Kennistoets OWE 3 indeling vragen
Onderwerp: Hoeveelheid vragen:
GVO-cyclus 1 t/m 19
Verpleegkundig redeneren 20 t/m 31
Communicatieve vaardigheden 32 t/m 56
Verpleegtechnisch handelingen 57 t/m 80
Anatomie & Fysiologie 81 t/m 120
Doelen OWE3 Gezond leven
In deze OWE wordt ingegaan op de CanMEDS-rollen Gezondheidsbevorderaar & organisator.
In deze OWE ga je
Door middel van gezondheidsvoorlichting (bij een individuele cliënt) methodisch gezond
gedrag bevorderen.
De veiligheid van een cliënt bevorderen door een risico-inschatting te maken van
gezondheidsproblemen.
Instructie geven over gezondheid bevorderende activiteiten.
Week 1: Eigen gezondheid bevorderen
WGDO hoe gezond ben jij?
De student:
kan benoemen welke factoren van invloed zijn op gezondheid van mensen in het algemeen en dit
toepassen op haar/zijn eigen situatie.
factoren die invloed hebben op je gezondheid:
erfelijkheid, omgeving, leeftijd, voeding, drank/drugs gebruik, bewegen, slaap, gewicht, enz.
kan m.b.t. gezondheid en gezond gedrag de ‘gouden standaard’ benoemen, d.w.z. de norm waaraan
voldaan moet worden.
- Gezonde voeding www.voedingscentrum.nl gezond eten met de schijf van vijf
- Voldoende beweging www.voedingscentrum.nl beweeg en sport je genoeg
- Niet roken
- Geen alcohol of met mate
- Goed omgaan met stress
WG Wat is gezond(heid) en wie bepaalt dat?
kan benoemen wat hij/zij onder ‘gezondheid’ verstaat;
volgens WHO is gezondheid ‘een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden en
niet slechts het ontbreken van ziekte of gebrek’ hierbij zou je dus van volledige gezondheid spreken
bij ‘compleet welbevinden’. Dit is vrijwel onmogelijk en daarom kwam het BMJ (britisch medical
journal) met een nieuw concept van gezondheid ‘gezondheid als het vermogen om je aan te passen
en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het
leven’. Ik vind dat je van gezondheid bij iemand kan spreken als:
Iemand zich fysiek en mentaal goed voelt en dat er bij diegene geen sprake is van een
levensbedreigende situatie of een situatie waarbij een beperking kan ontstaan.
Dimensies gezondheid
Gezondheid en ziekte kan op drie dimensies onderscheiden worden: lichamelijk, psychisch en sociaal
,Lichamelijke gezondheid: kunnen we gelijkstellen met het ontbreken van lichaamsstoornissen en
lichaamsbeperkingen. Dit wordt ook wel objectieve gezondheid genoemd en is gezondheid op
organisch niveau.
Psychische gezondheid: heeft te maken met oriëntatie vermogen naar tijd, plaats en persoon, en
aanwezigheid van korte en langetermijngeheugen en de afwezigheid van angst en stress.
Sociale gezondheid: staat voor participatie en ‘goed’ functioneren in de samenleving.
kent de diversiteit van het begrip ‘gezondheid’ m.b.v. disease- illness – sickness.
Disease: staat voor aantoonbare medische-biologische afwijkingen. Deze wordt bepaald door een
deskundige.
Ilness: Staat voor de ziekte-ervaring: het zich niet wel voelen. En dat is aan de patiënt om te
beoordelen. Het gaat hierbij dus om de subjectieve ervaring van het individu en is op individueel
niveau. Deze wordt dan ook bepaald door het individu (gebruikt als iemand wilt zeggen als diegene
zich niet goed voelt.
Sickness: staat voor de sociale component: met gedraag zich als patiënt en dat wordt ook erkend
door de sociale omgeving. Is dus vaak gebruikt als iemand werk mist of niet normaal kan
functioneren in de samenleving.
‘’illness’’ is meer algemeen dan ‘’disease’’, wat weer meer algemeen is dan ‘’sickness’’
PRCVT, Voeding: gezond of niet?
De student heeft zicht georiënteerd op de volgende doelen: De student:
Kan Verpleegkundige diagnosen rondom voeding benoemen en voor deze diagnosen toelichten welke
beïnvloedende factoren een rol spelen.
