Werk en inkomen
Samenvatting
De arbeidsverhouding
Het bijzondere karakter van de arbeidsovereenkomst blijkt uit de volgende omstandigheden:
1. Het personenrechtelijk element met zijn juridische ondergeschiktheid en economische
afhankelijkheid is sterk in de individuele arbeidsrelatie aanwezig.
a. Er is sprake van gezagsverhouding.
b. De arbeidsovereenkomst is een duurovereenkomst
2. Collectiviteiten (zoals vakbonden en ondernemingsraden) in het arbeidsrecht een belangrijke
rol. De tot stand gebrachte regelgeving kan consequenties hebben van de inhoud van de
individuele arbeidsovereenkomst.
a. CAO
3. De inbeddingen van de arbeidsovereenkomst in het grotere geheel, de arbeidsorganisatie. Dit
heeft invloed op wat de individuele werknemer van zijn werkgever mag verwachten en
andersom.
Het werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst brengt de werknemer voorts onder de
bescherming van de wet. Ook vormt het de toegangspoort tot de werknemersverzekeringen; de WW,
ZW en Wet WIA.
Bronnen arbeidsrecht:
Europese verdragen
Verordeningen
Richtlijnen
Nationale wet- en regelgeving (titel 10 boek 7 BW)
CAO
Individuele arbeidsovereenkomst
Jurisprudentie
Arbeidsovereenkomst art. 7:610 BW
De verplichting tot het verrichten van arbeid
De verplichting tot het betalen van loon
o Een vergoeding
o Die door de werkgever verschuldigd is aan de werknemer
o Ter zake van de gedongen arbeid
Gedurende zekere tijd
In dienst van de andere partij (gezagsverhouding)
Arbeidsovereenkomst:
HR X/ Gemeente Amsterdam
1. Voorvraag: is er een verbintenis? (HR ABN/ Malhi)
2. Fase 1: welke rechten en plichten (HR Groen/Schoevers)
3. Fase 2: kwalificeren overeenkomst 7:610 BW
4. Conclusie: wel of geen arbeidsovereenkomst
Rechtsvermoeden bestaan arbeidsovereenkomst à art. 7:610a BW
à gedurende drie maanden, wekelijks 20 uur per week tegen loon, is er sprake van een
arbeidsovereenkomst
,Rechtsvermoeden omvang arbeidsovereenkomst à art. 7:610b BW
à Omvang van je arbeidscontact aantal uur.
Een mondelingen overeenkomst is ook te kwalificeren als een arbeidsovereenkomst. De hoge raad
onderscheidt twee fases bij de beoordeling of er sprake is van een arbeidsovereenkomst; de
uitlegfase en de kwalificatiefase. Er dient allereest op basis van het havlitex-criteria- worden
vastgesteld welke rechten en plichten partijen over een weer zijn aangegaan. Vervolgens dient de
rechter te beoordelen of er zo ja aan welke benoemde overeenkomst, de overeenkomst voldoet. Er
zijn 10 punten waarna de rechter kijkt:
1. De aard en duur van de werkzaamheden
2. De wijze waarop de werkzaamheden en de werktijden worden bepaald
3. De inbedding van het werk en degene die de werkzaamheden verricht in de organisatie en de
bedrijfsvoering van degene voor wie de werkzaamheden worden verricht
4. Het al dan niet bestaan van een verplichting het werk persoonlijk uit te voeren
5. De wijze waarop de contractuele regeling van de verhouding van partijen is tot stand
gekomen
6. De wijze waarop de beloning wordt bepaald en waarop deze wordt uitgekeerd
7. De hoogte van deze beloning
8. De vraag of degene die de werkzaamheden daarbij commercieel risico loopt
9. Ook van belang zijn of degenen die de werkzaamheden verricht zich in het economisch
verkeer als ondernemer gedraagt of kan gedragen
10. Het gewicht dat toekomt aan een contractueel beding bij beantwoording van de vraag of een
overeenkomst als arbeidsovereenkomst moet worden aangemerkt.
