Ontw. In Context Contextuele Hulpverlening Blok 2.1
Hoofdstuk 1: Het begrip context
1.2 De context
De contextuele benadering binnen de hulpverlening beziet een mens nooit solitair, als een
opzichzelfstaand individu. Ieder mens is immers verweven met de mensen om hen heen.
o Het begrip context verwijst naar het netwerk van betekenisvolle relaties. In de eerste
plaats zijn dat familierelaties.
o De contextuele benadering heeft nadrukkelijk oog voor de samenhang tussen de
verschillende generaties waaruit iemand is voortgekomen.
Familierelaties worden ook wel gegeven relaties genoemd: ze maken deel uit. Van iemands
leven door het simpele feit dat t hij in dit gezin en in deze familie geboren is.
o Verworven relaties: relaties die iemand in de loop van zijn leven opdoet, die je
verwerft. Deze relaties kunnen wel verbroken worden.
Het begrip context verwijst naar het hele netwerk van gegeven en betekenisvolle verworven
relaties.
1.3 Overdracht binnen families
In het contextuele denken wordt ervan uitgegaan dat een groot deel van de pijn en de
vreugde in het persoonlijke leven en in de levensgeschiedenis van een persoon wordt
bepaald door de (intergenerationele) context waarbinnen hij geboren is. Er zijn 4 aspecten te
onderscheiden:
1. Erfelijke aanleg: nature. Eigenschappen van iemand die door genetische aanleg zijn
bepaald (blonde haren, dyslexie). Soms lijkt het een generatie over te slaan.
2. Sociale omgevingsfactoren: nurture. Eigenschappen die niet of niet in de eerste plaats
genetisch zijn bepaald, maar waar opvoeding en leefomstandigheden een belangrijke rol
spelen.
3. Gewoonten en gebruiken: binnen de persoonlijke omgang tussen ouders en kinderen die
zijn overgedragen. Het gaat om dingen die ‘wij’ altijd doen, terwijl het in andere gezinnen
heel anders is.
4. Normen en waarden: veel gewoonten en gebruiken vinden oorsprong in opvattingen
over wat hoort en niet hoort. De familie is het niet alleen gewend, het hoort zo.
, Ontw. In Context Contextuele Hulpverlening Blok 2.1
Hoofdstuk 2: Relationele ethiek en de 4 dimensies
2.2 Geven en ontvangen
Geven en ontvangen leer je in het gezin waarin je opgroeit. Als het goed is, ontvangt een kind
in de eerste jaren vooral. Een kind kan dan simpelweg nog weinig geven.
Baby’s hebben snel door dat er enthousiast wordt gereageerd op lachen. Dit is volgens Nagy
het eerste wat een kind geeft.
o Kenmerkend voor de visie van Nagy is dat een kind er niet alleen recht op heeft om
van zijn ouders te ontvangen wat hij nodig heeft, maar dat hij evenzeer het recht
heeft aan hen te mogen geven.
o Door te geven wat er bij hem, zijn leeftijd en ontwikkeling past, groeit iemand uit tot
een evenwichtige volwassene.
De aandacht van de hulpverlener gaat uit naar een balans tussen geven en ontvangen in het
leven van een cliënt.
2.3 De 4 dimensies van de relationele werkelijkheid
1. De feiten: objectieve gegevens die echt waar zijn en gebeurtenissen die in werkelijkheid
hebben plaatsgevonden. Geslacht, plaats in de kinderrij, adoptie, ziekte of gezondheid,
echtscheiding of overlijden van ouders zijn voorbeelden. We noemen sommige feiten ook
onrecht, er zijn 2 soorten:
a. Verdelend onrecht: toedelend onrecht dit is onrecht. Waaraan niemand direct
schuld heeft of verantwoordelijk voor is. Het overkomt een mens en het heeft
consequenties voor zijn leven en voor de volgende generatie (ziekte of overlijden
gezinslid, opgroeien in oorlogsgebied etc.).
b. Vergeldend onrecht: het onrecht en het leed dat mensen elkaar bewust of onbewust
aandoen. Er is iemand verantwoordelijk voor wat er is gebeurd of aangedaan
(misbruik, mishandeling of verwaarlozing).
2. Psychologie: zuiver subjectief. Het gaat erom om inzicht te krijgen in de wijze waarop de
feiten het leven van een persoon hebben beïnvloed en de gevolgen daarvan voor de
persoonlijkheidsontwikkeling. Karakter, persoonlijkheid, verlangens, behoeften en
overlevingsmechanismen horen in deze dimensie thuis.
3. Interacties: hier staan de interactie- en communicatiepatronen binnen een gezinssysteem
centraal. Het gaat om het onderkennen van patronen van waarneembaar gedrag.
4. Relationele ethiek: oog te krijgen voor de manier waarop de eerste drie dimensies invloed
hebben of hebben gehad op de balans tussen geven en ontvangen.
2.4 Samenhang tussen de dimensies
In gesprek met de cliënt verken je de eerste drie dimensies.
Dit zal je voornamelijk in de intake- en onderzoeksfase van
hulpverlening doen. Pas wanneer je die in kaart hebt gebracht
kun je gaan kijken welke consequenties de gegevens van elke
dimensie hebben voor de balans tussen geven en ontvangen
in het leven van de cliënt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nicolebloemberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.