Aantekeningen jeugdrecht
Verdragen
EVRM (europees)
Mensenrechtenverdrag in Europa
Europees hof van de rechten van de mens
Heeft direct werking
Belangrijk artikel; Art. 8 EVRM.
IVRK (internationaal)
Kinderrechten verdrag VN → Wereldwijd
Heeft geen directe werking. Wel belangrijk:
o Ter onderbouwing
o Verwerk in Nederlandse wetgeving, zoals:
o Art. 12 IVRK –. art. 809 Rv (horen kinderen)
! Vanaf 1 januari 2023 → kind erkend = automatisch gezag.
Deze uitzonderingen zijn:
- De moeder die het kind heeft gebaard heeft zelf geen gezag,
bijvoorbeeld omdat ze minderjarig is of onder curatele staat
(handelingsonbekwaam zijn)
- Een ouder en een ander dan de ouder delen het gezag.
- De erkenner heeft eerder gezag gehad maar dit verloren.
- Er is sprake van een voogd.
- Bij de erkenning geven ouders expliciet aan dat alleen de moeder die het
kind heeft gebaard het gezag zal uitoefenen.
Formele relaties
2 vormen
Huwelijk
Geregistreerd partnerschap
Gevolgen voor kind
Beiden juridische ouders
Beiden ouderlijk gezag (in beginsel)
Bij scheiding
Minderjarige kinderen → rechter
Ouderschapsplan
Formele relatie
In Nederland zijn er twee formele relatievormen: het huwelijk en
geregistreerd partnerschap. Partners moeten minimaal 18 jaar oud zijn,
geen nauwe familieband hebben, en niet onder curatele staan. Wanneer
een kind wordt geboren binnen een formele relatie, zijn beide partners
automatisch juridische ouders met gezag, tenzij het om twee mannen
gaat. Voor mannelijke koppels is adoptie de enige manier om beiden
juridisch ouder te worden; hierbij verliezen de biologische ouders hun
juridisch ouderlijk gezag.
, Binnen een formele relatie wordt geen rekening gehouden met biologisch
ouderschap. Als een vrouw tijdens haar huwelijk een kind van een andere
man krijgt, wordt haar echtgenoot automatisch de juridische vader met
gezag. Hij kan echter via een procedure zijn vaderschap ontkennen, vaak
samen met een echtscheidingsprocedure. Bij toewijzing verliest hij zijn
juridische status, en krijgt de moeder eenhoofdig gezag. Een man die een
kind verwekt buiten zijn huwelijk of geregistreerd partnerschap kan dat
kind wel erkennen als juridisch ouder.
Informele relaties
Vele vormen
Let op valt daar ook onder: samenlevingscontract
Gevolgen voor kinderen
Niks geregeld → alleen moeder gezag
Vader kan kind erkennen (toestemming moeder)
Overige regelen (juridisch ouderschap en gezag)
Max 2 juridische ouders: erkenning, gerechtelijke vaststelling of
adoptie
Juridisch ouder recht op omgang, recht op informatie, verplicht op
onderhoudskosten, maar geen recht op opvoeden en verzorgen. Pas
als er gezag is.
Scheiden
Gewoon vertrekken niemand iets schuldig
Beiden gezag → ouderschapsplan
Informele relatie
Informele relaties zijn niet wettelijk vastgelegd, wat betekent dat partners
geen automatisch recht hebben op bijvoorbeeld erfenis,
pensioenverdeling, of alimentatie na een breuk. Ze kunnen hun rechten
vastleggen via een samenlevingscontract of testament, maar dat maakt
de relatie niet formeel.
Als een kind binnen een informele relatie wordt geboren, is alleen de
moeder automatisch juridisch ouder en heeft zij eenhoofdig gezag, zolang
ze voldoet aan de wettelijke voorwaarden. De partner van de moeder kan
juridisch ouder worden door het kind te erkennen, wat toestemming van
de moeder en soms van het kind vereist, afhankelijk van de leeftijd.
Voor zowel huwelijken als geregistreerde partnerschappen met
minderjarige kinderen geldt dat de rechter de echtscheiding of ontbinding
alleen zal uitspreken als er een ouderschapsplan bij het verzoek is
gevoegd. Dit ouderschapsplan moet onder andere de volgende elementen
bevatten:
- De verdeling van zorg- en opvoedingstaken tussen beide ouders, inclusief
een omgangsregeling.
- De manier waarop ouders met elkaar communiceren en informatie over
de kinderen uitwisselen.
- Een alimentatieberekening, zodat beide ouders bijdragen aan de
opvoeding en verzorging van de kinderen op basis van hun draagkracht en
draaglast.
Er zijn verschillende situaties mogelijk bij informele relaties: