen kunnen zijn die een dergelijke ziekte kunnen doen laten
ontstaan op mondiale schaal en dit in kunnen zetten als terroristische actie. Net zoals de
voorgaande ontwikkelingen zorgt dit ervoor dat mensen bang worden voor contact, en dan
met name voor intiem contact met vreemdelingen. Daarnaast laat het ook zien hoe onderling
verbonden we zijn geworden.
Dit gebied vol veranderingen heeft tot een semiparadigma in de criminologie geleidt. Timothy
Akers en Mark Lanier hebben ‘The Virtual Center for Epidemology Criminology’ opgezet om
de correlaten en oorzaken voor criminaliteit en gezondheidsproblemen aan te pakken.
Gezondheid en criminaliteit zijn nauw aan elkaar verbonden en vaak niet van elkaar te
scheiden.
Mondiaal terrorisme
De criminele daad die op één na het meeste angst opwekt en wordt gezien als meest serieuze
criminaliteit is een terroristische aanslag. Het is een angst die bij alle delen van de
wereldbevolking speelt. Terrorisme is een manier geworden waarop elke etnische of
religieuze groep die niet de macht heeft om politiek succes te hebben oorlog kan voeren. Het
wordt gefaciliteerd door ontwikkelingen in communicatie, transport en technologie die ervoor
heeft gezorgd dat explosieven en andere wapens kleiner en dodelijker zijn geworden. Het is
duidelijk dat terrorisme een mondiale bedreiging is.
Het is veelzeggend dat de handelingen van terroristen de verschillende systemen van
verbindingen die globalisering heeft voortgebracht uitbuiten, via transport, communicatie,
energie, immigratie en democratie.
De toename in ernst en frequentie van terrorisme heeft ons geloof in de hoeveelheid vrijheid
die individuen op willen geven aan de overheid in ruil voor staatsbescherming veranderd. In
plaats van veiligheid om onze thuissituaties maken we ons vooral zorgen om de veiligheid
van collectieve voorzieningen. Daarnaast worden de publieke veiligheidsservices sterker
gemaakt. We gaan van een gedecentraliseerde en gefragmenteerde veiligheidsservice naar een
integraal nationaal systeem van veiligheid die is ingesteld op de bescherming van een heel
land.
Als gevolg van al deze veranderingen ondergaat de criminologie ook grote veranderingen.
Historisch gezien was het een discipline die zich focuste op individuele criminele motivatie in
combinatie met nationale instituties en sociale processen. Tegenwoordig is het een veelzijdige
studie die genetische aanleg aan politieke en mondiale krachten koppelt. Volgens de huidige
criminologen is de omvang van criminaliteit veel breder dan de media rapporteert. Onder
