Samenvatting inleiding in de psychologie
Hoofdstuk 1:
Geest, gedrag en psychologische wetenschap.
1.1
Psychologie is de wetenschap van gedrag en mentale processen. Het woord psyche
betekent geest en het woord logie betekent gebied van de studie. De psychologie
beslaat zowel interne geestelijke processen die we indirect waarnemen (denken,
voelen en begeren) als externe waarneembare gedragingen (praten, glimlachen, en
voelen). De wetenschap van psychologie is gebaseerd op objectieve, verifieerbare
gebeurtenissen.
1.1.1 psychologie: meer dan je denkt.
Psychologen vallen in drie groepen uiteen.
Experimenteel psycholoog: psycholoog die onderzoek doet naar elementaire
psychologische processen – in tegenstelling tot een tot een toegepast
psycholoog.
Docent psycholoog: psycholoog met als primaire taak het geven van onderwijs
op bijvoorbeeld een hbo- of een bacheloropleiding of aan een universiteit.
Toegepast psycholoog: psycholoog die door experimenteel psychologen
vergaarde kennis gebruikt om problemen van mensen op te lossen.
Er zijn verschillende specialisaties in de toegepaste psychologie.
Arbeids- en organisatie psychologen, sportpsychologen, klinisch psychologen en
counselors, forensisch psychologen, omgevingspsychologen en gerontopsychologen.
1.1.2 psychologie is geen psychiatrie
Psychiatrie is een medisch specialisme dat zich richt op de diagnose en behandeling
van mentale stoornissen. Psychiatrie maakt geen deel uit van de psychologie.
Psychiaters hebben een opleiding geneeskunde en een opleiding gespecialiseerd in de
behandeling van geestelijke en gedragsmatige processen achter de rug. Psychiaters
noemen de mensen die ze ontvangen patiënten en mogen medicijnen voorschrijven,
psychologen noemen de mensen die ze ontvangen cliënten en mogen geen medicijnen
voorschrijven.
1.1.3 kritisch nadenken over psychologie en pseudopsychologie
,Pseudopsychologie zijn niet-onderbouwde psychologische aannamen die als
wetenschappelijke waarheden worden gepresenteerd (horoscopen, handlezing, etc.).
Er zijn verschillende vaardigheden voor kritisch denken. Ze zijn gebaseerd op de
volgende vragen:
Wat is de bron?
Is de bewering redelijk of te extreem?
Wat is het bewijsmateriaal?
Anekdotisch bewijsmateriaal zijn getuigenissen die de ervaringen van iemand of enkele
personen schetsen, maar ten onrechte wetenschappelijk bewijs hebben aangezien.
Kan de conclusie beïnvloed zijn door bias?
Een bias is een vooroordeel, vervorming of vertekening van een situatie, meestal op
basis van een persoonlijke ervaringen en waarden. De emotionele bias betekent dat je
de neiging hebt om oordelen te vellen gebaseerd op attitudes en gevoelens, in plaats
van op een rationele analyse van het bewijsmateriaal. De confirmation bias betekent
dat je de neiging hebt om informatie die niet bij je opvattingen aansluit te negeren of te
bekritiseren en om in plaats daarvan informatie te zoeken waar je het wel mee eens
bent.
Worden veel voorkomende denkfouten vermeden?
Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken
nodig?
1.2 de perspectieven van de psychologie
René Descartes stelde het idee voor dat uiteindelijk leidde tot de moderne psychologie:
Een scheiding tussen de spirituele geest en het fysieke lichaam. Het rationalisme is een
filosofiestroming die de ratio (het denken) als enige middel zag om aan wetenschap en
filosofie te doen. Het empirisme vindt dat denken de waarneming vertroebelt en zien
ervaringen als bronnen.
Het biologische perspectief
Het psychologische perspectief dat de oorzaken van gedrag zoekt in het functioneren
van de genen, de hersenen, het zenuwstelsel en hormoonstelsel. Er zijn twee variaties:
neurowetenschap en evolutionaire psychologie. Neurowetenschap is het vakgebied dat
zich richt op begrip van hoe de hersenen gedachten, gevoelens, motieven, bewustzijn,
herinneringen en andere mentale processen creëren. De evolutionaire psychologie is
, een relatief nieuw specialisme in de psychologie dat gedrag en mentale processen
beschouwt op basis van hun genetische aanpassingen aan overleving en voortplanting.
Het cognitieve perspectief
Wilhelm Wundt kwam achter een baanbrekend inzicht. Het was hem niet gelukt om een
periodiek systeem van de psychologie te maken, maar hij kwam er wel achter dat de
wetenschappelijke methoden zoals die in de natuur- en scheikunde werden toegepast,
konden ook gebruikt worden om zowel de geest als het lichaam te bestuderen.
Introspectie is een beschrijving van je eigen innerlijke, bewuste ervaringen. Wundt werd
de vader van het structuralisme gezien. Het structuralisme is een historische stroming
binnen de psychologie die de basisstructuren van de geest en de gedachten trachtte te
ontrafelen. Structuralisten zochten de ‘elementen’ van de bewuste ervaring. Het
functionalisme is de historische stroming binnen de psychologie die meende dat
psychische processen het beste begrepen kunnen worden in het licht van hun
adaptieve nut en functie. Het cognitieve perspectief is een van de belangrijkste
psychologische perspectieven, waarbij de nadruk ligt op mentale processen, zoals
leren, geheugen, perceptie en denken als vormen van informatieverwerking.
Het behavioristische perspectief
Behavioristen is een groep wetenschappers die op kwam omdat ze het vrijwel met
iedereen oneens waren. Het behaviorisme is een historische school die ernaar streefde
om van de psychologie een objectieve wetenschap te maken die zich alleen op gedrag
richtte (niet op mentale processen). Het behavioristische perspectief is een
psychologische invalshoek die de bron van onze handelingen zoekt in stimuli vanuit de
omgeving, in plaats van innerlijke mentale processen. Behavioristen observeerden en
meete alleen gedrag.
De perspectieven vanuit de gehele persoon (whole person)
Sigmund Freud en zijn volgelingen ontwikkelden weer een andere methode voor het
behandelen van psychische stoornissen. Persoonlijkheid en psychische stoornissen
ontstaan uit processen in de onbewuste geest, en niet in het bewustzijn. De
psychoanalytische theorie van Freud kon de gehele persoon verklaren.
De perspectieven vanuit de gehele persoon (whole person) bestaan uit een aantal
psychologische perspectieven die draaien om een globaal inzicht in de persoonlijkheid,
waaronder de psychodynamische psychologie, humanistische psychologie en
psychologie van karaktertrekken en temperament.
De psychodynamische psychologie is een benadering die de nadruk legt op het
begrijpen van het menselijk functioneren in termen van onbewuste behoeften,
verlangens, herinneringen en conflicten. Een psychoanalyse is een benadering van de
psychologie die is gebaseerd op de veronderstellingen van Freud, die de nadruk legt op