Algemene psychologie
Inhoudsopgave Samenvatting theorie
Thema 1 – Psychologie als wetenschap.............................................................................................2
Psychologie, een inleiding – Zimbardo, P.G., McCann, V. & Johnson, R.L.
1 - Zes belangrijkste perspectieven van moderne psychologie...........................................................2
Thema 2–
Bio
psychologie, sensatie en perceptie....................................................................................................7
2 - Evolutie en psychologie.................................................................................................................7
NTI
MyLab Visual Brain - Neuronen..........................................................................................................8
Toegepaste psychologie
, 3 - Sensatie en perceptie..................................................................................................................13
Thema 3 – Leren en geheugen.........................................................................................................16
4 – Leren en omgeving......................................................................................................................16
5 – Geheugen....................................................................................................................................19
Thema 4 – Denken, intelligentie, motivatie en emotie.....................................................................23
6 - De bouwstenen van denken........................................................................................................23
9 - Motivatie.....................................................................................................................................25
Thema 5 – Persoonlijkheid...............................................................................................................32
PDF inleiding in de persoonlijkheidspsychologie..............................................................................32
Theorieën over sekseverschillen...................................................................................................33
Cultuurverschillen.........................................................................................................................33
Persoonlijkheid in (partner)relaties..............................................................................................34
Persoonlijkheid op werk en school...............................................................................................35
Persoonlijkheid en gezondheid.....................................................................................................36
10 - Persoonlijk, temperament en karaktertrekken..........................................................................37
Persoonlijkheidstheorieën: Freud.................................................................................................38
Persoonlijkheidstheorieën: Carl Jung............................................................................................39
Humanistische theorieën..............................................................................................................40
Existentiële theorieën...................................................................................................................40
Carl Rogers’ volledig functionerend persoon................................................................................40
Het sociaal-cognitieve theorie......................................................................................................41
Persoonlijkheidstheorieën om onszelf te beschrijven...................................................................41
Thema 6 – Stress, gezondheid en welzijn.........................................................................................42
14 - Trauma’s....................................................................................................................................42
1
, Thema 1 – Psychologie als wetenschap
Psychologie: letterlijke betekenis ‘de studie van de geest’. Psychologie is een breed veld, met vele
specialismen, maar in wezen is psychologie de wetenschap van gedrag en geestelijke processen.
Psychiatrie: medisch specialisme dat zich richt op de diagnose en behandeling van mentale
stoornissen. Alleen wanneer eerst de opleiding tot arts is afgerond. Maakt geen deel uit van de
psychologie.
Pseudopsychologie: niet-onderbouwde psychologische aannamen die als wetenschappelijke
waarheden worden gepresenteerd.
1 - Zes belangrijkste perspectieven van moderne psychologie
1. Biologische perspectief
2. Behavioristisch perspectief
3. Cognitieve perspectief
4. Gehele persoon
5. Ontwikkelingsperspectief
6. Socioculturele perspectief
Deze benaderingen sluiten elkaar niet uit, maar vullen elkaar aan. Samen maken ze het mogelijk om
gedrag te beschrijven, verklaren en soms te voorspellen.
Perspectief Idee Wat bepaalt gedrag? Wie?
Biologische Het lichaam kan apart van De hersenen, zenuwstelsel, René Descartes
perspectief de geest worden endocriene stelsel
bestudeerd. (hormonen) en genen.
Cognitief De wetenschappelijke Iemands unieke patroon Wilhelm Wundt
perspectief methode kan worden van waarnemingen, & William James
gebruikt om de geest te interpretaties,
bestuderen. verwachtingen,
overtuigingen en
2
, herinneringen.
Behavioristisch Psychologie moet de De prikkels in onze John Watson &
perspectief wetenschap van omgeving en de B.F. Skinner
observeerbaar gedrag zijn, voorgaande consequenties
niet van mentale processen. van ons gedrag. Leren,
gedrag beheersing.
Perspectief van Humanistische psychologie: Onze aangeboren behoefte Carl Rogers &
de gehele psychologie moet de nadruk om te groeien en ons Abraham
persoon leggen op menselijke groei potentieel zo goed Maslow.
en potentieel in plaats van mogelijk te verwezenlijken.
op psychische stoornissen.
Psychologie van Unieke De oude
karaktertrekken en persoonlijkheidskenmerken Grieken.
temperament: individuen die in de tijd en in alle
kunnen worden begrepen in situatie consistent zijn.
termen van hun
temperament en blijvende
karaktertrekken.
Psychodynamische Processen in onze Sigmund Freud.
psychologie: persoonlijkheid onbewuste geest.
en psychische stoornissen
komen voort uit processen
in het onbewuste.
Ontwikkelings- Mensen veranderen als De interactie tussen Mary Ainsworth,
perspectief gevolg van een interactie erfelijkheid en omgeving, Jean Piaget en
tussen erfelijke die zich het hele leven door vele andere.
eigenschappen en de uit in voorspelbare
omgeving. patronen.
Omgeving belangrijk.
Sociocultureel Sociale invloeden kunnen de De kracht van de situatie. Stanly Milgram,
perspectief invloed overstemmen van Omgeving belangrijk. Philip Zimbardo
alle andere factoren die en vele andere.
gedrag beïnvloeden.
Biologisch perspectief: het psychologische perspectief dat de oorzaken van gedrag zoekt in het
functioneren van de genen, de hersenen en het zenuwstelsel en hormoonstelsel. Geest is product van
de hersenen. Twee variaties:
1. Neurowetenschap: vakgebied gericht op begrip van hoe de hersenen gedachten, gevoelens,
motieven, bewustzijn, herinneringen en andere mentale processen creëren.
2. Evolutionaire psychologie: specialisme dat gedrag en mentale processen beschouwt op basis
van hun genetische aanpassingen aan overleving en voortplanting (Darwin).
Het cognitieve perspectief: nadruk ligt op mentale processen/geestelijke activiteiten, zoals leren,
geheugen, perceptie en denken als vormen van informatieverwerking. Waarnemingen, interpretaties,
verwachtingen, overtuigingen en herinneringen. Nadruk op aangeleerd gedrag. Periodiek systeem
met scheikundige elementen was Wundt zijn inspiratie.
Behavioristische perspectief: nadruk op waarneembaar gedrag en van de meetbare omstandigheden
in de omgeving die dit gedrag beïnvloed. Fysieke stimuli vanuit de omgeving en de waarneembare
reacties van het organisme daarop. Benadrukt verwerkingsprocessen en betekenisgeving. Belangrijk
3