Maatschappelijke vraagstukken
samenvatting
Hoofdstuk 1 – De werking van de vrije markt
Productie, consumptie, aanbod en vraag essentiële onderdelen van het begrip
markt
1.1 Wat is marktwerking?
De marketing van de producten speelt een belangrijke rol om dezelfde
producten van elkaar te onderscheiden maken ondernemers gebruik van slimme
verleidingstactieken
De markt was en is een gevolgd van het dienen van een wederzijds belang
Adam Smith Onzichtbare hand: het nastreven van je eigen belang
leidt tot een welvaartsgroei voor iedereen
Een markt is vrij als vraag en aanbod zonder overheidsingrijpen in evenwicht
komen
1.1.1 Consumenten vinden drie criteria belangrijk: innovatie, kwaliteit
en prijs
Veel producenten hebben geen monopolie daarom gebruiken ze strategieën om
klanten te trekken:
- Verlaging in prijs - Operational excellence
- Investeren in kwaliteit van het product - Product Leadership
- Over tot innovatie waardoor ze weer een uniek product hebben - Product
Leadership
- Ze bouwen aan een optimale relatie met de klant door te investeren in
klantenaandacht en klantenservice - Customer intimacy
Deze strategieën zijn bedacht door Michael Treacy en Fred Wiersma. Volgens
hen doet een bedrijf er goed aan als ze kiezen voor 1 strategie, mits de basis op
orde is (treshold value/drempelwaarde)
Michael Porter ook 3 strategieën
- Cost leadership: het bedrijf concurreert met zo laag mogelijke kosten en
dus zo laag mogelijke prijs gelijk aan operational excellence
- Differentiation: met unieke producten probeert het bedrijf zich te
onderscheiden van de concurrent overeen met product leadership
- Focus: het bedrijf richt zich op de specifieke segmenten consumenten
(bijv. vrouwen) en bouwt met hen een specifieke relatie op vergelijkbaar
customer intimacy
Concurreren op Treacy en Wierma Michael Porter
Prijs Operational excellence Cost leadership
1
, Kwaliteit Product leadership Differentiation
Innovatie Product leadership Differentiation
Relatie met de klant Customer intimacy Focus
Dit beleid ook terug te zien in Europese Unie Zij zorgt onder ander voor regels
die de concurrentie bevorderen om zo een goede prijs-kwaliteitverhouding en
technologische innovatie te hebben
Er ligt een uitdaging bij de dwingende hand van de vrije markt
(Goudzwaard en De Lange)
Als een bedrijf zou investeren in kwaliteit van arbeid en het aantal
arbeidsplekken en de daarmee verbonden kosten dan zouden ze economisch ten
onder gaan
De vrije markt zorgt er dus voor dat bedrijven keuzes maken die vooral gericht
zijn op de klant
Het is geen vrijblijvende markt maar in essentie survival of the fittest
1.1.2 Aandeelhouders willen een hoog rendement
Rente is laag levert op dit moment niks op dus een andere manier om te
investeren is beleggen in aandelen van bedrijven. De markt waar deze producent
worden verkocht heeft de financiële markt of de effectenbeurs. De meeste
beleggers zoeken naar aandelen waarvan ze verwachten dat die de meeste
dividend zullen opleveren. Dividend is een deel van de winst van een
onderneming dat aan aandeelhouders wordt uitgekeerd. Hoe meer winst een
bedrijf maakt, hoe meer dividend kan worden uitgekeerd aan de aandeelhouder
(bedrijven mogen ook een deel van de winst reserveren voor investeringen in het
bedrijf). Aandeelhouders zullen bedrijven vooral aansporen om zo veel
mogelijk winst te maken.
Aandeelhouders kunnen ook koerswinsten boeken met hun aandeel.
Koerswinst het verschil tussen de prijs die een aandeelhouder voor het
aandeel heeft betaald, en de prijs waarvoor de aandeelhouder het aandeel
verkoopt. Als een bedrijf succesvol is en steeds meer winst maakt, dan willen
meer mensen dat aandeel hebben. Brengt het bedrijf geen nieuwe aandelen op
de markt, dan stuwt een verhoogde vraag de koers (prijs) van het aandeel
omhoog.
Hun aandeel is ook een speculatiemiddel. Ook vanuit dit perspectief vinden
aandeelhouders meer winst aantrekkelijk: goede resultaten van het bedrijf leiden
tot een verhoogde vraag naar en koers van het aandeel. Dalende winstcijfers
worden vaak meteen afgestraft door een snelle verkoop van aandelen, voordat
de koers een dramatische val maakt. Aandeelhouders en de top van het bedrijf
zullen zich om deze reden richten op het vergroten van de winst.
Een hoge winst helpt bij het verkrijgen van toegang tot nog meer kapitaal.
Immers: als je veel winst maakt, zullen meer mensen een aandeel willen hebben.
Een bedrijf kan dan dus prima extra aandelen uitgeven, omdat ze met grote
waarschijnlijkheid wel worden verkocht. Ook banken zijn bereid om leningen te
verstrekken aan bedrijven met een goede winstverwachting
2
,Een hoge winst ook bij de totale verkoop van het bedrijf. Je bedrijf is dan je
product geworden.
