Deze week breekt het laatste tijdperk van de cursus aan: de hedendaagse tijd! (mocht je niet weten wat dat is, check even je aantekeningen van hoorcollege 1). Vorige week was er al een opmars naar dit tijdperk toe. Het ging over Collins en Latour en welke factoren invloed kunnen hebben op wetenscha...
Opdrachten
1. Stel iemand beweert dat het doel van opvoeden de vorming van een verantwoordelijk
persoon is.
A. Hoe ziet Sartre ‘verantwoordelijkheid’? Beantwoord deze vraag door na te gaan wat Sartre
schrijft over verantwoordelijkheid in de tekst ‘Existentialisme is humanisme’ (bij HC10).
Ongeveer 100 woorden.
Sarte vroeg zich af of vrijheid en verantwoordelijkheid samengaan. Hij beschreef dit op drie
niveaus. Verantwoordelijkheid is een keus maken. Mensen hebben de vrijheid om keuzes te
maken en om hun leven authentiek vorm te geven. De juiste verhouding tussen gezag en
vrijheid is daarbij belangrijk!
In de moderne tijd dacht men dat iedereen mens autonoom en vrij was. Het doel van
opvoeden is de vrijheid op de juiste manier aan te wenden, zodat men zelfstandig wordt.
B. Geef een reactie op Sartre’s visie op verantwoordelijkheid vanuit Foucault. Ongeveer 100
woorden.
Foucault zegt dat vrijheid slechts een illusie is (tegenovergestelde van Sarte). Hij spreekt van
decentratie van de mens. Onze keuzes worden bepaald door structuren, die we niet in de
macht hebben. Dit is het gedachtegoed van het structuralisme. Taal, cultuur en politiek zijn
bijvoorbeeld structuren, die het vrije subject beperken. Foucault schreef over de dood van de
mens: 'de mens zal verdwijnen zoals een gelaat in het zand aan de rand van de zee'. Foucault
onderzocht als historicus de historisch gegeven mogelijkheidsvoorwaarden van structuren,
waarin de mens verdwijnt. Zo verwierp hij het idee van Kant: we kijken namelijk allemaal
door een andere bril. Het algemeen, menselijke kenvermogen zou volgens Foucault niet
bestaan. Welke vanzelfsprekende uitgangspunten hanteren wij als mens? Foucault doet hier
nog een schepje bovenop in het idee van het panopticum. Wij straffen mensen door controle
op gedrag, niet meer fysiek.
Je zou op het eerste gezicht denken dat Foucault en Sartre tegenovergesteld denken
van elkaar. Niet is minder waar. Zij denken hetzelfde over psychische problemen en over
sociale druk. De paradox van vrijheid zit in de angst om uitgesloten te worden door anderen.
C. Aan wiens visie geef je de voorkeur en waarom? Maximaal 150 woorden.
Ik geef aan Foucault's visie de voorkeur. Wat hij beschrijft over het panopticum wordt
namelijk versterkt in onze technologische samenleving. Het internet zorgt voor steeds meer
controle. Denk aan de opkomst van AI. Door cookies worden bepaalde voorkeuren aan ons
voorgesteld. Hierdoor is wat we op internet of op onze 'feed' krijgen van tevoren bepaald. We
kunnen dan niet over de autonome mens spreken, als onze keuzes van tevoren wordt
vastgelegd.
Ik prefereer in de sociologie ook structureel functionalisme boven symbolisch
interactionisme.
2. Het thema van de laatste week is ‘(de illusie) van autonomie’. Zijn wij als mensen in staat
om ons eigen leven vorm te geven? Of zijn er machten en krachten in het spel die onze
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aversteegh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,56. Je zit daarna nergens aan vast.
