Samenvatting basistextiel
Textile supply chain:
1. Fibre production – het maken van de vezels; katoen plant of polyester spinnen
2. Yarn spinning – het maken van het garen
3. Fabric production – het maken van het doek, weven of breien of non-woven
4. Finishing – veredelen – Dit kan van alles zijn om bepaalde eigenschappen aan je doek
toe te voegen. Het kan soms al eerder gedaan worden, op het moment dat je het garen
spint. Dan verf je hem dan al en dan vindt het proces van finishing dus eerder plaats.
5. Garment production
6. Distributer
7. Brand
8. Consumer
Het gebeurd ook wel is dat je al een kledingstuk hebt en het dan pas gaat verven/aanpassen.
Dan verf je dus het hele product. Dan is het finishen dus na de gehele productie van het
kledingstuk. Maar meestal finish je nadat het doek gemaakt is.
Finishing
Pre-treatment (voorbehandelen) is de eerste stap van het finishen
Finishing: wat is het?
Finishen zijn allerlei processtappen in de textielketen die je uitvoert om eigenschappen toe te
voegen aan je doek. De eigenschappen die de klant wil hebben. De eindgebruiker bepaalt de
eisen en het veredelen doe je dus echt om die specifieke eigenschappen aan het doek te geven.
Substrate: het standaard doek waar je je finish op uitvoert.
Over het algemeen gebeurd het veredelen na dat het doek geweven of gebreid is en het eindigt
op het moment dat de kwaliteit van het doek gecheckt wordt en het de kwaliteit heeft die je
wilt.
Waarom voorbehandelen? (pre-treatment is een finish)
• Voorbehandelen doe je niet voor de lol, het kost veel tijd en geld.
• Je doet het om verontreinigende stoffen te verwijderen. Er zit veel viezigheid op je stof
en dat moet eruit, want daardoor kan je niet goed verven of printen. Denk aan
zoutsoorten uit de grond, pesticiden, stof, zetmeel, pitjes of zaadjes van de katoenplant.
• Je verandert zo de eigenschappen van het doek; je wilt het hydrofiel hebben.
• Je bereid het doek voor op de volgende processen; je moet het egaal hebben om het te
kunnen bleken, verven, printen, etc. Het doek moet dus mooi egaal zijn. Je wilt over het
hele doek dezelfde eigenschappen hebben. Even wit, even sterk, even stabiel, geen
krimp/lubber.
1
,Processtappen voor pre-treatment
1. Batchvorming
2. Zengen
3. Ontsterken
4. Afkoken
5. Afzuren
6. Carboniseren
7. Chloreren
8. Bleken en optisch wit verven
9. Mercerizeren
10. Spoelen
11. Drogen
Er zitten aak chemicaliën in je doek. Daarvoor ga je het doek wassen, mercerizeren, waardoor je
doek schoon is, maar je water met afvalstoffen hebt. Soms kan dit hergebruikt worden, soms
niet.
1. Batchvorming
Op het moment dat je weet hoeveel meter je van een stof moet hebben en maken, kan je de
rollen uitzoeken, en weet je hoeveel je nodig hebt. De rollen hebben op het moment dat je
begint allemaal dezelfde kwaliteit (allemaal rollen katoen bijvoorbeeld). Die rollen bij elkaar kun
je de batch noemen. Je hebt dan alle rollen die je gaat voorbehandelen verzamelt. Het kunnen 3
rollen zijn, maar ook 100. Je gaat alle rollen tegelijkertijd door de machines halen, zodat ze
allemaal dezelfde stappen hebben gehad en daardoor dezelfde kwaliteit bevatten (kleur,
kwaliteit). Afhankelijk van de hoeveelheid stof die je moet leveren, heb je een x aantal rollen.
Dan begin je met voorbehandelen.
Meerdere rollen vormen samen de batch. Als het hetzelfde batch nummer heeft betekent dat
dat het doek precies dezelfde behandelingen heeft ondergaan en bestaat uit hetzelfde
materiaal.
2
, De rollen worden aan elkaar genaaid voor het continue proces. Dit moet heel precies en goed
gebeuren, want de naad kan breken, wat het proces stopt. De goede kanten van de stof moeten
aan elkaar genaaid worden, ook erg belangrijk.
Contiunue voorbehandelen: alle pre-treatment stappen worden in een lange, doorlopende
machines uitgevoerd, in een keer achter elkaar. Continue gebruik je meestal pas voor 10.000 of
meer meter stof. Als je minder nodig hebt gebruik je discontinue.
Discontinue proces: alle stappen worden los van elkaar in andere machines uitgevoerd.
Bij een continue proces worden de rollen allemaal aan elkaar genaaid, zodat het doek als een
geheel door de machine en de stappen heen gaat. Belangrijk dat de rollen recht en goed aan
elkaar genaaid worden. De goede en de slechte kant van de stof moet ook goed liggen, niet dat
de ene andersom ligt. De stoffen worden dan ook gecontroleerd bij de machine door de
operator, of de stoffen wel goed zijn, geen gaten en dus goed aan elkaar zijn gemaakt.
De eerste stap van het pre-treatment finishen is dus batchvorming.
2. Zengen of scheren (singeing or shearing)
Het doek passeert een deel met borsteltjes en wordt dan in de zeng machine geleid. De meeste
van die machines hebben gasgestookte branders waardoor de stof met hoge snelheid door de
machine gaat en op een zodanige manier wordt 1 kant of beiden kanten van de stof geschroeid.
Na de branders kan het doek opnieuw een borsteleenheid of een vloeistofbad passeren om
eventuele vonken te blussen. Dit bad wordt meestal gebruikt voor een ontsterkingsproces.
De machine kan op verschillende manieren worden
ingesteld om te voldoen aan de vereisten van het doek.
De schroeivlam ontmoet de stof onder een recht hoek
terwijl de stof tussen twee geleidingsrollen loopt. Deze
positie wordt aanbevolen voor materialen gemaakt van
100% natuurlijke vezels en voor gemengde vezels die
zwaarder zijn dan 125 gr/m2.
De schroeiende vlam ontmoet de stof in een rechte
hoek terwijl deze over een waterkoeler wordt gebogen.
De keuze van deze positie wordt aanbevolen voor
kwaliteiten van textiel bestaande uit temperatuurgevoelige vezels, open geweven weefsels en
die met een gewicht minder dan 125 gr/m2.
Naast de schroeipositie kan het schroeiproces ook worden beïnvloed door variatie van de
belangrijkste schroeiparameters, namelijk snelheid, vlamintensiteit en afstand van het weefsel
van de brander. Deze kunnen eenvoudig worden aangepast en gecontroleerd, waardoor het
proces nauwkeuriger en reproduceerbaarder wordt.
3