Er zijn dus vier redenen waarom maximale winst zowel voor het bedrijf
als voor aandeelhouders en investeerders aantrekkelijk is:
1. Hoe meer winst, hoe meer dividend voor de aandeelhouders.
2. Hoe meer winst, hoe meer de koers van het aandeel zal stijgen.
3. Hoe meer winst, hoe meer toegang het bedrijf heeft tot extra
kapitaal.
4. Hoe meer winst, hoe makkelijker het bedrijf tegen een hoge prijs
verkocht kan worden.
PE-firms
Er zijn bedrijven die hun verdienmodel hebben gemaakt van het overnemen van
bedrijven met een hoge winstverwachting; dit zijn zogeheten
participatiemaatschappijen (in het Engels: private equity firms of afgekort
PE-firms). Het zijn bedrijven die aandelen kopen van een bedrijf om hier
financieel beter van te worden.
Eileen Appelbaum en Rosemary Batt, onderscheiden twee categorieën in PE-
firms
1. De eerste categorie koopt bedrijven op die bijna failliet zijn en waar
niemand meer in wil investeren. Soms ziet een PE-firm nog wel kansen en
koopt het bedrijf dan op, investeert erin en reorganiseert het, en zorgt
daarmee – als het lukt – voor een bloeiende onderneming. (groot risico en
nemen eventueel verlies voor hun eigen rekening)
2. De directeuren van die PE-firms zijn vooral gericht op winstmaximalisatie
voor zichzelf, en zijn minder tot niet geïnteresseerd in het opgekochte
bedrijf. Daar hebben ze slimme manieren voor bedacht. Een van die
manieren is om noodlijdende bedrijven met veel vastgoed op te kopen. Ze
doen dat met geld van institutionele beleggers, die via het fonds van de
PE-firms hun vermogen willen laten groeien. Zelf leggen de PE-firms maar
een procent of twee in. De PE-firm krijgt zeggenschap in het bedrijf, splitst
vervolgens het vastgoeddeel af en verkoopt dit vaak voor veel geld. Op die
manier kan de PE-firm weer snel haar belegde geld in liquide kasgeld
omzetten. Het opgekochte bedrijf moet vervolgens huur betalen voor het
pand dat eerst in zijn bezit was. Het geld dat is verdiend met de verkoop
van het vastgoed gebruikt de PE-firm dus niet om verbeteringen door te
voeren in het opgekochte bedrijf, maar vooral om er zelf rijker van te
worden. Omdat het probleem door de verkoop van het vastgoed nog niet is
opgelost, zal de PE-firm ook kostenbesparingen doorvoeren. Ondertussen
loopt iemand van de PE-firm rond in het bedrijf als consultant, waar de firm
consultancy fees voor vraagt. Daarnaast ontvangt de PE-firm ook nog een
commissie voor zijn werk voor de institutionele belegger.
Winstmaximalisatie ten faveure van zichzelf
3
, Niet alle bedrijven staan genoteerd op de aandelenbeurs. Nederland bestaat voor
een groot deel uit besloten vennootschappen, zoals het midden- en kleinbedrijf
(MKB), wat vaak familiebedrijven zijn. Deze bedrijven hebben niet altijd een focus
op winstmaximalisatie, maar ook zij zijn onderworpen aan de dwingende hand
van de vrije markt.
1.2 Effecten van de markt op de keuzes van bedrijven
Mogelijkheden die bedrijven hebben om invulling te geven aan deze strategieën.
Ze zijn gebundeld tot twee hoofdrichtingen:
1. Productleiderschap door productverbetering en -innovatie. Hieronder vallen
de strategieën innovatie, kwaliteitsverbetering en klantrelatie.
2. Excellente bedrijfsprocessen door kostenbesparingen (en dus
winstmaximalisatie). Hier draait het vooral om efficiëntie. Dit kan doorgevoerd
worden bij zowel de medewerkers als de productiemiddelen (hierbij kun je
denken aan grondstoffen, machines en vervoer).
1.2.1 Investeren in productieleiderschap
Een eigen research en developmentafdeling (R&D-afdeling) is een gangbare
manier waarop bedrijven zorgen voor productverbetering en -innovatie.
Product ontwikkeling duurt lang veel investering veel risico
Bedrijven doen die investering alleen maar als de kans op het terugverdienen
van de investering zo hoog mogelijk is. De return on investment (ROI), dat wil
zeggen het rendement dat je haalt op je investering, is dan hopelijk ook zo groot
mogelijk.
Dit geldt ook voor een tweede manier om tot innovatie te komen: het opkopen
van jonge bedrijven die met hun innovaties een bedreiging vormen voor jouw
concurrentiepositie. Bedrijven nemen dergelijke veelbelovende organisaties over,
zodat de concurrentie verdwijnt en zij kunnen profiteren van de verkoop van deze
nieuwe producten. Voor de eigenaar van de start-up is het vaak een
aantrekkelijke manier om snel rijk te worden.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mb16523. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,56. Je zit daarna nergens aan vast.