Diagnoses bij voeding:
- Ondervoeding
- Ineffectieve borstvoeding
- Onvoldoende borstvoeding
- Slikstoornis
- Inadequate voedselinname van zuigeling
- Wens tot verbetering voeding
- Verminderde afweer
Kan berekeningen uitvoeren bij 24-uurs vochtbalans en cumulatieve vochtbalans
Vochtbalans bereken:
1) maak een tabel met 2 kolommen, in de ene kolom zet je het ‘inkomende’ vocht en in de andere kolom
zet je het ‘uitgaande’ vocht
2) reken alle hoeveelheden op naar één eenheid
3) zet nu de hoeveelheden die je hebt verzameld in de juiste kolom
4) tel de hoeveelheden per kolom bij elkaar op
5) bereken het volgende = hoeveelheid vocht ingaand – hoeveelheid vocht uitgaand
6) gaat er meer vocht in dan dat eruit gaat zet dan neer positieve vochtbalans
gaat er meer vocht uit dan dat er in gaat zet dan neer negatieve vochtbalans
Kan BMI berekenen en interpreteren
BMI berekenen, aangeven of het gezond/ongezond is:
1) schrijf als eerste de formule op BMI = Gewicht in KG / (lengte in m x lengte in m)
2) zet achter de formule de getallen die je hebt gezameld (vergeet niet de juiste eenheden te gebruiken)
3) reken eerst de som lengte x lengte uit (rond hierbij nog niet af)
4) reken de formule nu helemaal uit zodat je het BMI weet
, 5) BMI-categorieën op een rijtje:
Kleiner is dan 18,5: er is sprake van ondergewicht
18,5 – 25: gezond gewicht
25 – 30: overgewicht
Meer dan 30: obesitas
De student heeft na het doorlopen van de module ‘‘Sondevoeding: neus-maagsonde’’ kennis over:
*procedure = een vastgelegde manier van handelingen uitvoeren
Procedure en aandachtspunten bij het inbrengen van een neus-maagsonde
Benodigdheden voor het inbrengen van neus-maagsonde:
Zakdoek, handschoenen, neus-maagsonde, watervaste stift, meetlint, NEX omreken tabel, kom met
water, onderlegger, 50 ml spuit (maagsap opzuigen om ph te meten), bekkentje, neusfixatiepleister,
pleister, speld, schaar, bekertje met water en gaasje met alcohol om eventueel net vetvrij te maken.
(heeft cliënt een gebit vraag deze dan uit te doen)
Het inbrengen van een neus-maagsonde:
1) Pleisters afknippen voor het markeren, neus-maagsonde mee vast te zetten en eentje voor het
vastmaken van neus-maagsonde aan kleding.
2) Het klaarmaken/inlichten van cliënt: kijken of neus vetvrij is, bij start van inbrengen van neus-
maagsonde hoofd wat naar achteren en als de keelholte is bereikt het hoofd wat naar voren. Glas
water met rietje, cliënt neemt slokjes water zodat de neus-maagsonde makkelijker gaat glijden. Heeft
cliënt slikklachten? Heeft cliënt gebit? Neusgaten controleren. Neus snuiten. Een stopteken afspreken.
3) Afmeten van sonde: van neus tot het oor en van vanaf het oor tot einde van het borstbeen. Sommige
neus-maagsonde hebben al afmetingen erop staan. Zo niet gebruik dan een meetlint. Lees/meet de
lengte af gebruik de NEX-tabel om te kijken hoeveel je van de sonde moet inbrengen en markeer
dit af.
4) Kijk of de voerdraad makkelijk los te krijgen is (als de neus-maagsonde een voerdraad heeft). maak de
sonde nat zodat deze makkelijker in te brengen is. Leg de onderlegger op de borst van de cliënt, trek
de handschoenen aan, kijk of de cliënt obstructies heeft in de neus, vraag de cliënt zijn neus wilt
snuiten. Geef het glas met water aan de cliënt.
Vraag of cliënt hoofd iets achterover wil buigen en hou je hand op de cliënt zijn voorhoofd. Langzaam
en voorzicht neus-maagsonde inbrengen (kijk naar de reactie van de cliënt). Ben je bij de keelholte
vraag of cliënt hoofd iets naar voren wilt buigen (cliënt slokjes water nemen vanaf nu). Elke keer als de
cliënt slikt breng je de neus maag sonde verder in. Breng de neus-maagsonde tot de markering in.
Maak de neus-maagsonde vast met een pleister (nog niet de neusfixatiepleister). Controleer of de
sonde in de maag zit doormiddel van: haal voerdraad eruit, doe afsluitdopje erop, voerdraad weg
gooien.
5) Leg een bekkentje, ph-strip en spuit klaar. Zuig 5/10 milliliter lucht op en spuit dit erna de neus-
maagsonde in. Haal 0.5 tot 1 ml maagsap eruit. Haal spuit eraf en doe het dopje er weer op. Doe het
maagsap over de ph-strip en lees het af (niet hoger dan 5,5 zijn, mag anders geen sondevoeding,
medicatie, water toedienen. Niet direct neus-maagsonde verwijderen maar wacht 30-60 minuten en
doe dan de handeling opnieuw, nog steeds 5,5? Overleg met arts. Geen maagsap vraag cliënt om op zij
te liggen, nog geen maagsap trek de neus-maagsonde).
