Hoorcollege 12 (13-5) Eenheid en verdeeldheid: Europa na 1989
Orde na 1945 veel duidelijker en stabieler dan die na 1919. Mede door Wirtschaftwunder en
structuur van Koude Oorlog (naast dreiging van vernietiging).
-> Pijlers vallen weg. Verdwijnen van structuur zorgde voor nieuwe onzekerheden en politieke
spanningen. Vallen samen met economische recessie.
Sleutelvragen
- Welke gevolgen had het einde van de Koude Oorlog voor de Europese verhoudingen?
- Hoe ontstonden er deuken in het liberaal-democratische optimisme van de jaren 90?
- Wat is de kracht en de zwakte van het Europese project in de eenentwintigste eeuw?
Maidan-Revolutie Oekraïne
- Na afwijzen associatieverdrag Europese Unie.
- Eisen van aftreden premier, vervroegde verkiezingen en verdrag met de EU.
- Oekraïens conflict over identiteit en koers van het land. Gebonden blijven aan Russische
invloedssfeer of onafhankelijkheid zoals buurlanden en aansluiting bij het westen?
- Conflicten en onzekerheden van eenentwintigste eeuw. Autoritaire regimes proberen westerse
waarden te ondermijnen (vrijheid, democratie).
- Aanwezigheid van gebeurtenissen uit Europese geschiedenis. Herinnering aan belang recente
geschiedenis.
Naar de ondergang van het communistische systeem, 1975-1989
- Economische stagnatie, uitputting van de leenmogelijkheden. Bezuinigingen leiden tot stijging
prijzen voedsel en consumptieproducten.
- Gemiste technologische revolutie.
- Wapenwedloop niet meer vol te houden.
- Burgers tussen passiviteit en assertiviteit.
- Begin van pluralisme in Hongarije, Solidarnosc in Polen.
- Experimenteren met economische vrijheid en zelfstandigheid.
- Michail Gorbatsjov (vanaf 1985).
Michail Gorbatsjov en het einde van het communistische systeem
- Hervormingsdrang kwam voort uit idealisme en besef dat verandering nodig was om het
communistische systeem overeind te houden.
- Einde aan de wapenwedloop.
- Glasnost (openheid om corruptie te bestrijden en fouten in het systeem te bespreken).
- Perestrojka (hervormingen, meer aandacht voor efficiëntie en de behoeftes van de bevolking).
- Einde van de Breznjev-doctrine.
-> Gorbatsjov beschouwde de hervormingen als reparaties van het communistische systeem.
Verzoening met socialisme en meer pluralisme binnen het systeem.
-> Sovjet-betrekkingen met Oost-Europese landen op basis van “respect voor soevereiniteit, non-
interventie en erkenning van keuzevrijheid.”
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myrthekuiper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.