H11, duidelijk samengevat! alles staat er in, boek niet meer nodig. alle afweerlinies overzichtelijk in tabellen met hun werking beschreven. met deze samenvatting haal je een 10! suc6!
Hst 11: Het lymfestelsel en de afweer
11.1
Lymfestelsel bestaat uit 2 delen:
1. Een netwerk van lymfevaten door het hele lichaam
2. Lymfeklieren en lymfatische organen op verschillende plaatsen in het
lichaam
Interstitiële ruimte de ruimte tussen de bindweefselcellen, hierin bevindt
zich het weefselvocht welke afkomstig uit de haarvaten.
Lymfe het vocht wat door de lymfevaten stroomt.
Lymfe wordt verplaatst met een pompende beweging van het lichaam met het
ademhalen. Deze vaten hebben net als de aders kleppen om te voorkomen dat
het terugstroomt.
Lymfoedeem zwelling door het ophopen van het weefselvocht (In de
Interstitiële ruimte)
11.2
Het lymfestelsel heeft ook een grote rol bij de afweer en de immuniteit. Cellen in
de lymfeklieren verwijderen de lichaamsvreemde cellen.
Lymfe wordt gefilterd door de duizenden lymfeklieren onderweg naar het hart.
Lymfeknopen grotere groepen van lymfeklieren, deze liggen in de lies- oksel-
en halsgebied.
In de lymfeklieren zitten de macrofagen. Dit zijn cellen met veel lysosomen,
welke bacteriën, virussen en vreemde stoffen opeten. Ook bevatten de
lymfeklieren lymfocyten welke op verschillende stoffen reageren in de lymfe. Veel
kankersoorten gebruiken de lymfevaten om zich verder het lichaam in te kunnen
verspreiden (uitzaaien). Bij een infectie is de zwelling van de lymfeklieren (omdat
deze opzwellen als ze ziektewekkers moeten bestrijden) tijdelijk, maar bij kanker
houd deze zwelling aan.
11.3
Naast de lymfeklieren ook een aantal organen en structuren die bestaan uit
lymfatisch weefsel, namelijk:
Beenmerg:
In rode beenmerg in de botten ontstaan lymfocyten, een specifiek type
witte bloedcellen die zich verder ontwikkelen in B- en T- lymfocyten
(waarvan de B zich weer verder ontwikkelen in het beenmerg) en ontstaan
ook alle rode en witte bloedcellen. De witte bloedcellen ontwikkelen zich
vanuit primaire stamcellen.
Milt:
Orgaan linksboven in de buikholte, net onder het middenrif en achter de
maag. In de milt bevinden zich de B-lymfocyten, T-
lymfocyten en de fagocyten. Zij vilteren de ongewenste bacteriën en
, virussen en andere stoffen uit het bloed. Ook zorgt de milt dan de
versleten rode bloedcellen afgebroken worden, slaat bloedplaatjes op en is
een bloedreservoir. Tijdens een bloeding trekken dan ook de milt (en de
lever) samen om de bloedvolume op pijl te kunnen houden
Zwezerik: (thymus)
Bevindt zich in borstholte, boven het hart en achter het borstbeen.
‘leert’ de T-lymfocyten om lichaamsvreemde cellen te kunnen
onderscheiden lymfocyten worden T-lymfocyten dus (bij
kinderen actiever als bij volwassenen)
Amandelen: (ring van Waldeyer)
Functioneren als verdedigingslinie. Bestrijden de ziekteverwekkers die
binnenkomen door de mond (keelamandelen/tronsillen) en neus
(neusamandel/adenoïd).
Peyerse platen
Vormt langwerpige verdikkingen in de darmwand en bevat veel
macrofagen en B- en T-lymfocyten. Zit op de overgang tussen de
dunne en de bacterierijke dikke darm.
MALT: mucosa geassocieerd lymfoïde weefsel. Beschermen samen de bovenste
luchtwegen en het spijsverteringssysteem ( platen van peper, weefsel in
blindedarm en de amandelen.
11.4
Het afweerstelsel
Aangeboren (aspecifieke) afweer Verworden (specifieke)
afw.
Eerste afweerlinie Tweede afweerlinie Derde afweerlinie
- Huid - Fagocyten - Lymfocyten
- Slijmvliezen - Natural killer cellen - Antistoffen
- Afscheidings- (NK-cellen) - Macrofagen en
producten van huid - Antimicrobiële andere antigeen-
en slijmvliezen eiwitten presenterende
- Ontstekingsreactie cellen
- Koorts
Eerste afweerlinie (passieve barrière)
huid - Door dekcellen te dicht tegen elkaar, kan geen
ziekteverwekker doorheen
- Scheidt zweet en talg af welke huidoppervlak zuur maakt
(Kunnen bacteriën niet tegen)
Slijmvlieze - Alle lichaamsholten die open verbinding hebben met buiten
n zijn bekleed
- Sommige (zoals vaginale afscheiding en urine) scheidt zure
stoffen af.
- Speeksel en traanvocht bevatten lysozymen: enzymen die
bacteriën kunnen afbreken.
- Trilhaartjes in neus die bacteriën naar buiten leiden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmeliewagenaar. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
