Vier fasen in het koop- of verkoopproces van een onderneming:
1. Het bepalen van de acquisitiestrategie: dit behelst het bepalen van de strategische doelstellingen
van een transactie en het bepalen van het profiel van de geschikte kandidaat-onderneming. Een
acquisitieprofiel is een overzicht van criteria waaraan de overnamekandidaat moet voldoen.
2. Het zoeken: het vinden van de geschikte target en het leggen van de eerste contacten.
3. De transactiefase: het beheersbaar houden van het transactieproces en vragen als ‘hoe en
hoeveel’.
4. De postacquisitiefase: het daadwerkelijk realiseren van de doelstellingen van de transactie.
‘acquisitie’ = aankoop/ overname / fusie
Koper en verkoper hebben in de kern enkele tegenstrijdige belangen: de koper wenst zo weinig
mogelijk te betalen en een maximale afscherming van risico’s, de verkoper een zo hoog mogelijke
opbrengst en zo min mogelijk randvoorwaarden.
De transactiefase kan weer verder worden opgesplitst in een aantal onderdelen:
Het belang en de diepgang van de subfasen zijn afhankelijk van de
aard en de complexiteit van de transactie. Belangrijke factoren
hierbij zijn vooral de grootte van de transactie, de wijze van
structurering, de vraag of koper of verkoper beursgenoteerd is of
onderdeel van een ander bedrijf en de bereidheid van de verkopers
om mee te werken aan de transactie.
Risicobeheersing betreft activiteiten die in vrijwel alle subfasen
terugkomen.
Bedrijfsoverdracht in 11 stappen bezien vanuit het perspectief van
de verkoper:
1. Inkomens-, vermogens- en estateplanning
2. Optimalisatie: juridische en fiscale structuur, bedrijfsprocessen, organisatie, financiële
performance
3. Waardebepaling
4. Anoniem verkoopprofiel
5. Geheimhoudingsverklaring (NDA)
6. Informatiememorandum (IM)
7. Intentieverklaring (LOI = Letter of Intent)
8. Onderhandelingen met kandidaat-kopers
9. Due diligence: financieel, fiscaal, juridisch, markt, milieu, ICT, etc.
,10. Koopovereenkomst en notariële overdracht (closing)
11. Post-acquisitie fase (achtergestelde lening, garanties, earn-out, etc.)
De beslissing om te acquireren is iets waar een bewuste keus voor gemaakt moet worden; een
acquisitie is alleen zinvol als daardoor op een gecontroleerde en zo succesvol mogelijke wijze een
bijdrage geleverd wordt aan zaken als versterking van de concurrentiepositie en verbetering van de
winstgevendheid.
De belangrijkste strategische redenen voor een samenwerking met een andere onderneming zijn te
vatten onder de volgende categorieën:
- het openen van nieuwe markten (geografisch of product)
- het creëren van synergie, inclusief schaalvoordelen
- risicospreiding
Synergie is de additionele waarde die kan worden gecreëerd door de combinatie van twee of meer
bedrijven. Synergievoordelen houden verband met de strategische motieven van een transactie.
- Operationele synergievoordelen zijn het belangrijkst en resulteren in hogere operationele
kasstromen door hogere winstmarges, een efficiëntere benutting van kapitaal of een hogere groei
van opbrengsten. Operationele synergievoordelen zijn op te delen in kosten- en opbrengsten
synergievoordelen. Bij het samengaan van bedrijven zijn al snel bepaalde kostenreducties mogelijk
door overlappende competenties en werkzaamheden. Opbrengstensynergievoordelen ontstaan bijv.
door verwachte kruisverkopen, waarbij een product van het ene bedrijf kan worden afgezet in een
markt waarin het andere bedrijf rees een bestaand distributiekanaal heeft.
- Financiële synergievoordelen zijn van secundair belang en hebben o.a. meer betrekking op lagere
financieringskosten door een lagere risicoperceptie bij financiers of fiscale optimalisaties.