6) Gooi onderlegger weg en trek handschoenen uit. Verwijder pleister van client en plak nu de
neusfixatiepleister erop. Breng de sonde achter het oor en fixeer de sonde aan de kleding.
7) Rond af, ruim alles op, handhygiëne toepassen, rapporteer (datum, lengte, bijzonderheden, soort
sonde, hoe vond de cliënt het)
, Procedure en aandachtspunten bij het verwijderen van een neus-maagsonde
Benodigdheden: onderlegger, handschoenen en zakdoekje
1) Maak neus-maagsonde los van de kleding
2) Pak de onderlegger en leg deze op de borst van de cliënt (leg hier neus-maagsonde erop)
3) Geef het papieren zakdoekje zodat de cliënt neus kan snuiten en maak de neusfixatiepleister los.
4) Maak een knik in de neusmaagsonde en vraag aan de cliënt of die rustig in en uit wil ademen. Bij
uitademen rustig de neusmaagsonde eruit halen. Doe handschoenen erover heen en leg de
neusmaagsonde op de onderlegger. Geef het zakdoekje.
Voel je weerstand? Stop direct en haal de arts.
5) Kijk of er nog plak resten zijn/beschadiging is. Ruim je spullen op, handhygiëne oppassen, rapportage.
Procedure en aandachtspunten bij het toedienen van sondevoeding met een pomp of spuit via neus-
maagsonde
Weet zeker dat de sonde goed ligt in de maag (doe je door visuele controle). Zo nodig als je twijfeld
bepaal je weer de PH waarde (als cliënt heeft gehoest, over heeft gegeven, benauwd is, sonde is
verschoven)
Benodigdheden: toedienlijst, sondevoeding, watervaste stift (datum en tijd op sondevoeding), 50 ml
spuit, kan met water (kamertemperatuur), bakje water met 4 onsteriele gaasjes. Zo nodig:
spuitkoepelstukje, kocher , onderlegger, maatbeker, ph indicator en een afvalbak.
1) Aan hand van toedienlijst controleer je de gegevens van de cliënt en de gegevens van de
sondevoeding (soort sondevoeding, tijdstip toedienen, temperatuur sondevoeding, hoeveelheid
sondevoeding). De sonde doorspoelen voor en na het geven van sondevoeding.
Laat de cliënt wat meer rechtop zitten, maak neus schoon met een gaasje met water, maak neus
droog met een droog gaasje, met nat gaasje de mond schoon maken.
Voer van tevoren aantal visuele controles uit: zitten er wondjes in de neus? Zit de markering nog op de
juiste plek? Inspecteer of de pleisters nog goed zitten. Zit neusmaagsonde opgerold in de keelholte? Is
de cliënt benauwd? Hoe voelt de cliënt zich? Bij twijfel opnieuw PH waarde bepalen en geen
sondevoeding toedienen.
2) Zet op de sondevoeding de tijd van opening. Meet in de maatbeker de gewenste hoeveelheid. Is het
nodig om de sonde los te maken van de kleding? Leg de onderlegger op de borst van de cliënt. Vul de
spuit met 20-30 milliliter water om de sonde mee door te spullen (kleinere spuit als sonde verstopt
zit). Zet de kocher op de sonde als je de spuit aan de sonde zet en haal erna de kocher er weer af.
Spuit de sonde door. Zet kocher er weer op en haal de spuit eraf.
3) Vul de spuit met de gevraagde hoeveelheid sondevoeding. Zet de kocher op de sonde en sluit de spuit
aan op de sonde. Verwijder de kocher en geef de sondevoeding. Na het toedienen zet de kocher weer
op de sonde en verwijder de spuit. (spoel de sonde nog een keer met 20 ml water). Maak het
afsluitdopje schoon met een nat gaasje.
4) Kijk of pleisters goed zitten en ruim de onderlegger op. Sonde weer vastmaken aan kleding als deze
eraf is gehaald.
5) Rond af door: handhygiëne, overige spullen opruimen, rapporteer in zorgdossier: tijdstip toediening,
soort/hoeveelheid sondevoeding en andere bevindingen.
Sondevoeding via neus-maagsonde kan ook worden gegeven via een voedingspomp. Met een
voedingspomp met een bijbehorende voedingsslang dien je meestal continuvoeding toe.
Veiligheidsaspecten die belangrijk zijn bij een neusmaagsonde
Veiligheidsaspecten: visuele controle
- Controleer of de sonde nog goed gefixeerd zit
- Controleer de ligging van de neus-maagsonde aan de hand van het markeringspunt
