Samenvatting over de risicotaxatie en psychopathie in de klinische forensische psychologie, gaat over de taxatie-instrumenten, recidiverisico, psychopathie en de PCL-R
• Wat zijn voor-/nadelen van de 3 verschillende benaderingen in risicotaxatie
(ongestructureerd, actuarieel, professioneel gestructureerd oordeel)?
• Wat zijn statistische vs. dynamische risicofactoren?
• Wat zijn (geen) gevalideerde risicofactoren?
• Verbeteren beschermde factoren de voorspellende waarde?
Risicotaxatie = het identificeren van factoren/kenmerken van een persoon en diens omgeving
(risicofactoren) die de kans op herhaald delictgedrag vergroot
Uitkomsten van risicotaxatie worden gebruikt voor:
• Advies of verlofmodaliteit: kan deze persoon met begeleid, onbegeleid of proefverlof?
• Beëindiging maatregel
• Beslissingen over het behandelbeleid of de behandelinhoud: hoe lang en frequent moet
de behandeling zijn en wat zijn de behandeldoelen?
o Met name in de ambulante forensische zorg
• Indicatiestelling: welke zorg/begeleiding is geïndiceerd?
• Monitoren van veranderingen en veiligheidsrisico’s
Er zijn verschillende typen risicofactoren:
Type risicofactor Kenmerken Voorbeelden
Statische risicofactoren Onveranderbaar Leeftijd eerste politiecontact
Eenzijdige verandering = wel Aantal veroordelingen in het
verandering maar alleen 1 verleden
richting op (alleen toename)
Niet veranderbaar door
interventie
Hebben een sterke
voorspellingskracht: lange
termijn voorspelling voor
meerdere jaren
Geven zicht op de mate Toename in ernst en
waarin het gedrag een frequentie
ingesleten patroon is
geworden
Dynamische risicofactoren Stabiel dynamisch = langere Impulsiviteit,
tijd nodig om te veranderen verslavingsproblematiek
Acuut dynamisch = Toename in stress,
veranderen per dag, per uur middelengebruik op een
bepaald moment, arousal
, Factoren mbt de persoon,
vaardigheden en gedrag en
de sociale- en leefsituatie
Door interventie te
beïnvloeden
Criminogene factor = een risicofactor die met recidive samenhangt en door interventie te
behandelen is
• Een criminogene factor is dus altijd een dynamische risicofactor
Er zijn vier generaties risicotaxatie methodieken:
• 1ste generatie - 1G (jaren ’50)
o Ongestructureerde klinische taxaties
• 2de generatie - 2G (begin jaren ’70) (Violent Risk Appraisal Guide - VRAG)
o Statische risicofactoren (Static-99)
o Actuariële risicoclassificatie: gestandaardiseerd
• 3de generatie - 3G (eind ’70, begin ’80)
o Statische & dynamische risicofactoren (LSI, HCR-20)
o Gestructureerd klinische risico inschatting
• 4de generatie - 4G (vanaf 2004)
o Case managment tools / treatment plans
o Actuarieel risicoclassificatie ook voor dynamische items
De verschillende methodes
Bij ongestructureerde klinische taxaties wordt er afgegaan op het klinische oordeel: subjectief
Actuariële risicoclassificatie is gestandaardiseerd, waardoor de betrouwbaarheid hoger is
• Actuarieel = taxatie volgens vastliggende procedure waarbij recidiverisico wordt bepaald
door rekenkundige formula
• Vaak een optelsom van scores
• Voorbeeld: static-99, hierbij is er voor elke score een risicocategorie
Gestructureerd klinisch: hierbij wordt het recidiverisico ingeschat obv het klinisch oordeel &
hierbij worden zowel statische als dynamische factoren in acht genomen
• Veel gebruikte instrumenten in Nederland zijn: SAVRY, LSI/CMI, HCR-20, SVR-20
• Er zijn ook doelgroep specifieke instrumenten:
, o Female Additional Manual (FAM) voor vrouwelijke delinquenten dus deze maakt
gebruik van gender-specifieke factoren zoals prostitutie en zwangerschap op
jonge leeftijd
▪ Dit instrument geeft geen betere voorspelling bovenop de voorspelling
van de HCR-20
o Dynamic Risk Outcome Scales (DROS): voor licht verstandelijk beperkten,
maakt gebruik van dynamische risicofactoren zoals zelfredzaamheid, sociale
vaardigheden, acceptatie eigen beperkingen
▪ Dit gaat vooral over de beïnvloedbaarheid van delinquenten, ze zijn
kwetsbaar en het is dus niet zozeer een risicofactor maar eerder
kwetsbaarheid/onvermogen
• Daarnaast zijn er ook setting specifieke instrumenten:
o Recidive Inschattings Schalen (RISc):
▪ Voor volwassenen
▪ Wordt gebruik van gemaakt voor reclasseringsadviezen in alle fasen van
het strafproces: rechtszitting, penitentiair programma, tbs of
voorwaardelijke invrijheidstelling
o Forensische Ambulante Risico Evaluatie (FARE):
▪ Volwassenen
▪ Wordt gebruikt in de forensisch ambulante zorg/begeleiding
▪ Focus op het functioneren in de maatschappij dus hierbij worden andere
risicofactoren in acht genomen, zoals:
▪ Ook een belangrijk verschil met de HCR-20 is dat in de HCR-20 een
driepunts-schaal wordt gebruikt en in de FARE een vijf-puntsschaal
Voor- en nadelen van de verschillende risicotaxatie methodieken:
Methode Voordelen Nadelen
Ongestructureerde Flexibel Uitkomst afhankelijk van de kennis
klinische taxatie Kost weinig tijd en ervaring vd clinicus
Geen lijst invullen Grotere kans op vals positieve: dat
Kan per individu aangepast iemand ten onrechte als hoog
worden recidivegevaarlijk wordt bestempeld
Onduidelijk op welke info de
risicotaxatie is gebaseerd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evafolkers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,96. Je zit daarna nergens aan vast.
