Lingsma H8: Tijdens: het coachen op
teamvolwassenheid
8.1 Teamcoachen op ontwikkelingsniveau M1
In een M1-team is er geen sprake van een echt teamverband, maar werken individuen
voornamelijk los van elkaar. De afhankelijkheid van de teamleider is groot. Er wordt
voornamelijk in problemen gedacht in plaats van in vragen. Tuckman noemt deze fase van
ontwikkeling de ‘forming’. In vergelijking met de vijf KSF’s die bij teamcoaching aan de orde
zijn, is te zien dat er geen sprake is van een meetlat, de relatie met de context niet gezien
wordt, eigenaarschap op individueel niveau ligt, de ijsberg vol incompetent gedrag zit, en het
eigenbelang voor het teambelang gaat. Teamleden leggen verantwoordelijkheden buiten
zichzelf en geven anderen de schuld. De teamleider heeft de functie van een soort
politieagent.
Een M1-team is een juniorteam.
In deze fase van ontwikkeling is het belangrijk dat teamleden leren om een meetlat in relatie
met de context te formuleren, om te gaan met feedback, afspraken maken en nakomen en
het verschil tussen willen en moeten onderscheiden. Structuur is nodig om alle individuen te
laten overeenstemmen en een emotionele band te laten opbouwen. Commitment is hierin
belangrijk. De teamleden moeten weten wat ze willen doen.
Als teamcoach heeft het niet zoveel zin om in te zetten op de hier-en-nu situatie, je richt je
meer op de inhoud, vaardigheden en procedures. Voorbeelden van teaminterventies die bij
een M1-team kunnen worden ingezet zijn:
- Duidelijk kader scheppen voor de leidinggevende en het team.
- Voorbereiding met de leidinggevende over zijn prestatie.
- Duidelijkheid creëren over wat er van het team wordt verwacht.
- Stimuleren van resultaatgerichtheid van het team.
- Doel verhelderen
- Acties en bijbehorende taken verhelderen.
Het is belangrijk om de bijeenkomsten aan het eind te evalueren. Op deze manier worden
onderstroomgeluiden voorkomen. Een valkuil voor de teamcoach hierbij is om zich te gaan
verdedigen. Dit leidt af van het teamproces.
8.2 Teamcoachen op ontwikkelingsniveau M2
In een M2-team worden er bondjes gesloten tussen teamleden, maar worden andere
teamleden buitengesloten. Het gaat meer om ‘ik versus jij’ en interne conflicten zijn
kenmerkend. Het team is aan het leren welke normen en waarden er in het geding zijn,
welke normen en waarden ze willen hanteren en vatten problemen snel persoonlijk op. De
subgroepjes delen samen dezelfde normen en waarden, maar beconcurreren elkaar
onderling. Dit niveau van ontwikkeling noemt Tuckman ‘storming’. Interne conflicten zijn erg
kenmerkend voor een M2-team. De teamleider lost voornamelijk onderlinge problemen op.
Een M2-team is een juniorteam.
, In deze fase is het voor een teamcoach belangrijk om de bekwaamheid van het team te
vergroten. Een M2-team leert om taakgericht met elkaar te werken. De teamcoach kan goed
gebruik maken van de hier-en-nu situatie omdat het team op het niveau van de subgroepjes
binding met elkaar heeft. Teaminterventies die ingezet kunnen worden bij een M2-team zijn:
- Het leren van communicatie- en interactiekaders.
- Doorvragen / samenvatten.
- Afspraken maken over procedures.
- Onderlinge interacties verbeteren.
- Bewustheid creëren over onderliggende denkpatronen.
Het team leert op deze manier om neutraal te kijken naar de situatie, afstand te nemen en
een metaview te ontwikkelen.
De teamcoach heeft de taak om de structuur te bewaren. Het team kan de
verantwoordelijkheid nog niet volledig dragen, een teamcoach moet hierin ondersteunen.
De grootste verandering in de overgang naar een M3-team is de manier van interactie. M1-
en M2-teams kunnen de verantwoordelijkheid voor hun eigen interactie en effecten nog niet
dragen. M3- en M4-teams worden seniorteams genoemd omdat de verantwoordelijkheid
dragen voor hun eigen bijdrage. De rol van de leidinggevende verandert hierin mee. Dit is
van een sturende rol in M1- en M2-teams, naar een loslatende rol in de M3- en M4-teams.
8.3 Teamcoachen op ontwikkelingsniveau M3
Het verschil tussen een juniorteam en een seniorteam is de mate van intimiteit en
gezamenlijke verantwoordelijkheid. In een M3-team is deze intimiteit en
verantwoordelijkheid er, maar wordt alles buiten het team gezien als de vijand. Het kan
gezien worden als een ‘wij versus zij’ relatie. De onafhankelijkheid van het team is hierin erg
kenmerkend. Het team is resultaatverantwoordelijk. Ze weten wat ze willen doen, maar
hebben nog hulp nodig van een teamcoach in het proces. Dit niveau van ontwikkeling noemt
Tuckman ‘norming’.
Het team heeft een positieve energie, maar het toetreden van nieuwe teamleden verloopt
moeizaam. Daarnaast is er erg veel sociale controle. Een teamcoach gaat er vanuit dat een
senior team zelf zorgdraagt voor inhoud, procedure en proces. Een M3-team vindt het vaak
lastig om emotionele zaken onder woorden te brengen of feedback te geven. Hierdoor kan
de opvatting ‘laten we het vooral gezellig houden’ ontstaan. De teamcoach kan hierin allen
maar lui zijn. een valkuil is dat de teamcoach zich er teveel inhoudelijk mee gaat bemoeien.
Interventies die een teamcoach kan inzetten bij een M3-team zijn:
- Elkaar aanspreken, helpen en corrigeren.
- Verantwoordelijkheid nemen op zowel inhoud, procedure en procesniveau.
- Afstemming
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper l29spr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.