Voordat er een overeenkomst gekwalificeerd kan worden, moet er gekeken worden of er überhaupt
een overeenkomst is. Dit is afhankelijk van hetgeen zij over een weer hebben verklaard en uit elkaars
verklaringen en gedragingen hebben afgeleid en redelijkerwijs mochten afleiden.
Art. 7:610a BW kan een rol spelen bij de beantwoording van de vraag of er sprake is van een
arbeidsovereenkomst. Een werker kan zich op het rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst
beroepen wanneer hij aan een van de twee volgende voorwaarden voldoet:
1. Hij heeft gedurende drie opeenvolgende maanden wekelijks tegen beloning arbeid verricht
2. Hij heeft gedurende drie opeenvolgende maanden ten minste 20 uur per maand tegen
beloning van arbeid verricht.
Checklist kwalificatie arbeidsovereenkomst:
1. Is er een verbintenis tussen partijen?
a. Uitspraak ABN ambro/ Malhi
2. Welke rechten en plichten zijn partijen over een weer aangegaan?
a. Uitspraak X/ Gemeente Amsterdam en Groen/Schoevers
3. Hoe kwalificeert de verzameling van rechten en verplichtingen tussen partijen?
a. Voldaan aan voorwaarden Art. 7:610 BW?
Overige vormen à
Overeenkomst van opdracht
Aanneming van werk
Overeenkomst tot opdracht
Bij een overeenkomst tot opdracht verbindt de opdrachtnemer jegens de opdrachtgever om buiten
dienstbetrekking werkzaamheden te verrichten. Deze persoon is gehouden de werkzaamheden zelf te
verrichten, art. 7:404 BW. In tegenstelling tot de arbeidsovereenkomst kan de overeenkomst tot
,opdracht ten allen tijde door de opdrachtgever, zonder inachtneming van een opzegtermijn, worden
opgezegd, art. 7:408 BW.
Aanneming van werk
Art. 7:750 BW. Kenmerk is dat de aannemer zich jegens de aanbesteder verbindt om een bepaald
werk van stoffelijk aard tot stand te brengen. Bijvoorbeeld aannemer die bouw van huis op zich
neem. De overeenkomst van aanneming van werk heeft met de overeenkomst van opdracht gemeen
dat geen sprake is van een gezagsverhouding tussen de opdrachtgever en opdrachtnemer.
Bedingen:
Proeftijdbeding
Concurrentiebeding
Proeftijd:
Het doel is het wederzijds de gelegenheid hebben om, zich gedurende een, periode
proefondervindelijk op de hoogte te stellen van elkanders hoedanigheden en van de geschiktheid van
de werknemer voor de gedongen arbeid. Als werkgever en werknemer een rechtsgeldig proeftijd zijn
overeengekomen, dan zijn beide bevoegd om met onmiddellijke ingang op te zeggen, art. 7:676 jo
7:670a lid 2 BW.
Eisen (art. 7:652 BW)
1. Proeftijd zijn voor beide partijen gelijk
2. Schriftelijk overeengekomen
3. Proeftijd niet langer mag zijn dan de maximumduur. Bij een arbeidsovereenkomst voor
bepaalde tijd korter dan twee jaar, maar langer dan zes maanden is de proeftijd maximaal 1
maand. Bij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd van twee jaar of langer mag ten
hoogste 2 maanden proeftijd zijn. oko bij onbepaalde tijd is de proeftijd maximaal 2 maanden
4. Om een proeftijd overeen te komen moet er duur langer zijn dan 6 maanden
5. Proeftijd mag niet opnieuw bij opvolgende arbeidsovereenkomsten.
Proeftijd heeft een ijzeren karakter> Dit blijkt uit:
1. Conversie is niet mogelijk: een nietige proeftijd van drie maanden kan niet wroden omgezet
in een proeftijd van drie maanden
2. Proeftijd kan niet worden opgeschort, bijvoorbeeld door ziekte ect
3. Te laat is te laat
Concurrentiebeding:
Werknemers die gebonden zijn aan een concurrentiebeding kunnen niet zomaar van werkgever
veranderen. Het concurrentiebeding ken een functioneel bereik, een geografisch bereik en temporeel
bereik. Het functioneel bereik omvat de werkzaamheden die de werknemer niet mag verrichten, het
geografische bereik is het gebied waarbinnen de werkzaamheden niet mogen worden uitgeoefend.
