Aantekeningen Interventies bij Gedrags- en Opvoedingsproblemen
Inhoudsopgave
College 1 – 02-09-2024........................................................................................... 2
Ambulante hulp................................................................................................... 2
College 2 – 03-09-2024......................................................................................... 11
Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming, Huiselijk geweld, de Meldcode en
Effectiviteit van jeugdbeschermingsmaatregel.................................................11
College 3 – 05-09-2024......................................................................................... 15
Intensieve vormen van ambulante zorg............................................................15
College 4 – 16-09-2024......................................................................................... 22
Beoordeling van opvoedingssituaties & werkzame factoren en elementen van
hulp................................................................................................................... 22
College 5 – 19-09-2024......................................................................................... 28
Kunnen we gezinnen met meervoudige en complexe problemen helpen?........28
College 6 – 23-09-2024......................................................................................... 33
Gezinsgerichte residentiële jeugdzorg voor gezinnen met meervoudige en
complexe problematiek..................................................................................... 33
College 7 – 26-09-2024......................................................................................... 40
Uithuisplaatsing en Pleegzorg........................................................................... 40
College 8 – 30-09-2024......................................................................................... 47
Verklarende analyse.......................................................................................... 47
College 9 – 03-10-2024......................................................................................... 50
Inleiding in de residentiële jeugdhulp................................................................50
College 10 – 7-10-2024......................................................................................... 58
Wat werkt in de residentiële jeugdhulp?...........................................................58
College 11 – 10-10-2024....................................................................................... 65
Inleiding in kleinschalige woonvoorzieningen....................................................65
College 12 – 14-10-2024....................................................................................... 72
‘Het leven met een uithuisplaatsing’.................................................................72
College 13 – 17-10-2024....................................................................................... 74
Ervaringen jongeren, ouders en professionals in KWV......................................74
College 14 – 23-10-2024....................................................................................... 80
Reflectie op ‘zo thuis mogelijk wonen’..............................................................80
College 15 – 23-10-2024....................................................................................... 85
Responsie- en reflectiecollege...........................................................................85
1
,College 1 – 02-09-2024
Ambulante hulp
1 - Doelgroepen en Verschijningsvormen
2 - Preventie en Interventie
3 - Aannames en Modellen
4 - Gebruik
1. Diverse verschijningsvormen en doelgroepen
Er is veel variatie in de soorten ambulante hulp die er geboden kan worden. Denk aan: aan wie de
hulp geboden wordt en op welke manier de hulp geboden wordt.
Verschillen in:
• Voorlichting, advisering, training en therapie
• Individueel of groepsgewijs
• Vrijwillig of in een gedwongen kader
• In de thuissituatie of in gespecialiseerde settings (een gespecialiseerde instelling)
• Van licht tot intensief (bijv. meerdere keren per week meerdere uren intensieve ambulante
hulp)
Ambulante hulp omvat ondersteuning van kind en/of opvoeder en/of gezin ter preventie van of
interventie bij lichte tot ernstige gedrags- en opvoedingsproblemen.
Ondersteuning van ouders gericht op:
• Versterken pedagogische competenties/ opvoedvaardigheden zodat de draagkracht
toeneemt; Dit is dus vooral gericht op de ouders.
• Problemen bij het opvoeden en opgroeien tijdig signaleren en praktische hulp of morele en
sociale steun aanbieden;
• Het sociale netwerk rondom kind en gezin versterken en een positief ondersteunend
opvoedklimaat bevorderen.” Dit heeft het doel dat het gezin niet afhankelijk blijft van de
ambulante hulp, maar ook weer op eigen benen kan staan.
http://www.regionaalkompas.nl/zuid-holland-west/thema-s/opvoedingsondersteuning/wat-
is-opvoedingsondersteuning/
Opvoedingsondersteuning: het ondersteunen van ouders bij de opvoeding om een optimale
ontwikkeling van kinderen te bevorderen. Het omvat alle soorten ondersteuning van ouders met een
opvoedvraag of opvoedprobleem. Het gaat van het stimuleren en ondersteunen van de normale
ontwikkeling van jeugd, anticiperende voorlichting, het bevestigen van ouders in hun opvoedaanpak
en het beantwoorden van eenvoudige opvoedvragen tot een intensieve oudertraining voor ouders
met een complexere hulpvraag.
Opvoedingsondersteuning richt zich op ouders vanaf de zwangerschapsperiode tot het moment dat
het kind 23 jaar is.
2
,2. Preventie
Eén van de uitgangspunten van de Nieuwe Jeugdwet (2015) is:
“Preventie en uitgaan van eigen verantwoordelijkheid en eigen mogelijkheden van
jeugdigen en hun ouders, met inzet van hun sociale netwerk”
(https://www.movisie.nl/artikel/transitie-jeugdzorg-overzicht)
In de nieuwe wet wordt er heel erg gefocust op preventie. Docente geeft aan dat het voorkomen van
gedragsproblemen of onveilige gezinssituaties niet zo makkelijk is als het in de nieuwe jeugdwet
staat. Daarbij zegt ze dat het sociale netwerk ook niet altijd toereikend is voor elk gezin.
Representatief onderzoek onder wethouders en gemeentelijke directeuren
“Zestig procent wil besparen via meer preventieve jeugdzorg, zodat minder kinderen
afhankelijk zijn van dure, specialistische zorg.” (Enquête van RadarAdvies en Seinpost)
Wethouders gaven aan dat ze wilde inzetten op preventie. Als je nu ziet hoe lang de wachtlijsten zijn
voor specialistische zorg is er niet genoeg terecht gekomen van de nieuwe jeugdwet die focust op
preventie.
