Handboek diagnostiek in de
leerlingenbegeleiding: kind en
context
Karine Verschueren & Helma Koomen
ISBN: 9789044134438
Verschillende onderdelen zijn samengevat!
Onderstaande onderdelen hoefde niet samengevat te worden:
- Hoofdstuk 10: paragraaf 2, 3, 4
- Hoofdstuk 12: paragraaf 2, 3, 4
Colpin, Soenens en Goossens. Opvoedingsfactoren en gezinsfunctioneren. Uit:
Verschueren, K., & Koomen H. Diagnostiek in de leerlingbegeleiding (2016, 6e druk).
Antwerpen: Garant Uitgevers N.V. H.12. pag. 233-253. Dit boek is in het tweede
studiejaar aangeschaft.
Samenvatting
De ontwikkeling is een functie van de wisselwerking tussen kind- en omgevingsfactoren.
1. Theoretische en empirische achtergrond
Binnen het gezin kunnen verschillende subsystemen invloed uitoefenen op (en beïnvloed
worden door) de kinderlijke ontwikkeling en aanpassing.
1.1 De ouder-kindrelatie
De ouderlijke opvoedingsstijl
Opvoedingsstijl: de manier waarop ouders met hun kind omgaan en communiceren.
4 opvoedingsstijlen:
1. Democratische opvoedingsstijl: combineert een hoge mate van responsiviteit en
warmte met voldoende controle en toezicht op het gedrag van het kind. Deze ouders
benadrukken de positieve kwaliteiten van het kind, maar hanteren tegelijk ook
duidelijke regels en afspraken voor het gedrag van het kind.
2. Permissieve ouders: laten hun liefde en affectie voor het kind blijken, maar stellen
geen duidelijke regels voor gedrag voorop.
3. Autoritaire ouders: hameren sterk op regels en conformiteit en communiceren deze
regels binnen een koud en afstandelijk klimaat.
4. Verwaarlozende/verwerpende stijl: gekenmerkt door zowel een lage responsiviteit
als controle.
Drie onderliggende opvoedingsdimensies:
- Responsiviteit (v.s. afstandelijk opvoeden)
o De mate van ondersteuning, warmte en liefde in de relatie tussen ouder en
kind.
, o Bevorderlijk voor een veilige gehechtheid.
o Bevorderen empathie bij het kind.
- Structuur (v.s. chaos)
o De mate waarin ouders hun kind helpen om gevoelens van competentie en
voorspelbaarheid te verkrijgen.
- Druk (v.s. autonomie)
o Autonomie-ondersteuning: het stimuleren van gevoelens van initiatief en
psychologische vrijheid.
o Ouderlijke druk: ouders eisen van hun kind bepaald gedrag of dwingen het
kind op een bepaalde manier te denken of voelen.
o Waarbij autonomie-ondersteuning beter is dan druk.
Mentale processen in verband met de opvoeding
Ouderlijke stress: de ervaren moeilijkheden die voortkomen uit de vereisten van het
ouderschap.
Onderzoek toont consistent verbanden aan tussen ouderlijke stress en minder gunstig
kinderlijk functioneren.
Andere conceptualiseringen van de ouder-kindrelatie
Transactionele theorieën van opvoeding beklemtonen dat ouders en kinderen elkaar
wederzijds beïnvloeden over de tijd heen en dat de kwaliteit van de ouder-kindrelatie het
product is van deze wederkerige transactie.
Rol van gen-omgevingsinteracties: gaat uit van de veronderstelling dat kinderen verschillen
in hun reacties op de omgeving naargelang hun genetische aanleg, en dat ouderlijke
opvoeding dus verschillende resultaten kan hebben naargelang die erfelijke aanleg.
Diathesis-stress model: kinderen met een kwetsbare genetische aanleg ondervinden meer
nadeel van een negatieve opvoeding dan kinderen zonder die genetische kwetsbaarheid.
Vantage-sensitivity model: focust op de positieve kanten van gevoeligheid voor de omgeving
en stelt dat kinderen met een bepaalde genetische aanleg meer profiteren van een positieve
opvoedingsomgeving.
Differential susceptibility model: combineert bovenstaande modellen en stelt dat bepaalde
genen kinderen meer gevoelig maken voor de positieve effecten van een positieve
opvoeding én voor de negatieve effecten van een negatieve opvoeding.
Opvoedingsgedrag verschillen tussen culturele groepen.
1.2 Het gezin als geheel
Intergenerationele benadering: de nadruk wordt gelegd op verstoorde relaties tussen ouders
en kinderen. Het krijgen en geven van leven creëert een onverbrekelijke band en loyaliteit
tussen ouders en kinderen.
Structurele benadering: structuur van de interactiepatronen binnen een gezin.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SanneDeStudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.