Samenvatting
Samenvatting Grammatica van Concepten (Filip Buekens)
- Vak
- Filosofie
- Instelling
- Tilburg University (UVT)
Samenvatting van 24 pagina's voor het vak Filosofie aan de UVT
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 24 pagina's
Voorbeeld 2 van de 24 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1: Wat is wijsbegeerte?1.1 Wijsbegeerte geeft een allesomvattende verklaring van de werkelijkheid
Filosofen streven ernaar om de gehele werkelijkheid te verklaren vanuit één allesomvattend
principe. De wil om dit te doen is te verklaren vanuit onze cognitieve behoefte aan inzicht in de
wereld. Wanneer je begrijpt wat er aan de hand is, elimineer je onzekerheid. Deze opvatting van
de filosofie bevat een belangrijke kritiek op wetenschappelijke verklaringen, die gebruik maken
van complexe theorieën die steunen op empirisch onderzoek. Deze leggen namelijk geen de zin
of betekenis der dingen bloot.
Objecties tegen de opvatting van filosofie als allesomvattende verklaring van de werkelijkheid:
Het is niet duidelijk wat een allesomvattende verklaring precies inhoudt. Je zou bijv. ook
kunnen zeggen dat de wetenschap in zijn geheel de gehele werkelijkheid bestudeert.
Het is niet duidelijk waarom een goede verklaring eenvoudig en allesomvattend moet
zijn.
1.2 Nagel en Wittgenstein over ultieme filosofische vragen
Vragen over ‘de wereld’, ‘het alles’, ‘het zijn’, etc. zijn onbeantwoordbaar, omdat je slechts van
specifieke dingen, gebeurtenissen, handelingen of uitspraken kan vragen wat hun zin of
betekenis is, maar je kunt die vraag niet zinvol toepassen op het geheel, het kader waarin dingen,
gebeurtenissen, handelingen en overtuigingen hun betekenis krijgen. Wittgenstein acht dit soort
vragen als voorbeelden van mislukte (en dus niet onbeantwoordbare) vragen. Ze vragen naar iets
wat niet te geven is.
Fenomenen die we niet begrijpen proberen we te situeren op een achtergrond van vertrouwde
gebeurtenissen die ons niet verrassen en wél aan onze verwachtingen voldoen. dit ‘terugplaatsen
in een context’ is een structureel kenmerk van elke zingevende praktijk en is dus ook een
kenmerk van de filosofie.
1.3 Wijsbegeerte als conceptuele grammatica
Filosofie beschrijft de structuur van onze concepten en denkgewoonten waarmee we over de
wereld denken.
Ons manifeste wereldbeeld bevat concepten en denkgewoonten waarmee we denken en
handelen. Het is een wereldbeeld dat we in grote mate delen, dat van generatie tot generatie
wordt doorgegeven en door evolutie en traditie aangepast en bijgestuurd wordt. We noemen het
manifest omdat het de concepten en denkgewoonten bevat die we dag in dag uit gebruiken. Het
manifeste wereldbeeld verklaart ons handelen. Onze kennis van haar centrale concepten en
denkgewoonten is echter impliciet. Filosofie probeert die kennis te expliciteren.
Kritische dimensie van het manifeste wereldbeeld: waarom zou de wijze waarop we over de
wereld denken de juiste manier zijn om over de wereld te denken?
Tegenover het manifeste wereldbeeld staat het wetenschappelijke wereldbeeld, die op empirisch
onderzoek berust.
Volgens ons manifest wereldbeeld hebben zijn we wezens wiens handelingen vrij zijn. Het
wetenschappelijke wereldbeeld zegt dat alles gedetermineerd is door fysische wetten.
Al je beslissingen zijn hersenprocessen en dus fysisch gedetermineerd.
, 1.4 Plato en Aristoteles over optimale wereldbeelden
Plato en Aristoteles zijn er beiden over eens dat ons manifeste wereldbeeld ons niet in contact
brengt met de ware aard van de wereld. De concepten en denkgewoonten daarin, zijn niet de
optimale concepten en denkgewoonten.
Volgens Plato wordt de wereld zoals die aan ons verschijnt via de zintuigen geplaatst tegenover
een voor de rede toegankelijke wereld van ‘Ideeën’ of ‘Vormen’ (abstracte concepten). Deze
Ideeën zijn eeuwig en onveranderlijk. Het wezen der dingen zit in de Ideeën waarvan de
manifestaties in de wereld altijd imperfecte uitingen zijn. Met ons verstand proberen we inzicht in
die Ideeën te verwerven. Omdat mensen eindig en onvolmaakt zijn, kunnen we de volmaakte
Ideeën nooit volledig begrijpen. De verhouding tussen het manifeste wereldbeeld en het
alternatieve ‘optimale’ wereldbeeld is volgens Plato complex. Enerzijds is het manifeste
wereldbeeld misleidend omdat het ons niet met de ware aard van de werkelijkheid (abstracte
Ideeën) in contact brengt. Aan de andere kant geldt dat de optimale conceptualisering van de
wereld niet bereikbaar is voor ons. Plato’s ambitie: manifeste wereldbeeld vervangen door een
filosofisch wereldbeeld.
Aristoteles stelt dat het essentieel is om naar de dingen zelf te kijken om te leren wat hun
essentie is. Volgens hem is empirisch onderzoek de beste weg naar kennis van het wezen der
dingen. De optimale concepten vind je in het wetenschappelijke wereldbeeld. Aristoteles’ ambitie:
manifeste wereldbeeld vervangen door een wetenschappelijk wereldbeeld. Dit is ook gedaan in
onze moderne samenleving.
Hoofdstuk 2: Conceptueel onderzoek
Conceptueel onderzoek (versie 1): filosofisch onderzoek naar concepten en denkgewoonten.
Paradoxaal: we gebruiken onze concepten en denkgewoonten om onze concepten en
denkgewoonten te onderzoeken.
2.1 Empirisch onderzoek
Empirische kennis steunt op twee kenmethoden: observatie en inductie.
2.2 Conceptueel onderzoek
A priori vs. a posteriori uitspraken
Conceptueel onderzoek streeft naar inzicht door de samenhang te bestuderen in de concepten
en denkgewoonten waarmee we over de wereld denken (en maakt geen gebruik van observatie
of inductie).
A priori: de waarheid van een uitspraak is te achterhalen zonder empirisch onderzoek.
A posteriori: de waarheid van een uitspraak leg je vast door empirisch onderzoek.
Het a priori/a posteriori onderscheid is een epistomologische distinctie.
Drie vaststellingen:
1. Conceptueel onderzoek vereist geen empirische verificatie.
2. Conceptueel onderzoek moet empirisch correcte inzichten respecteren (=naturalisme).
3. Empirisch onderzoek sluit conceptueel onderzoek niet uit.
Analytische vs. synthetische uitspraken
Analytische uitspraken: uitspraak die waar is op grond van zijn betekenis. Analysandum: datgene
wat geanalyseerd wordt (bijv. een stoel). Analysans: datgene wat analyseert (bijv. de concepten
meubel, uitrusten, etc.). Een analytische uitspraak legt uit wat je weet als je een concept correct
begrijpt. Het concept stoel is met vele andere concepten verbonden en de analyse legt de relatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper macjv. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53920 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen