Samenvatting
Samenvatting Anatomie en Fysiologie - Hoofdstuk 14: motorisch stelsel
- Instelling
- Hogeschool Arnhem En Nijmegen (HAN)
In dit hoofdstuk worden onderdelen als: Botten en gewrichten. behandeld
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 14 motorisch stelselInleiding
14.1 skelet
Skelet (geraamte) = zorgt voor steun, beweging, weefselvormende functie en is een opslagplaats.
Vormt stabiel inwendig raamwerk, waaraan andere delen van het lichaam zijn opgehangen.
~200 botten, meer/minder beweegbaar met elkaar en verbonden door gewrichten. Grote
onderlinge beweeglijkheid van botten zorgt ervoor dat je je romp en ledematen veel kunt
bewegen. (spieren die botten overbruggen laten de botten bewegen).
Axiale skelet = schedel, borstkas en wervelkolom (centrale deel van skelet, vormen as van
lichaam).
Beschermt vitale en kwetsbare organen.
Botten van ledematen zitten eraan vast
Skelet heeft een weefselvormende functie: In bepaalde botten worden bloedcellen
aangemaakt
Skelet dienst ook als opslagplaats voor mineralen (vb. calcium)
14.1.1 bouw van bot (botten = ossa, enkelvoud = os)
Botweefsel (steunweefsel met sterk matrix) bestaat uit:
- 2/3 Kalkzout = geeft de stevigheid
- 1/3 Collagene vezels = geeft veerkracht
Heeft een lamellaire bouw = gestructureerd in laagjes (lamellen), in elk lamel hebben de collagene
vezels dezelfde richting. Volgende lamel heeft andere richting dit zorgt voor stevigheid in botweefsel.
Botweefsel heeft een intensieve stofwisseling en is daarom ook goed doorbloed (voortdurend cyclus
van afbraak en opbouw)
In elk bot tref je volgende delen aan:
- Periost (beenvlies) =
omringt de botten, taai vlies. Bestaat uit straf bindweefsel en bevat veel sensibele
zenuwen.
Collagene vezels van bindweefsel zijn stevig verankerd in de buitenste laag van het
botweefsel.
Periost voorziet bot van bloed (aanvoerende/afvoerende bloedvaten).
Volkmannkanalen = uitsparingen in bot waar bloedvaten het bot binnendringen.
- Substantia compacta =
ligt tegen periost en is hard botweefsel. Buitenste laagje bestaat uit aantal lamellen
en verder naar binnen bestaat het uit lange zuilen van botweefsel.
Osteon (botbuis) = is zo’n zuil, hierin bevinden zich 8-15 lamellen rond een kanaal
met bloedvaten en lymfevaten (haverskanaal).
Tussen lamellen bevinden zich de osteocyten (botcellen) die zorgen voor
uitwisselingen tussen stoffen tussen bloed en botweefsel.
- Substantia spongiosa (sponsachtig botweefsel) =
Heeft lamellaire opbouw, maar zijn de lamellen in een netwerk van beenbalkes
gestructureerd, met kleine holtes daartussen (hierin zit rood beenmerg waar
bloedcelvorming plaatsvindt.)
Bevat geen osteonen of haverskanalen.
Beenbalkjes = zo geordend dat meest voorkomende drukkrachten opgevangen
kunnen worden. Structuur geeft mot zo groot mogelijke stevigheid bij een zo klein
mogelijk gewicht
, 14.1.2 botafbraak en botopbouw
Botweefsel vertoont een constante cyclus van afbraak en opbouw (onderhoudt, hersteld of versterkt
de botstructuur). Osteoclasten = gespecialiseerde bindweefselcellen, zorgt voor de afbraak van
botweefsel. De bindweefselcellen scheiden zuren en enzymen af, breken botweefsel van een osteon
afbreken groeit een bloedvat in.
Osteoblasten = beenvormende bindweefselcellen, zetten erna tegen de wand van het lamellen af.
Buis wordt zo geleidelijk opgevuld met concentrische lamellen.
Osteoblasten komen klem te zitten en tegen de tijd dat er een nieuwe osteon gevormd is,
veranderen de osteoblasten in osteocyten.
14.1.3 indeling van botten
4 soorten botten:
- Pijpbeenderen = pijpvormige, slanke botten. Diafyse (schacht) = dunne middengedeelte van
bot en is grotendeels opgebouwd uit substantia compacta. Mergholte = grote holte binnen in
diafyse en is gevuld met geel beenmerg (grotendeels uit vet bestaat). Epifysen = zijn uiteinde
van de botten. Ze zijn verbreed en bestaan grotendeels uit sybstantia spongiosa. Tussen de
oversprong van de diafyse en epifysen zit een dun laagje substantia compacta (vindt bij
ontwikkelingen van skelet de lengtegroei van bot plaats, tijdens groeifase noem je dit deel
epifysaire schijf (groeischijf)).
Pijpbeenderen werken goed als hefboom (lichaamsbeweging)
Pijpbeenderen arm en hand:
Humerus (opperarmbeen)
Ulna (ellepijp)
Radius (spaakbeen)
Ossa metacarpi (middenhandsbeentjes)
Ossa digitorum manus (vingerkootjes)
Pijpbeenderen been en voet:
Femur (dijbeen)
Tibia (scheenbeen)
Fibula (kuitbeen)
Ossa metatarsi (middenvoetbeentjes)
Ossa digitorum pedis (teenkootjes)
- Platte beenderen = breed, lang en altijd plat. Bestaan hoofdzakelijk uit substantia compacta,
daartussen dun laagje substantia spongiosa. Grote oppervlak zorgt ervoor dat spieren zich er
makkelijk aan kunnen hechten. Sommige dienen ter bescherming van onderliggende
organen.
Platte beenderen zijn:
Ossa cranii (schedelbeenderen)
Scapulae (schouderbladen)
Ossa coxae (heupbeenderen)
Costae (ribben)
Sternum (borstbeen)
- Korte beenderen = klein, even lang als breed. Dunne substantia compacta met binnenin
substantia spongiosa. Geschikt om de krachten te verdelen die ontstaan bij mechanische
belasting.
korte beenderen:
Ossa carpi (handwortelbeentjes)
Ossa tarsi (voetwortelbeentjes
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Yaar00. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79271 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen