100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
samenvatting filosofie en psychologie l7-12 €4,46
In winkelwagen

Samenvatting

samenvatting filosofie en psychologie l7-12

 3 keer bekeken  0 keer verkocht

samenvatting filosofie en psychologie l7-12

Voorbeeld 3 van de 27  pagina's

  • 16 oktober 2024
  • 27
  • 2024/2025
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (55)
avatar-seller
joosjemouton
SAMENVATTING FILOSOFIE &
PSYCHOLOGIE L7-12
Lecture 7
Sociale Cognitie

Sociale cognitie beschrijft de complexe mentale processen die ten grondslag liggen aan ons vermogen
om anderen te begrijpen en met hen te communiceren (≈ mindreading).

Socio-epistemische Strategieën

1. Theorie-gebaseerde Inference-Making (Theory Theory): We schrijven mentale toestanden toe aan
anderen op basis van een volkspsychologische theorie, die wetmatige aannames bevat over hoe
mentale toestanden zich verhouden tot gedrag en andere mentale toestanden.
👉🏽 False Belief Taken (Valse-overtuigingsproeven)

2. Simulatie (Simulation Theory): We schrijven mentale toestanden toe aan anderen door simulaties
uit te voeren: we verplaatsen ons ‘in de schoenen’ van een ander en simuleren de mentale toestand
die we in die situatie zouden hebben.
👉🏽 Spiegelneuronen

3. Directe Perceptie (Interaction Theory): In veel sociale situaties hoeven we de mentale toestanden
van anderen niet af te leiden of te simuleren, maar kunnen we deze direct waarnemen op basis van
sociale signalen.
👉🏽 Ontwikkeling van intersubjectiviteit

Pluralisme: We vertrouwen op een veelheid aan (onderling verbonden) socio-epistemische strategieën
bij het voorspellen, interpreteren en reageren op het gedrag van anderen.


👉🏽 Elke individuele strategie is onvoldoende om de complexiteit van menselijke sociale cognitie
volledig te verklaren.



Filosofisch vs. Wetenschappelijk Debat
Twee centrale voorwaarden worden besproken in het wetenschappelijke en filosofische debat over de
vraag wat het betekent om vrije wil te hebben:

Filosofisch debat: Vermogen om anders te handelen. Een handelende persoon kan alleen uit vrije
wil handelen als deze anders had kunnen handelen: vrije wil impliceert dat er alternatieve keuzes
zijn.

👉🏽 Het filosofische debat richt zich op de vraag of we anders hadden kunnen handelen. Zijn we
verantwoordelijk voor onze daden?

Wetenschappelijk debat: Agentiële controle/Zelfbepaling. Een handelende persoon kan alleen uit
vrije wil handelen wanneer ze zelf hun handelingen bepalen: er moet een persoon/agent zijn die in
staat is om uit verschillende opties te kiezen (in tegenstelling tot sub-persoonlijke processen).



SAMENVATTING FILOSOFIE & PSYCHOLOGIE L7-12 1

, 👉🏽 Het wetenschappelijke debat richt zich op de vraag of we controle hebben over onze handelingen:
worden onze handelingen veroorzaakt door onze bewuste keuzes? Of worden onze handelingen
eerder bepaald door sub-persoonlijke, onbewuste processen?
Beide debatten hebben betrekking op hoe we het bewustzijn begrijpen en wat we denken over de
relatie tussen geest, lichaam en gedrag.

Spanning tussen vrije wil en determinisme
Vrije Wil: Het hebben van vrije wil impliceert dat er alternatieve keuzes zijn om uit te kiezen. Om uit
vrije wil te handelen, moet het waar zijn dat je ook iets anders had kunnen doen.
Determinisme: In een deterministische wereld wordt elke gebeurtenis noodzakelijkerwijs bepaald door
eerdere omstandigheden en de natuurwetten. Er is maar één mogelijke volgende toestand waarin de
wereld kan verkeren.

👉🏽 Hoe kan vrije wil bestaan in een deterministische wereld?
Incompatibilisme
Hoofdidee: Vrije wil is onverenigbaar met determinisme.

Vrije wil: het hebben van alternatieve mogelijkheden, het vermogen om anders gehandeld te
hebben.

Determinisme: alles wat gebeurt, is noodzakelijkerwijs het resultaat van wat daarvoor is gebeurd.

