Samenvatting
Samenvatting probleem 1 Recht, Economie en Maatschappij
Werkgroepuitwerkingen probleem 1 Recht, Economie en Maatschappij
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Probleem 1 REMLeerdoelen
1. Wat is rechtseconomie?
Rechtseconomie: vervlechting van recht en economie; de economische benadering van het
recht. Door het toepassen van economische concepten (economische bril) op juridische
vraagstukken probeert de rechtseconomie het recht en haar werking te analyseren.
De economische analyse van het recht wordt aangewend om:
i. De effecten van juridische regels op het gedrag van mensen te beschrijven en te
voorspellen;
ii. Te evalueren of deze effecten maatschappelijk gezien wenselijk zijn;
iii. Zo nodig alternatieve oplossingen te formuleren.
De economische analyse van het recht
Er wordt onderscheid gemaakt tussen twee soorten economische analyses van het recht:
- Positieve analyse: houdt zich bezig met het recht zoals het is; is bestaande recht
efficiënt? Er wordt met behulp van economische principes een verklaring gegeven
voor ontstaan en inhoud van bestaande rechtsregels en -instituties. Er wordt wel
geprobeerd de gedragseffecten van rechtsregels te voorspellen of te evalueren. Net
als de gevolgen op de maatschappelijke welvaart.
- Normatieve analyse: hoe zou recht eruit moeten zien? Recht behoort efficiënt te
zijn. Is meer omstreden en wordt kritischer door juristen ontvangen. De normatieve
rechtseconomie doet beleidsmatige aanbevelingen. Er wordt a.d.h.v. het
efficiëntiecriterium aangegeven welke rechtsregel gehanteerd zou moeten worden.
Judge Richard Posner: niet het deel van de wet dat van wetgeving komt, maar dat van
eerdere uitspraken van rechters is economisch efficiënt.
De twee centrale problemen waarvan we verwachten dat rechters rekening mee houden zijn
efficiëntie (het effect van wettelijke regels op de grootte van de taart) en distributie (hun
effect op wie hoeveel krijgt).
De meeste verdelingseffecten van wetswijzigingen zijn illusoir; wanneer we een wijziging in
één voorwaarde van een contract afdwingen ten gunste van een partij, verschuiven andere
voorwaarden, zoals de prijs, in de tegenovergestelde richting, waardoor het verdelingseffect
teniet wordt gedaan. Als het gebruik van de wet om te herverdelen moeilijk is, lijkt het
aannemelijk dat rechters de herverdeling aan de wetgevende macht overlaten en zich in
plaats daarvan bezighouden met efficiëntie.
Een heel ander argument dat door anderen wordt aangevoerd voor dezelfde conclusie, is dat
inefficiënte regels leiden tot rechtszaken, en rechtszaken leiden uiteindelijk tot
veranderingen in de regels.
Empirisch argument: de bewering dat de common law-rechtsregels die we naleven, in de
meeste gevallen, de regels zijn die we zouden krijgen als we zouden proberen een
economisch efficiënt rechtssysteem te ontwerpen.
Posners productieve carrière als rechtstheoreticus bestond grotendeels uit het verzamelen
van bewijzen voor dat argument.
, De Posner-stelling: het gewoonterecht is efficiënt; leidt vanzelf tot het derde en meest
controversiële deel van het recht en de economie: het gebruik van economische analyse om
te beslissen wat het recht zou moeten zijn.
Als we concluderen dat een bepaalde common law-regel economisch inefficiënt is, dat het
ons netto armer maakt, is één conclusie dat Posner ongelijk heeft. Een andere zou kunnen
zijn dat we het moeten veranderen.
Regelgeving bestaat voor een groot deel om gedrag te reguleren.
De economische benadering werkt vanuit twee richtingen:
- Objective: het biedt een manier om rechtsregels te evalueren.
- Legal rule: het biedt een manier om het te begrijpen, door uit te zoeken welk doel
het heeft beoogd te bereiken.
Welvaart: de mate waarin behoeften bevredigd (kunnen) worden met de beschikbare
middelen. Heeft niet alleen betrekking op geld en goederen, maar omvat alles waar men
waarde aan hecht.
Individuele welvaart: de mate waarin de behoeften van een individu worden bevredigd.
Maatschappelijke welvaart: de welvaart van alle individuen (binnen een samenleving)
gezamenlijk. Welvaart, nut en welzijn zijn synoniemen voor elkaar.
Rechtsregels geven prikkels aan mensen om bepaald gedrag te kiezen doordat zij de
individuele welvaart van mensen beïnvloeden.
Rechtsnormen duiden aan welk gedrag wordt verwacht. Zij sanctioneren afwijkend gedrag
en belonen normconform gedrag.
Zo worden de kosten en baten bij de verschillende gedragskeuzes veranderd en worden
mensen geprikkeld het juiste gedrag te kiezen. Dit aangepaste gedrag heeft weer invloed op
de welvaart van andere mensen.
Maatschappelijke uitkomst: resulteren de effecten van deze rechtsregels op het gedrag van
mensen in een hogere of lagere maatschappelijke welvaart t.o.v. bestaande situatie?
De mate van welvaart van individuen is niet direct te meten. Is daarom ook moeilijk te
bewijzen welke rechtsregel het meeste en in welke mate bijdraagt aan de maatschappelijke
welvaart. Door middel van de aanname van rationaliteit kan de reactie van mensen op
(prikkels afkomstig van) rechtsregels worden voorspeld. Het is een gedragsveronderstelling.
In de economie is de sociologie niet het onderwerp, maar de aanpak/methode.
In de rechtseconomie werkt de economie op twee levels:
1. Menselijke keuzes worden bekeken vanuit een economisch perspectief = rationele
keuzetheorie: mensen proberen maximale voordeel te hebben;
2. De doelen die bij het rechtssysteem horen.
Rechtseconomie is de rationele keuzetheorie als benadering van het recht. Hierbij wordt
ervanuit gegaan dat mensen rationeel handelen. Een rationele beslissing bestaat uit:
1. De persoon kiest de optie waarvan hij denkt dat het het beste bij zijn voorkeuren en
verwachtingen past;
2. De verwachtingen zijn gebaseerd op de informatie die beschikbaar is;
3. De persoon verzamelt een optimale hoeveelheid informatie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anneliekespanninga. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77254 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen