Het bestand bevat duidelijke uitleg over alle onderwerpen die besproken worden in de hoorcollege op de VU. Het document bevat veel voorbeelden die kort maar duidelijk zijn. Handig voor als je te laat begonnen met bent leren ;)
Hoorcollege 1: Philosophy of Mind and Substance Dualism
Psychologie is de wetenschappelijke studie van de menselijke geest, zijn structuur en
functies
De term ‘geest’ wordt vaak gebruikt als een overkoepelende term die verwijst naar alle
toestanden, processen en gebeurtenissen die we ‘mentaal’ noemen
Centrale doel filosofie van de geest = o.a definiëren wat de geest is en wie we als
geestige beschouwen.
Mind-Body problem: We hebben een geest en een lichaam. Hoe zijn deze verbonden
- Phenomenal quality: mentale toestanden die bewust zijn en een bepaalde
fenomenale kwaliteit hebben (pijn)
- Intentionality: mentale toestanden die over iets gaan, soms onbewust (ik geloof dat
er een tafel voor mij staat). je kan het niet zien maar er wel over nadenken
Kreitler (2018) beschrijft de verschillende opvattingen van psychologen
Hoeveel substanties zijn er?
- Substance dualism: meerdere substances bestaan - mind en materiaal zijn twee
aparte dingen. (Vaak geloofd door gelovige mensen: je ziel leeft door na je dood).
Geest en lichaam zijn twee verschillende substanties: twee verschillende
‘bouwstenen’ van de werkelijkheid die in principe onafhankelijk van elkaar kunnen
bestaan
- Substance monism: er is maar een substance van realiteit (vaak materiaal) in de
wereld
Chalmers (1996) is van mening dat mensen van nature al in substance dualisme geloven,
omdat we niet altijd kunnen uitleggen hoe onze gevoelens uit onze hersenen komen. De
filosofie van de geest zoekt echter alleen rationele argumenten voor substance dualisme.
Descartes stelt dat lichaam en geest twee verschillende substanties zijn, maar werken wel
samen.
- Cogito, ergo sum (‘Ik denk, dus ik ben’) Het feit dat we denken, is bewijs voor de
geest.
Argumenten voor substance dualism
Leibniz’ law: de identiteit van ononderscheidbaren.
- Als twee dingen exact dezelfde eigenschappen hebben, moeten ze hetzelfde zijn. Als
twee dingen niet precies dezelfde eigenschappen hebben, kunnen ze niet hetzelfde
zijn.
x = y → als ze dezelfde eigenschappen hebben. Lichaam en geest hebben
niet dezelfde eigenschappen → lichaam ≠ geest
1. Ruimtelijke locatie en extensie - Decartes: Je geest neemt geen ruimte in
beslag. Gedachten bestaan dus niet op dezelfde manier in de fysieke wereld
zoals je lichaam
, 2. Rationaliteit - Decartes: Je lichaam zelf kan niet denken of redeneren zoals
je geest.
3. Intentionaliteit - Brentano: Je gedachten gaan vaak ergens over en
verwijzen naar iets buiten je lichaam
4. Fenomenale kwaliteit - Chalmers: Je ervaringen (pijn) hebben een uniek,
persoonlijk gevoel.
5. Methode van radicale twijfel - Decartes: We kunnen niet alles zeker weten
wat we met ons lichaam ervaren, want onze zintuigen kunnen ons misleiden.
Hij zegt dat je niet kan twijfelen aan je geest, omdat je denkt (‘Ik denk, dus ik
ben’)
Argumenten tegen
- Identiteitstheorie: Mentale- en hersentoestanden zijn eigenlijk hetzelfde. Dus zijn
een ding
- AI: De rationele processen die ‘uniek’ zijn in de hersenen, kunnen wellicht
nagebootst worden met AI.
- Verklaren waarom en hoe we subjectieve ervaringen hebben: obstakel voor elke
theorie die bewustzijn wil reduceren tot hersenactiviteit
Intensional fallacy = wat ik over een object denk, is niet perse een eigenschap van dat
object.