Consequentie-argument (van Inwagen): Op elk moment in de tijd is er theoretisch gezien een
uitputtende beschrijving van de toestand van de wereld op dat moment (determinisme).
Als we deze (theoretische) beschrijving nemen als onze voorafgaande voorwaarde, bepalen de wetten
van de natuur de toestand van de wereld op alle latere momenten.

Dit sluit uit dat iemand ooit anders had kunnen handelen (vrije wil).
💬 VB. Inbreker
Had zij anders kunnen handelen?
Stel dat we een uitputtende beschrijving hebben van alle fysieke feiten op de datum van haar geboorte.
Samen met de natuurwetten bepalen deze voorwaarden alle latere toestanden van de wereld, inclusief
haar gedrag tijdens de inbraak. Om anders gehandeld te hebben, zou zij ofwel de toestand van de
wereld op het moment van haar geboorte moeten kunnen veranderen, of de natuurwetten moeten
kunnen aanpassen.
👉🏽 Dit is onmogelijk
👉🏽 Zij had niet anders kunnen handelen.
Libertarisme

Hoofdidee: Vrije wil bestaat en determinisme is onjuist.
De meest voor de hand liggende libertarische oplossing is substantiedualisme: als mentale processen
zich afspelen in een immateriële geest, zijn ze niet bepaald door fysieke feiten en de wetten van de
natuur, en kunnen ze dus onafhankelijke oorzaken van onze handelingen vormen.




SAMENVATTING FILOSOFIE & PSYCHOLOGIE L7-12 2

, Het centrale idee van substantiedualisme wordt echter vaak als onwetenschappelijk beschouwd,
omdat het in strijd is met de basiswetten van de wetenschap. Bovendien blijft het onduidelijk hoe de
immateriële geest zou kunnen interageren met de materiële wereld en bepaald gedrag zou kunnen
veroorzaken.
👉🏽 Daarom wordt deze positie nauwelijks verdedigd.
Onbepaaldheid (Robert Kane)
Werkelijk vrije handelingen zijn mogelijk als we de 'ultieme bron' zijn van ten minste enkele van onze
intenties en karaktereigenschappen. Dat wil zeggen dat we soms zelf bepalen, en niet de wetten van
de natuur, wat onze intenties en karaktereigenschappen zijn.

Deze 'zelfvormende handelingen' zijn mogelijk omdat onze wereld niet volledig deterministisch is. Op
fundamenteel, kwantummechanisch niveau is de wereld slechts probabilistisch (gebaseerd op
waarschijnlijkheid).
Wanneer we een bijzonder moeilijke beslissing moeten nemen, kan dit leiden tot onbepaaldheid in de
hersenen zonder dat hier iets bovennatuurlijks aan te pas komt.

👉🏽 Dit is een zeer speculatieve theorie, maar wint aan populariteit!
Liberaltarianisme redt centrale intuïties en praktijken van ons juridische, morele en sociale leven.


Harddeterminisme
Vrije wil bestaat niet en determinisme is waar.
Fysiek Determinisme

Alle fysieke toestanden hebben alleen fysieke oorzaken.

Samen met voorafgaande voorwaarden bepalen de natuurwetten de toestand van de wereld op
elk later tijdstip.→ Behoudt de basisveronderstellingen van ons wetenschappelijk
wereldbeeld!Hoofdidee

Vrije wil bestaat niet en determinisme is waar. 👉🏽
Impliceert dit dat we anderen niet meer
verantwoordelijk kunnen houden voor hun daden?
Morele Verantwoordelijkheid

Ja, we moeten het idee opgeven dat mensen in een ‘diepe zin’ moreel verantwoordelijk zijn voor
hun daden.

We kunnen echter nog steeds deelnemen aan praktijken van lof en blaam, omdat deze belangrijke
sociale functies kunnen vervullen. Ons rechtssysteem is fundamenteel gebaseerd op het idee dat
we vrij kunnen handelen.

Hard determinisme vereist een hervorming van dit systeem (bijvoorbeeld het opgeven van het idee
van vergelding).

Straffen moeten worden vervangen door preventie: bijvoorbeeld het verwijderen van potentiële
criminelen uit de algemene bevolking om toekomstige schade te voorkomen (vergelijkbaar met een
zieke persoon in quarantaine).




SAMENVATTING FILOSOFIE & PSYCHOLOGIE L7-12 3

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joosjemouton. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,46. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€4,46
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd