een samenvatting van de belangrijkste dingen uit de muziekgeschiedenis die je moet weten voor je volgende toets of eindexamen. 1x kopen = altijd weten ;)
In de middeleeuwen hadden muziek en kunst een duidelijke taak: het christelijke
geloof sterker en duidelijk maken. Heel langzaam begint het notenschrift vorm te
krijgen, er ontstaat meerstemmige muziek, en troubadours worden de eerste singer-
songwriters.
Gregoriaanse gezangen
De middeleeuwse kerkgezangen noemen we gregoriaanse gezangen. Ze zijn
vocaal, eenstemmig, gezongen door uitsluitend mannen, en in het Latijn. Er was
sprake van een vrij ritme: er was geen voorgeschreven toonduur en er was geen
maatsoort.
In de eerste handschriften kun je geen toonhoogte zien, maar later schreven
ze deze wel op: in het neumenschrift. De noten waren blokvormig op vier lijnen met
voor de eerste keer een sleutel aan het begin. De melodieën maakten gebruik van
kerktoonladders. Dit zijn toonladders van zeven noten, maar zonder dat er mineur
of majeur was.
De liederen werden op bijna 1 toon opgevoerd, waarbij elke lettergreep een
noot kreeg. Dit heet syllabisch. Als er meer noten op 1 lettergreep gezongen
worden, heet dat melismatisch.
Meerstemmigheid
Kerkleiders proberen het opkomen vaan meerstemmigheid tegen te houden:
muziek was de stem van god, en hoe kan je Hem nou verbeteren? Het stoppen lukte
echter niet. De eerste vorm van meerstemmigheid heette organum. Specifiek
parallel organum, waarbij een extra stem precies hetzelfde zingt als de eerste stem,
maar dan een kwart lager of een kwint hoger.
Als je het hebt over het vrije organum zingt de extra stem soms parallel,
maar soms ook in tegenbeweging.
Het melismatisch organum is dat de extra stem meerdere noten zingt terwijl
de eerste stem in lang aangehouden noten zingt. Deze muziek heet cantus firmus.
Mis en motet
Een motet is een drie- of vierstemmig stuk. Deze kwamen langzaam op door
monniken gelinkt aan de Notre Dame in Parijs. De samenklanken die de voorkeur
hadden in de Middeleeuwen zijn kwart, kwint, en octaaf.
De mis is een belangrijk onderdeel van de kerkdienst. Guillaume de Machaut
maakt rond 1360 een vierstemmige zetting van bekende vaste gezangen als het
Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, en Agnus Dei.
Troubadours
, Muziek buiten de kerk wordt niet serieus genomen: de muzikanten worden erg
benadeeld. Voor amusement worden echter uitzonderingen gemaakt. Estampie is
een geliefde vorm van dansmuziek in de Middeleeuwen. Hierbij keert het refrein
steeds terug en in de begeleiding wordt vaak een samenklank van de vijfde noot in
een toonladder – de kwint – en de grondtoon gespeeld: dit heet een bourdon.
De sociale status van een troubadour is beter, sommigen zijn namelijk zelf
van adel. Andere troubadours verblijven aan adellijke hoven en maken
kunstliederen met poëtische teksten en een goed uitgewerkte en opgeschreven
melodie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper catoooH. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,83. Je zit daarna nergens aan vast.