Hoorcollege 9 (2-5) De Tweede Wereldoorlog en de Holocaust
Prent van wereldtentoonstelling -> misschien konden Nazisme en communisme het onderling
uitvechten en werden de andere landen met rust gelaten.
Sleutelvragen
- Wat voor rol speelde de fascistische regimes bij de opmaat naar de Tweede Wereldoorlog?
- Hoe ontwikkelde zich het strijdtoneel en wat verklaart de uiteindelijke overwinning van de
geallieerden?
- In welke aspecten verschilde de Tweede Wereldoorlog van de Eerste Wereldoorlog?
- Hoe te denken over de Holocaust?
Italiaanse expansie en het ontstaan de As
- Direct bijgedragen aan uitbreken van Tweede Wereldoorlog.
- Mussolini al langere tijd ontevreden over afloop WOI, ook al lange tijd op binnenlandse problemen
gericht. Fascisme geen exportproduct -> werkte alleen voor Italië.
- Jaren 30; regime lijkt vast te lopen in bureaucratie. Corporatisme ging uit van samenwerken
werknemers en werkgevers en overheid, samen tot oplossingen en verbeteringen komen -> liep ook
vast in bureaucratie. Crisis ook effect in Italië.
- Vlucht naar voren via buitenlandse expansie. Eerder ingegrepen bij Anschluss van Oostenrijk,
uitspreken tegen racistische principes van Hitler (afstand genomen), zou gevaarlijk zijn voor Europese
vrede.
- April 1935; Stresa-front met Frankrijk en Groot-Brittannië.
- Garanderen Verdrag Versailles en Locarno en garanderen onafhankelijkheid Oostenrijk.
- Oktober 1935; Invasie van Ethiopië, sancties Volkenbond.
- Wrede oorlog.
- Victor Emmanuel III keizer.
- Eind 1936; Interventie in Spaanse burgeroorlog.
- Vervreemding van het westen door aan de kant van Franco te staan. Beruchte Luftwaffe-
bombardement -> symbool wreedheden moderne oorlog; veel slachtoffers, gewone burgers
als militair doel.
- 1936; As Rome-Berlijn (militaire alliantie in 1939).
- Aanvankelijk informele alliantie, wederzijdse staatsbezoeken.
- Mei 1939 directe militaire alliantie. Mussolini houdt zich recht voor niet aan militaire
ondernemingen Hitler mee te doen -> Italië niet klaar voor.
- 1938 antisemitische rassenwetten opvallend want Mussolini wilde lange tijd niets van
weten. In navolging Duitsland en onder invloed ervaringen imperialistische oorlog Ethiopië
stimulans racisme in Italië.
- April 1939; Invasie Albanië.
Duitse expansie 1935-1939
- Agressieve buitenlandse politiek. Duitsland wereldmacht worden via raciale en territoriale orde
veranderen.
- Lebensraum in Oost-Europa veroveren of Duitse volk zou ten onder gaan. Totale overwinning en
eindeloze heerschappij Duitse volk over Europa, of Duitse volk tot verdwijnen verdoemd.
- Vrede van Versailles schande volgens veel Duitsers. Weimarpolitici ook voor herziening Versailles.
, Maar nieuwe oorlog zeer impopulair onder bevolking.
- 1935; Plebisciet Saarland, herinvoering dienstplicht en herbewapening.
- Schending Versailles.
- Volgens afspraken met Volkenbond, bevolking Saarland zelf bepalen waar ze bij wilden
horen, meerderheid stemde voor Duitsland.
- Maart 1936; Remilitariseren Rijnland
- Frankrijk en Groot-Brittannië twijfelden te lang en deden niets.
- Buffergebied essentieel voor Franse veiligheidssysteem, Frankrijk voelde zich bedreigd.
- Maart 1938; Anschluss Oostenrijk.
- Italiaanse tegenstand niet meer te vrezen, Mussolini inmiddels bondgenoot (eerst
onafhankelijk Oostenrijk gezien als nodig veiligheidsgarantie tegen Duitsland).
- Zeer populair.
- September 1938; Verdrag van München, annexatie Sudetenland.
- Tsjechoslowakije sterke industrie, maar zwaktepunt was etnische verdeeldheid (volken
streefden naar autonomie, gemobiliseerd via propaganda).
- Hitler dreef conflict met nationalistische Sudeten-Duitsers op de spits wat uit leek te lopen
op militaire confrontatie.
- Kritiek op Chamberlain niet helemaal gegrond; doel om oorzaak conflicten op te ruimen dus
ook concessies doen. Bleek later stap richting de oorlog.
- Mussolini stelde conferentie 4 machten voor zonder Tsjechoslowakije en Sovjet-Unie.
- Tsjechoslowakije gedwongen tot annexatie Sudetenland. Natuurlijke verdedigingslinies
kwijt.
- Maart 1939; Protectoraat Bohemen en Moravië.
- Deal met Slowaken, Tsjechen geïsoleerd.
- Maart 1939; Annexatie Memelland.
- Litouws kustgebied met veel Duitsers. Onder druk regering gedwongen tot toestaan
annexatie.
-> Binnen 4 jaar tijd machtsbalans fundamenteel gewijzigd. Duitsland territoriaal sterkste macht
geworden. In Centraal-Europa hegemoniale macht, onafhankelijke staten in Duitse invloedssfeer
getrokken. Frankrijk vriendschapsverdragen met Oost-Europese staten -> vervangen door sterke
Duitse invloedssfeer (staten werkten zelf mee, beloftes Frankrijk niks waard (annexatie
Tsjechoslowakije)).
Gedraagt Hitler zich als Wilsoniaanse nationalist?
- Nee: Bezetting Tsjechische deel Tsjechoslowakije tegen zelfbeschikkingsrecht van volkeren
ingegaan.
- Nee: Vrijheidsaspect na moment van bezetting niet meer aanwezig, niet uitgegaan van
democratisch systeem en politieke vrijheid afwezig.
- Ja: Alle Duitse gebieden bij Duitsland betrekken -> sluit aan bij nationaliteitenidee/zelfbeschikking
van Wilson.
-> Moeilijk punt voor tegenstanders; tijdens groot deel jaren dertig ging Hitler door als Wilsoniaanse
nationalist. Mensen overtuigd van oneerlijkheid Versailles. Vanaf maart 1939 bleek dit idee te
kantelen -> niet meer uitgaan van goede bedoelingen Hitler.
-> Maart 1939 direct gevolg Verdrag van München -> Tsjechoslowakije geen kans meer tegen Hitlers
ambities.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myrthekuiper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.