Het temporele bereikt betreft de duur van het verbod. De vereisten zijn anders bij een onbepaalde
arbeidsovereenkomst en bepaalde overeenkomst.
Vervallen concurrentiebeding: HR Brabant/ Van Uffelen
Voorwaarden voor onbepaalde tijd, art. 7:653 lid 1:
Het leeftijdsvereiste, werknemer moet meerderjarig zijn
Het schriftelijkvereiste
Uitgangspunt is dat een concurrentiebeding niet in tijdelijke arbeidsovereenkomst mogen staan.
Tenzij de noodzaak van dergelijk beding kan aantonen.
Voorwaarden voor bepaalde tijd, art. 7:653 lid 1 en 2 BW:
, Het leeftijdsvereiste
Schriftelijkvereiste
Schriftelijke motiveringsplicht
o Vanwege zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen
Wijze waarop het concurrentiebeding zijn werking verliest:
1. Het verval van rechtswege
2. Schorsing of vernietiging door rechter
Indien de werknemer in belangrijke mate wordt belemmerd door zijn concurrentiebeding kan de
rechter er ook voor kiezen het beding in stand te houden, maar aan de werknemer een vergoeding
toe te kennen. Veel contracten bevatten boeteclausules: komt de contractant zijn verplichting niet na,
dan is hij een boete verschuldigd.
Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (art. 7:667 lid 1 BW)
Een arbeidsovereenkomst eindigt van rechtswege, wanneer de tijd is verstreken bij overeenkomst of
bij de wet aangegeven.
De werkgever informeert de werknemer schriftelijk uiterlijk een maand voordat de overeenkomst
voor bepaalde tijd van rechtswege eindigt over het niet voorzetten van de arbeidsovereenkomst of bij
voorzetting onder welke voorwaarden, art. 7:668 lid 1 sub a en b BW.
Aanzeggen is niet hetzelfde als het opzeggen.
Opzeggen à arbeidsovereenkomst willen opzeggen. Het rechtsgevolg is dat de arbeidsovereenkomst
eindigt. Opzeggen: art. 7:667 lid 1, 2 en 3 BW.
Aanzeggen à is het aangeven door de werkgever om de arbeidsovereenkomst te verlengen of het
aanzeggen dat de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt. Art. 7:668 BW.
Indien de werkgever zich niet aan de aanzegging houdt of hij doet dit te laat, dan moet de werkgever
moet een aanzegboete betalen (maximaal 1 maandsalaris), art. 7:668 lid 3 BW
Ketenregeling à art. 7:668a BW
1. Arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd met tussenpozen van ten hoogte 6 maanden
hebben opgevolgd en een periode van 36 maanden hebben overstreden, de tussenpozen is
inbegrepen, geldt met ging van die dag dat de laatste arbeidsovereenkomst is aangegaan
voor onbepaalde tijd
2. Meer dan drie voor bepaalde tijd aangegane arbeidsovereenkomst elkaar hebben opgevolgd
met tussenpozen van ten hoogte 6 maanden, geldt de laatste arbeidsovereenkomst voor
onbepaalde tijd.
Indien er meer dan 6 tussenpozen tussen zit, wordt de keten doorbroken en moet er opnieuw geteld
worden qua contracten.
Proeftijd ontslag
In art. 7:652 BW staan de voorwaarden voor een rechtsgeldig proeftijdbeding. Beide partijen kunnen
zich gedurende de proeftijd afzien van het contract.
De sancties van overtreding zijn te vinden in art. 7:681 en 7:682. Art. 7:681 lid 1 BW handelt over de
situaties dat is opgezegd in strijd met:
Sub a: art. 7:671 BW, in het bijzonder het ontbreken van toestemming van het UWV of Cao
commissie