Uit een enquête van RadarAdvies en Seinpost onder 107 wethouders en gemeentelijke directeuren
blijkt dat de meeste van hen geen zicht hebben op de huidige kosten van de jeugdzorg, en hoeveel
geld hun gemeente er straks voor krijgt.
Iedereen realiseert zich dat kostenbesparingen nodig zijn. Zestig procent wil besparen via meer
preventieve jeugdzorg, zodat minder kinderen afhankelijk zijn van dure, specialistische zorg.
De nieuwe Jeugdwet kent 5 uitgangspunten:
- Preventie en uitgaan van eigen verantwoordelijkheid en eigen mogelijkheden van jeugdigen en hun
ouders, met inzet van hun sociale netwerk;
- De-medicaliseren, ontzorgen en normaliseren door onder meer het opvoedkundig klimaat te
versterken in gezinnen, wijken, scholen en in voorzieningen als kinderopvang en peuterspeelzalen;
- Eerder de juiste hulp op maat te bieden om jeugdigen en gezinnen zo snel mogelijk, zo dichtbij
mogelijk en zo effectief mogelijk hulp te bieden met aandacht voor de (kosten)effectiviteit van de
geboden hulp;
- Integrale hulp aan gezinnen volgens het uitgangspunt één gezin, één plan, één regisseur;
- Meer ruimte voor professionals om de juiste hulp te bieden door vermindering van regeldruk
Speerpunten hierbij zijn onder andere: voorkomen van schooluitval, voorkomen van crimineel
gedrag, voorkomen van opvoedingsproblemen
Begripsbepaling
“Preventie richt zich op het voorkomen van het ontstaan van problemen, het in goede banen leiden
van beginnende problematiek en het voorkomen dat problemen weer terugkeren. In het laatste
geval wordt een preventieve interventie ingezet om te voorkomen dat een jongere weer terugvalt in
zijn of haar problematiek en weer aanspraak moet maken op een jeugdhulptraject.” (NJI, 2021, p. 4)
“Prevention is by definition proactive. A central goal of prevention is to act now as a safeguard
against future consequences and to encourage a positive tomorrow.” (Ferrer-Wreder et al., 2004, p.
2)
Proactief: ‘er voor zijn’ voordat iets ontstaat. Er vroegtijdig bij zijn
Ingewikkelde scheidslijn tussen preventie en interventie.
Preventie = proberen te voorkomen dat bepaalde problematiek zich ontwikkelt
3
, Er zijn 3 typen preventieprogramma’s:
- Universele preventie
- Selectieve preventie
- Geïndiceerde preventie
Universele preventie:
- Gericht op complete (sub)populatie van jongeren. Je richt je op een hele groep. Bijv. Alle
schoolgaande kinderen van 6-8 jaar, of je richt je op een hele school. Je doet het voor iedereen.
- Het idee hierachter is dat je op een relatief goedkope manier een grote groep kan bereiken. Het is
kosten effectief. De baten wegen op tegen de kosten. De baten wegen ook op tegen de risico’s voor
de deelnemers.
- En omdat je het voor iedereen doet is het niet stigmatiserend. Je pikt er niet één iemand uit.
Selectieve preventie:
- Richt zich op groepen jeugdigen en opvoeders met een verhoogd risico op problemen. Je kijkt
doelgerichter naar personen die een risico lopen om probleemgedrag te ontwikkelen
- Bijvoorbeeld: een groepscursus voor jongeren met een ouder die een psychische of
verslavingsproblemen heeft (= een risicofactor)
- MAAR: een bepaald risico hebben betekent niet dat je die problemen gaat ontwikkelen. Daardoor
werkt dit stigmatiserend in hand.
- Voordeel van dit programma is dat je het programma kan aanpassen op de behoefte van het
individu. Je kunt het programma specifieker maken voor het kind of de ouder.
- Maken gebruik van risicoprofielen en richten zich op demografisch of geografisch afgebakende
groepen
- Door de afname van risico op ‘ziekte’/ problemen zijn de kosten en baten in balans
Geïndiceerde preventie:
- Richt zich op individuele jeugdigen en opvoeders met een verhoogd risico op problemen en
jeugdigen en opvoeders met een beginnend probleem
- Bijvoorbeeld: een cognitief-gedragstherapeutische interventie voor kinderen en jongeren met een
negatief zelfbeeld
- Super specifieke preventieprogramma’s. Je werkt specifieker en kijkt gerichter wat een bepaald kind
nodig heeft
- Richt zich op individuele jeugdigen en opvoeders met een verhoogd risico en opvoeders met een
beginnend probleem
- Ze zijn kostenintensief
Preventie op indicatie: manifeste risicofactoren/-kenmerken en eerste signalen van probleemgedrag
of afwijkingen. Dit maakt groep bijzonder kwetsbaar voor ontwikkeling van problemen in toekomst.
Deelnemers worden geselecteerd met behulp van screeningsprogramma’s.
Als het programma gericht is op preventie van probleemgedrag dan hebben deelnemers vaak al enige
vorm van contact gehad met jeugdzorg- of justitiestelsel
Al met al, de programma’s werken steeds specifieker en doelgerichter. Er is een toename van graad
aan specificiteit van de preventieve maatregelen
Werkt preventie bij opvoed- en opgroei-problemen?
NJi, 2021, p.16 : voorzichtige uitspraken over de werking van preventie
Kan effectief zijn in het verminderen van opvoed- en opgroeiproblemen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper babettekuiper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,46. Je zit daarna nergens aan vast.
