Hoofdstuk 6 Circulatiestelsel
6.1 t/m 6.2.1 6.2.4 t/m 6.5.5 6.9
Inleiding
6.1 het hart
Hart (cor) is een dikke holle spier die met elke hartslag een hoeveelheid bloed in het circuit van
bloedvaten pompt (5 Liter in rust, inspanning veel meer)
Hart bestaat uit 2 zuigperspompen: rechter- en linkerharthelft, ze werken tegelijkertijd. Harthelften
persen bloed aan de ene kant weg en zuigen het bloed aan andere kant aan ontstaat in
bloedvaten een drukverschil dat stroming van het bloed tot gevolg heeft.
Harthelft heeft 2 holtes: atrium (boezem) en ventrikel (kamer)
Dubbele bloedsomloop bestaat uit 2 circulaties =
Lichaamscirculatie (grote bloedsomloop):
Linkerventrikel aorta slagaders organen en weefsels aders holle aders
rechteratrium ( rechterventrikel; aansluiting op longcirculatie)
Longcirculatie (kleine bloedsomloop):
Rechterventrikel longslagader longen longaders linkeratrium ( linkerventrikel;
aansluiting op lichaamscirculatie)
6.1.1 ligging van het hart
Ligt in borstholte, direct achter het sternum (borstbeen) in het mediastinum ( de ruimte tussen de
longen waarin behalve het hart ook de slokdarm en de grote bloedvaten liggen). De apex (hartpunt)
wijst naar links. Linkerventrikel heeft een veel dikkere wand dan rechterventrikel. Door de bouw van
het hart is er een grootteverschil tussen de longen: linkerlong 2 kwabben en rechterlong 3 krabben.
6.1.2 bouw van het hart
Hart bestaat uit 2 holle spieren: atriumspier en ventrikelspier. De spieren zijn van elkaar gescheiden
door 2 bindweefselringen: anuli fibrosi cordis (enkelvoud: anulus fibrosus cordis), hebben elk twee
openingen die afsluitbaar zijn door middel van vliezige kleppen die aan de randen vastzitten.
Septum cordis (harttussenschot) = scheid de linker- en rechterharthelft.
Septum interatriale cordis = vrij dun en bestaat uit bindweefsel, verdeelt de atriumspier in het
rechter- en linkeratrium.
Septum interventriculare cordis = veel dikker en bestaat uit hartspierweefsel, verdeelt ventrikelspier
in het rechter- en linkerventrikel.
Rechteratrium monden 2 grote vaten uit: v. cava inferior (onderste holle ader) en v. cava superior
(bovenste holle ader) komt zuurstofarm bloed binnen
Rechterventrikel ontspringt de truncus pulmonalis, die zich opsplitst in linker- en rechter a.
pulmonalis (longslagader) vervoeren zuurstofarm bloed naar longen
Linkeratrium monden 4 vanae pulmonales (longaders) twee uit elke long
Linkerventrikel ontspringt de aorta (grote lichaamsslagaders) zuurstofrijk bloed naar rest van
lichaam
6.1.3 Hartkleppen
Hartkleppen = bindweefselvliezen die aan de binnenranden van de twee anuli fibrosi vastzitten.
Verhinderen dat bloed tegen stroomrichting in gaat
1. Atrioventriculaire kleppen = hartkleppen tussen atria en ventrikels.
- Valva tricuspidalis (drieslippige klep) / tricuspidaliskleppen, drie bindweefselslippen. Tussen
rechterventrikel en rechteratrium
- valva bicuspidalis (tweeslippige klep) / valva mitralis (mitralisklep), twee
bindweefselslippen. Tussen linkeratrium en linkerventrikel
, zitten vast aan het bindweefsel van de anulus fibrocus cordis en aan de andere kant
doormiddel van dunne peesdraden (chrodae tendineae), verbonden met kleine spierbundels
(musculi papillares) die steken uit in ventrikelholte.
Kleppen worden zelf opengeduwd door het bloed en wanneer de ventrikels het bloed met
kracht de vaten in pompt slaan de kleppen dicht door hoge bloeddruk. Chordae tendineae
zorgt ervoor dat de kleppen niet te ver terugslaan en het bloed alsnog terugstroomt in atria.
Papillaire spieren helpen hierbij, trekken samen met ventrikels en trekken peeskoordjes
strak.
2. Arteriële kleppen = hartkleppen tussen ventrikels en de grote slagaders.
Zitten aan de basis van truncus pulmonalis en van de aorta. Bestaat uit 3 zakvormige vliezen
(slippen). Valvulae semilunares (halvemaanvormige slippen) naam te danken aan hun vorm.
Slippen slaan open als bloed van de ventrikels de slagaders in wordt gepompt. Als ventrikels
zich ontspannen, dreigt het bloed terug te stromen naar het hart (wordt verhindert doordat
de slippen zich vullen met bloed, en in hierdoor tegen elkaar aan vallen.
valva trunci pulmonalis (pulmonalisklep) = Valvulae semilunares tussen rechterventrikel en
de longslagader samen.
Valva aortae (aortaklep) = valvulae semilunares tussen linkerventrikel en de aorta
6.1.4 Hartwand
Bestaat uit 3 lagen (van binnen naar buiten)
Endocardium (endocard)
Bestaat uit eenlagig plaveiselepitheel, versterkt met dun laagje elastisch bindweefsel. Endotheel
zorgt voor een glad oppervlak waar bloedcellen langs glijden zonder kapot te gaan
myocardium (myocard, hartspier)
dikste laag. Bestaat uit hartspierweefsel, efficiënt samentrekken van hart is mogelijk door de 3 lagen
spiervezels (elke laag andere richting.) spierdikte verschilt tussen atria (dunner) en ventrikels (dikker),
heeft te maken met de functies:
- Atria pompt bloed naar ventrikel (korte afstand en dus weinig kracht voor nodig)
- Ventrikels hebben meer kracht nodig om het bloed in grote slagaders te krijgen
Zit ook verschil in dikte tussen beide ventrikels:
- Linkerventrikel is hartspier 3x zo dik als rechterventrikel, komt omdat linkerventrikel bloed
met veel kracht in aorta moet krijgen (het bloed gaat naar alle delen van het lichaam, dus
ook de ver gelegen delen als voeten)
- Rechterventrikel alleen naar dichtbijgelegen longen te stuwen (minder spierkracht nodig)
Binnenkant van het ventrikelmyocard bevinden zich de musculi papillares en een groot aantal
spierbalkjes (waarvan sommige dwars door ventrikelholte lopen)
Buitenkant van myocard zie je een groot aantal sterk vertakte bloedvaten lopen (arteriën en venen
van de hartcirculatie) hartcirculatie zorgt voor bloedvoorziening van de hartspier zelf.
het dubbelwandige pericardium (pericard)
rondom het hart zitten de beide sereuze bliezen die samen het pericardium (hartzakje) vormen.
Functie hartzakje = opheffen van wrijvingskrachten tussen het hart en de omringende weefsels.
bestaat uit 3 delen (van binnen naar buiten)
1) epicardium (Epicard (viscerale blad)) = vergroeid met hartoppervlak
2) Pericardholte = deze zit tussen beide vliezen en is gevuld met sereus vocht.
3) Partiëtale blad = vergroeid met weefsel die het hart omgeven (peesplaat van diafragma en
borstvlies)
6.1.5 Hartprikkelgeleidingssysteem
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Yaar00. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.