,Voorwoord
Voor u ligt het dossier Taalcoach van………………. Dit dossier bestaat uit drie onderdelen:
een visiestuk
een verslag van een geobserveerde les
een reflectieverslag
Het visiestuk heeft de titel Van taalbeleid naar taalwerkelijkheid meegekregen. In het stuk
wordt taalcoaching belicht als onderdeel van taalbeleid en wordt gekeken naar de dagelijkse
praktijk met betrekking tot taalbeleid op mijn school. Tot slot is er beschreven welke rol ik
voor mijzelf als docent Nederlands zie als onderdeel van taalbeleid op mijn werkplek.
Het verslag van een geobserveerde les betreft en les van een collega economie. Ik heb de
les geanalyseerd aan de hand van de vijf vuistregels voor taalgericht vakonderwijs. Ik heb
daarvoor gebruik gemaakt van diverse edities van het Handboek voor taalgericht
vakonderwijs en een aantal artikelen. Bij de analyse van de les heb ik zuiver gekeken naar de
aspecten van taalgericht vakonderwijs; het is dus geen beoordeling van een goede of slechte
les.
Het reflectieverslag is gebaseerd op twee door mij gestelde leervragen:
Stel ik mij in het coaching gesprek in voldoende mate op als gelijkwaardig collega, die aan
het coachen is?
Ben ik in staat mijn instinctieve handelen van taalgericht vakonderwijs te verwoorden in
vaktermen en deze te koppelen aan de juiste begrippen, zodat ik deze op een professionele
manier aan anderen kan overbrengen?
Naar aanleiding van de geobserveerde les heb ik een coachingsgesprek gevoerd met mijn
collega en dit coachingsgesprek is opgenomen. Mijn medestudenten hebben dit gesprek met
mij bekeken en aan de hand van mijn leervragen feedback gegeven op mijn leervragen. Het
resultaat van deze feedback is verwerkt in het reflectieverslag.
Ik wens de lezer veel plezier met het lezen van dit dossier.
November 2019
3
, Visiestuk
Van taalbeleid naar taalwerkelijkheid
Alle scholen in Nederland hebben de wettelijke plicht om een taalbeleid te hebben; maar het
hebben van een taalbeleid is niet hetzelfde als het in werkelijkheid uitvoeren van taalbeleid.
Hoewel het belang in de meeste gevallen wel onderkend wordt, blijft het toch erg lastig
daadwerkelijk werk te maken van beleid op taalonderwijs (Beek, Van Loon, & Punt, 2009, pp.
7). Daarmee is een belangrijk probleem kort en bondig samengevat, maar het kan nog erger;
wat als een school helemaal geen taalbeleid heeft? Beek et al. (2009) concluderen in hun
onderzoek dat slechts 11 procent van de VO-scholen een taalbeleid heeft vastgelegd. Het
blijkt voor scholen problematisch te zijn om taalbeleid te formuleren en adequaat uit te
voeren. Ik wil in dit stuk nader kijken naar taalbeleid en mijn ideeën daarover, zodat onze
school niet lang meer tot de 89 procent zal behoren.
Taalbeleid en taalcoaching
Taalbeleid is een structurele en strategische poging van een schoolteam om de
onderwijspraktijk aan te passen aan de taalleerbehoeften van de leerling met het oog op het
bevorderen van hun algehele taalontwikkeling en het verbeteren van hun
onderwijsresultaten (Van den Branden, 2013).
De schooldirectie heeft een leidende rol in de invoering van taalbeleid; zij moet de kaders
van het beleid aangeven. De medewerkers voeren het beleid uit en moeten om die reden
betrokken worden bij het ontwikkelen van een visie binnen die gestelde kaders (Hajer &
Meestringa, 2015).
Alle kennisoverdracht vindt plaats door middel van taal en taal is daarom in elke les van
belang en beperkt zich daardoor niet tot het vaklokaal Nederlands. Het invoeren van een
taalbeleid heeft verstrekkende gevolgen voor alle vakken. Taalbeleid is meer dan een aantal
goede voornemens, maar vereist een didactische ommezwaai. Vakdocenten in andere
vakken dan de talen worden ook verantwoordelijk voor een goed taalaanbod, gevarieerde
en activerende taaloefening en professionele en persoonlijk feedback op alle vormen van
taal. Dat heeft tot gevolg dat docenten meer moeten samenwerken om hun onderwijs
taalgericht te maken (Bolle, 2013). De omschakeling naar taalgericht onderwijs wordt door
de inzet van taalcoaching bereikt.
Veel scholen maken de keus om een taalcoördinator of een taalcoach aan te stellen. Beide
begrippen worden door elkaar gebruikt, maar er zit wel een onderscheid in. Dat vormt
overigens geen belemmering om beide functies bij dezelfde persoon neer te leggen. De
functie van taalcoördinator heeft betrekking op de implementatie, organisatie en
coördinatie van het taalbeleid. Hij of zij adviseert de directie en fungeert daardoor als liaison
tussen directie en medewerkers. De taalcoach staat de collega’s met inhoudelijke kennis van
taalgericht onderwijs en praktische oplossingen en tips terzijde. Naast ondersteuning en
coördinatie moet de taalcoach/taalcoördinator de collega’s motiveren om hun gehele
didactiek te ontwikkelen; taalgericht onderwijs is niet los te zien van activerende didactiek
en zelfstandig leren (Hajer & Meestringa, 2015).
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper adevisser. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €25,49. Je zit daarna nergens aan vast.