Hoorcollege 1
Contextualisme: Recht begrijpen door bestuderen concrete geval, in context
van functioneren en totstandkoming → het recht kan alleen goed begrepen als er
aandacht word besteedt aan de omstandigheden/context
Rechtsvinding in het kader van contextualisme:
- Regelgeleide rechtsvinding: de rechter hanteert de algemene
juridische regels die al bestaan → sprake van rechtszekerheid; burgers
weten voorafgaand hoe regels worden toegepast
- Casuïstische rechtsvinding (Saladin en Haviltex): rechter kijkt naar de
omstandigheden van het geval → er is geen sprake van rechtszekerheid;
elke casus is anders
Rechtseenheid: de gronden waarop geoordeeld wordt gelijk zijn
Personen in het recht:
- Rechtssubject: elke drager van rechten en plichten
- Natuurlijk personen: mensen van vlees en bloed
- Rechtspersoon: juridische constructie die rechten en plichten krijgt
toegekend (bv’s)
Rechtsfeiten: feit die relevant wordt voor het recht
- Bloot rechtsfeit: de handeling van de persoon zit er niet achter
(geboorte, doodgaan)
- Rechtshandeling: dingen die worden gedaan door personen, die
juridische gevolgen hebben (ondertekenen huurcontract)
- Feitelijke handelingen: handelingen die een rechtsgevolg hebben
(lekprikken van de autobanden van je ex) → onrechtmatig handelen
Meerzijdige rechtshandeling (2 of meer mensen betrokken) = overeenkomst
Recht & taal problemen → open texture
- Algemeenheid begrippen → “dringende reden voor ontslag op staande
voet” → wat zijn dringende reden?
- Veranderende werkelijkheid → AI
Driehoekmodel van recht
1. normatief (law in the books): geldende recht/positieve recht; beslissingen
en beginsels zoals die in de wet staan
2. ideëel: achtergrond van het recht → waarden en idealen over wat
rechtvaardig is
3. actueel (law in action): sociale context → recht gevormd door wat mensen
ermee doen (maatschappelijke gevolgen)
Requisitoir: onderbouwing van eis door een officier van justitie
, Casuïstiek: redeneren op basis van een reeks concrete gevallen
Regelend recht: recht waarvan mag worden afgeweken
Benaderingen voor het begrijpen en toepassen van het recht
- Rechtsdogmatiek (normatieve moment): tekstwetenschap
o Bestuderen geldende rechtsbronnen; analyseren van
wetgeving, jurisprudentie
o Systematisering van het recht; orde te scheppen door het te
structuren
o Beoordeling; evalueren en interpreteren van bestaande
rechtsregels → rechtszekerheid te bevorderen
- Multi – en interdisciplinaire rechtswetenschap (actuele en ideële
moment): verder dan de formele bronnen van het recht
o Multidisciplinariteit: kijkt naar rechtsvraag vanuit verschillende
vakgebieden; recht, geschiedenis, sociologie → draagt bij aan beter
begrip van de context van een juridisch probleem → onafhankelijk
o Interdisciplinariteit: de betrokken vakgebieden zijn van elkaar
afhankelijk om een probleem op te lossen → gemeenschappelijke
oplossing
Rechtsregels
- Normatieve rechtsregels: regels die zich richten op besturen van
gedrag
- Niet- normatieve rechtsregels: richten zich niet op besturen van
gedrag;
o Definitiebepaling; omschrijving omvat van begrippen →
omschrijving van voorwaarden (art. 6:162 lid 2 BW)
o Schakelbepalingen; regels in een wet die verwijzen naar andere
wetten → strafrechtelijke bepalingen ook van toepassing zijn op
andere misdrijven (art. 91 lid 2 Sr.)
o Fictie: regel die doet alsof die bestaat, om ingewikkelde
uitzonderingen te vermijden
Toepassing voorwaarde
- Alternatief: aan één voorwaarde moet worden voldaan → “of…. of…”
- Cumulatief: aan alle voorwaarde moet worden voldaan → “en… en..”
- Rechtsgevolg: gevolg als aan alle voorwaarde wordt voldaan
Contextualisme: historische context
historische benaderingen:
1. interne rechtsgeschiedenis; toepassing van het recht in het heden en hoe
dit werd toegepast in het verleden
2. ideeëngeschiedenis: welke ideeën zijn belangrijk geweest voor het recht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mare80. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.