Dit is een samenvatting van biologie uit het examenjaar van 5 havo. Deze samenvatting gaat de over de stofwisseling van organismen. Onderwerpen zoals assimilatie, dissimilatie en energie komen hierin voor. Dit is een samenvatting uit het examenjaar 5 havo 2018/2019.
Biologie Samenvatting Thema 1 Stofwisseling
1. Verzuurde spieren
Als je eet, drinkt of inademt, komen er stoffen je lichaam binnen. Je cellen veranderen de
stoffen met chemische processen, hierdoor worden de stoffen gemaakt waaruit je lichaam is
opgebouwd. Voor de vorming van deze stoffen, voor beweging en handhaving van je
temperatuur is energie nodig. Energie is meestal afkomstig van de glucose van planten. Om
energie in een bruikbare vorm te krijgen wordt glucose in de cellen omgezet.
Stofwisseling = alle chemische reacties in cellen samen, enzymen versnellen het proces
Spieren verzuren door zuurstoftekort
Toenemende inspanning spieren meer zuurstof nodig
Verzuring = bij een bepaalde grote inspanning kan niet meer voldoende zuurstof worden
aangevoerd voor de verbranding (Lees goed blz. 9!)
2. Wat is stofwisseling?
Energie nodig voor:
- Bewegen
- Temperatuur handhaving
- Groei
- Herstel
Cellen nemen voedingstoffen, water en zuurstof uit het milieu op en geven afvalstoffen af.
In cellen ontstaan door chemische reacties nieuwe stoffen
Planten gebruiken licht als energie om energierijke stoffen zoals glucose, vetten en eiwitten
te maken
Organische stoffen = 1 of meer atomen van de elementen: koolstof (C), waterstof (H) en
zuurstof (O)
De bindingen tussen koolstof- en waterstofatomen bevatten veel chemische energie
Spiercellen en andere cellen verkrijgen energie door de verbranding van glucose
Glucose = een organische stof die een centrale rol speelt bij de energievoorziening en
opbouw van organismen
Anorganische stoffen = kunnen heel verschillende atomen bevatten
Enzymen = stoffen die chemische reacties in cellen mogelijk maken
, Assimilatie = de opbouw van organische moleculen uit kleinere moleculen (van organische of
anorganische stoffen)
- Organische stoffen worden gevormd waaruit een individu bestaat. De stoffen worden
gebruikt voor groei, vervanging en herstel en het vormen van reservestoffen
- Energie wordt gebruikt, die energie wordt opgeslagen in de moleculen van gevormde
organische stoffen
- Fotosynthese
Chemische energie = energie in moleculen
Voortgezette assimilatie = vb. glucose wordt door de cel verder verwerkt tot grotere
moleculen met verschillende functies zoals: zetmeel, vetten en eiwitten
Dissimilatie = de omzetting van energierijke grote organische moleculen tot kleinere
moleculen
- Energie komt vrij
- Chemische energie wordt omgezet in andere energievormen (bewegingsenergie en
warmte)
- Verbranding
Zenuwcellen kunnen energie omzetten in elektrische energie
Energie kan ook weer worden opgeslagen als chemische energie, als er andere organische
stoffen mee worden opgebouwd bijvoorbeeld in de vorm van vetten en eiwitten.
ATP (adenosinetrifosfaat) = energie opslaan
ADP (adenosinedifosfaat) = energie komt beschikbaar
3. Dissimilatie
Dissimilatie is een vorm van verbranding. Bij verbranding wordt glucose afgebroken en
ontstaat er koolstofdioxide.
Dissimilatie vindt altijd plaats
Hoe meer energie nodig des te meer dissimilatie er plaatsvindt
Dissimilatie glucose:
- Aeroob met zuurstof
- Anaeroob zonder zuurstof (gisting ontstaan melkzuur)
Aerobe dissimilatie:
- In de mitochondriën
- Koolstofdioxide- en watermoleculen worden gevormd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimmieheine. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
