Samenvatting van H3: weefsels (blz. 49-65) uit het boek Anatomie en fysiologie van de mens (Grégoire). De verschillende soorten weefsels en de bouw van de weefsels wordt hierin besproken.
Een weefsel is een verzameling cellen met dezelfde bouw en functie. (dit hoeft niet altijd zo,
in een weefsel kunnen meerdere celtypen voorkomen VB: bloed, en het kan ook meerdere
functies vervullen VB: vetweefsel)
De extracellulaire stof noem je de tussencelstof of de matrix. VB: kraakbotweefsel,
kalkzouten en vezels in botweefsel.
Epitheel (dekweefsel) bestaat uit cellen die een aaneengesloten laag vormen, zonder
tussencelstof. Het vormt overal in het lichaam begrenzende lagen. Het weefsel is niet
doorbloedt, de voedingsstoffen komen uit de omliggende wel doorbloede bindweefsels. Aan
één kant is het epitheel blootgesteld aan de omgeving en aan de andere kant zit het vast aan
een dunne elastische laag, het basaalmembraan. Dit membraan verbindt de epitheelcellen
het onderliggende bindweefsel. Epitheel behoud altijd het vermogen om te delen omdat de
cellen snel slijten. Epitheel heeft 3 verschillende functies:
- Bescherming: het beschermt tegen dreigende beschadiging, aantasting van
chemische stoffen en het binnendringen van ziekteverwekkers of uitdroging.
- Transportfunctie: sommige epitheel zorgt ervoor dat stoffen vanuit de omgeving in
het orgaan terecht komen. VB: de darmen die voedingstoffen opnemen uit de
darmholte.
- Secretie: dit is meestal slijm of waterig vocht. Het slijm dient als plakmiddel,
glijmiddel, bescherming tegen uitdroging en als bescherming tegen de inwerking van
enzymen of zuren. Het epitheel van klieren scheidt een specifiek product af.
Eenlagig epitheel bestaat maar uit een rij epitheelcellen. Het is erg dun en kwetsbaar, maar
wordt wel snel gerepareerd.
- Eenlaging plaveiselepitheel: bestaat uit platte cellen en wordt daarom ook wel
plaatepitheel genoemd. De binnenkleding van het hart, bloed- en lymfevaten en de
longblaasjes. Omdat het inwendig ligt heet dit epitheel endotheel. Vliezen rond de
longen, hart en buikorganen. Deze worden mesotheel genoemd.
- Kubisch epitheel: deze cellen zijn even hoog als breed. Nierbuizen en in de wand van
de klierbuizen.
- Cilindrisch epitheel: bevatten veel organellen dit staat in verband met de
secretiefuncite van het epitheel. Aan de binnenkant van darm, de galblaas en de
baarmoeder. Microvilli zitten in de wand van de dunne darm en zorgen voor
oppervlakte vergroting zodat er meer opgenomen kan worden.
- Trilhaarepitheel: dit zijn hoge cellen die aan de kant van de holte bedekt zijn met
cilia. Deze kunnen zich in een krachtige slag voortbewegen en ertussen zitten veel
cellen die slijm produceren. Binnenkleding van de luchtwegen en in de eierstokken.
Meerlagig epitheel is opgebouwd uit meerdere lagen. De onderste lagen zijn kubisch of
cilindrisch. Vanaf de diepte schuiven ze steeds meer naar het oppervlak waar ze steeds
platter worden.
, - Verhoornend palveiselepitheel: de dieper gelegen cellen hiervan zijn kubisch. De
cellen die tegen het basaalmembraan aanliggen delen zich en een gedeelte van de
dochtecellen schuift naar boven. Deze cellen verhoornen (als ze aan de oppv. liggen),
waardoor ze doodgaan. De buitenste laag biedt zo bescherming tegen buiten.
Opperhuid.
- Niet-verhoornend palveiselepitheel: heeft dezelfde bouw als het verhoornend, maar
er treedt geen verhoorning op. Meestal zitten deze cellen tussen epitheelcellen:
slijmvlies. Bedekking van mondholte en vagina.
- Overgangsepitheel: bestaat uit lagen bolvormige of kubische cellen, die van vorm
kunnen veranderen. De belangrijkste functie is elasticiteit. Wanneer het in gerekte
toestand is zijn de cellen plat. Urineblaas.
Bepaalde epitheelcellen kunnen tijdens de embryonale ontwikkeling zich differentiëren tot
klierweefsel. Hiervan is de productiecapaciteit hoger dan van andere epithelen. De regulatie
hiervan wordt geregeld door het zenuwdtelsel of hormonen. Epitheel is niet goed
doorbloedt en de klieren liggen daarom in onderliggende goed doorbloedde weefsels.
- Exocriene klieren: geven producten aan het externe milieu af. Dit soort afgifte wordt
externe secretie genoemd. VB: zweetklieren, borstklieren, darmsapklieren en
speekselklieren. Buisvormige klieren: maagsap. Trosvormig: talg.
- Endocriene klieren: hebben geen afvoerbuis en geven daarom ALTIJD HORMONEN
direct af aan het bloed. Dit heet interne secretie.
Steunweefsel, dit weefsel heeft een verbindende, steunende of verzorgende functie. Het
bestaat uit gespecialiseerde cellen die een tussencelstof hebben: matrix. Het weefsel geeft
steun, beschermt en zorgt voor onderlinge bewegelijkheid. Ze liggen vrij van elkaar of zijn
met dunne cel uitlopers met elkaar verbonden. De samenstelling van de matrix bepaald de
functie en de vorm. Je hebt vloeibaar (bloed), vast (skelet).
Bindweefsel: zit in veel plekken in het lichaam en vervult meerdere functies. Ze zitten los
van elkaar en worden omgeven door bindweefselmatrix. In de matrix zitten verschillende
eiwitvezels en het is geleiachtig.
Fibroplasten (bindweefselcellen): verantwoordelijk voor het onderhouden van de matrix en
de eiwitvezels. In reticulair bindweefsel heet het: reticulumcellen.
Macrofagen: grote cellen die door middel van fagocytose ziektekiemen opruimen.
Vetcellen (adipocyten): kunnen vetdruppels opslaan.
Mestcellen (mastocyten): kleine cellen gevuld met blaasjes (granula) vol chemische stoffen
(histamine) die een rol spelen bij de afweer van het lichaam.
Je hebt 3 soorten eiwitvezels: (op basis vd eiwitten)
- Collagene vezels: lang, onvertakt en niet rekbaar. Ze bestaan uit collageen. Het is
sterk en bepalen op veel plaatsen de vorm van het lichaam. VB: wanneer je vel trekt,
dat het niet wordt afgescheurd.
- Elastische vezels: uit het eiwit elastine. Lang vertakt en rekbaar. Hierdoor veert je
huid weer terug.
- Reticulaire vezels: dun, kort en vertakt. Vormen een netvormig raamwerk.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DyanthaS. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