- ‘Ik kan niet twijfelen dat ik besta’: omdat ik twijfel, besta ik
- ‘Ik kan twijfelen of mijn lichaam bestaat’: je zintuigen kunnen je misleiden
- ‘Dus ik ben niet hetzelfde als mijn lichaam’
Interactionisme: Geest en lichaam interacteren. Zo kunnen sensorische processen leiden
tot bewuste ervaringen.
Tegenargumenten
- De beschreven interactie tussen geest en lichaam zijn nog te ongrijpbaar en puur
- Er moet een ruimtelijk contactpunt zijn om iets niet-ruimtelijk te laten interacteren met
iets ruimtelijks
Substance dualism
- Interactionism: Geest en lichaam interacteren
- Parallelism: Lichaam en geest bewegen en werken in harmonie, omdat God dit van
tevoren zo heeft ingesteld (substance dualism)
- Occasionalisme: God zorgt voor bemiddeling tussen de twee. Wanneer jij je hand
op wil tillen, zorgt God ervoor dat je lichaam werkelijk je hand aanstuurt
Substance Monism
- Idealism: Alles dat bestaat is geest
- Materialisme/Physicalism: alles dat bestaat is materiaal
Hoorcollege 2: Property Dualism and Consciousness
Materialism/Physicalism: Alles is fysiek en er is niks boven dat.
, - De geest is een deel van de naturale wereld
- De geest kan beschreven worden in wetenschappelijke termen
Reductionistisch fysicalisme zegt dat alles kan worden uitgelegd door alleen naar fysieke
deeltje te kijken
Niet-reducionistische fysicalism zegt dat alles fysiek is, maar dat sommige dingen niet
volledig kunnen worden begrepen door alleen naar fysieke deeltjes te kijken
Variaties van bewustzijn
- Bewustzijn van wezen: fundamentele besef dat je bestaat
- Staatsbewustzijn: specifieke toestanden van bewustzijn die je ervaart (dromen)
Bijvoorbeeld; phenomenal en access consciousness (sluiten elkaar niet uit)
Fenomenaal bewustzijn verwijst naar de subjectieve ervaring van bewustzijn. Over hoe iets
voelt om te ervaren
1) Qualia zijn alleen subjectief toegankelijk. Alleen jij kan het ervaren
2) Qualia hebben een heel specifieke ervaringsgericht karakter. Zoals de scherpte van
de snee
3) Qualia hebben duidelijk afgebakende tijdsgrenzen. Zodra de pijnepisode voorbij is, is
de qualia (ervaring gevoel van pijn) ook verdwenen
Access/toegankelijk consciousness verwijst naar het bewustzijn dat direct toegankelijk is
voor je denken en handelen. Het is klaar voor controle over actie, spraak en dachten, maar
niet zoals procedureel leren (fietsen).
- Het gaat vandaag regenen, dus ik neem een paraplu mee
Drie argumenten tegen fysicalisme → voor fenomenaal bewustzijn
1. Zombie-argument = Stel je een wezen voor dat identiek is aan de mens, maar geen
fenomenaal bewustzijn heeft. Geeft aan dat bewustzijn iets meer is dan alleen de
functionele of fysieke structuur van de hersenen (als we iets kunnen voorstellen, is
het waarschijnlijk)
- Tegenargument:
1. Er is geen mogelijkheid dat het echt is.
2. Dat we ons iets kunnen voorstellen, betekent niet dat iets zo is
2. Kennis-argument (vleermuis - Thomas Nagel) = Stelt dat wanneer je kennis hebt
over een kleur, maar nog nooit kleuren hebt gezien, je weer wat nieuws leert als je
uiteindelijk wel kleuren hebt gezien (Frank Jackson)
- Tegenargument:
1. Misschien wist Mary niet alles wat er te weten valt over
kleurperspectief
2. Als Mary uiteindelijk alles weet over kleurperceptie weet ze ook hoe
het is om rood te zien, zonder het ooit ervaren te hebben
3. Explanatory gap = Het verklaren van mentale toestanden in termen van het
betrokken functionele of neurale mechanismen laat een verklarende kloof achter. Het
blijft onduidelijke waarom en hoe hersen bewustzijn ontstaat
- Als qualia identiek is aan fysieke eigenschappen, zou er al een verklarende
theorie moeten zijn
- Er kan nooit zo een theorie zijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annnesnel12. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,46. Je zit daarna nergens aan vast.