De te realiseren synergievoordelen verschillen enorm per transactie en de sector waarin deze
plaatsvinden.
Organische groei is in bepaalde situaties een betere strategie dan acquisitie. In het bedrijfsleven staat
organische groei voor het op eigen kracht groeien van een onderneming door het uitbreiden van
, productie en verkoop. Organische groei kan ontstaan door de groei van de markt als geheel en/of
door de groei van het marktaandeel binnen die markt. Bij organische groei worden groei door fusies
en overnames niet meegerekend.
Voordelen van organische groei:
- het gaat in een geleidelijker tempo, zonder dat de financiële gezondheid op het spel staat.
- het overzicht op nieuwe activiteiten blijft behouden.
- de onrust binnen het bedrijf blijft beperkt.
- het imago van de onderneming wordt niet aangetast.
Nadelen van organische groei:
- als snel gereageerd moet worden op wijzigingen in concurrentieverhoudingen, duurt investeren op
eigen kracht te lang.
- minder dynamisch dan een acquisitiestrategie.
Het belangrijkste voordeel van een algehele acquisitie (dus overname van alle aandelen of alle activa)
ligt in de snelheid waarmee bepaalde doelstellingen gerealiseerd kunnen worden. Een acquisitie
heeft in principe een permanent karakter, wat de flexibiliteit van handelen van de koper beperkt en
de complexiteit van zijn organisatie doet toenemen. Het leidt ook tot veel onrust in een bedrijf.
In situaties waar financiële risico’s voor een bepaalde partij te groot worden, wordt vaak een
samenwerkingsovereenkomst in de vorm van een joint venture aangegaan. Hierbij brengen de
partijen bepaalde activiteiten samen in een onderneming waarin zij ook participeren (gezamenlijk
aandeelhouderschap). Het voordeel is dat dit een zeer flexibel instrument is, maar een nadeel is dat
het management gecompliceerd en traag kan zijn door de soms tegenstrijdige belangen van de
betrokken partijen.
Het acquisitieprofiel is een profiel van het soort onderneming dat het management wenst over te
nemen, incl. de criteria die gebruikt zullen worden bij de doorlichting van de potentiële kandidaten.
Het acquisitieprofiel zal als uitgangspunt dienen om de voor- en nadelen van potentiële targets tegen
elkaar af te wegen. Doordat marktomstandigheden, relatieve concurrentieposities en individuele
prestaties van ondernemingen blijven veranderen, zal de evaluatie van mogelijke
acquisitiekandidaten periodiek herhaald dienen te worden.
In de tweede fase van het acquisitieproces wordt de zoektocht uitgevoerd, het acquisitieteam
samengesteld en het draaiboek gemaakt. Er zijn twee benaderingen om een onderneming te vinden
die past binnen het acquisitieprofiel. Men kan zoeken bij de ondernemingen waarvan bekend is dat
deze te koop zijn en onderzoeken of die voldoen aan het profiel, via een intermediair. Het alternatief
is om zelf op zoek te gaan naar een onderneming die voldoet aan het profiel en vervolgens te
onderzoeken of de eigenaren bereid zijn tot verkoop.
Het gebruik van een intermediair kent als voordeel dat het een makkelijke en snelle manier is om
toegang te krijgen tot ondernemingen waarvan vaststaat dat deze te koop zijn. Recente en
gedetailleerde informatie over de onderneming is meestal direct beschikbaar. Indien een
onderneming te koop staat, zijn er vaak meer gegadigden waardoor er een prijsopdrijvend effect is.
Eigen onderzoek door de onderneming kost meer tijd en moeite. Er zijn een aantal aspecten die
mogelijkerwijs opwegen tegen het relatief forse tijdsbeslag dat het onderzoek vereist. Ten eerste
kunnen kopers alleen via eigen onderzoek er zeker van zijn dat ze de best mogelijke transactie doen.
Ten tweede is de benodigde informatie meestal al bekend binnen het bedrijf als het gaat om een
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ManonCremers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.