Samenvatting
Samenvatting Probleem 8 REM EUR
Een samenvatting van de artikelen van Probleem 8 van het vak Recht, Economie en Maatschappij (REM) aan de Erasmus universiteit (EUR).
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
EUR samenvatting artikelen Probleem 8Leerdoelen
1. Welke kosten en risico’s spelen een rol bij de keuze om al dan niet te procederen?
2. Welke oplossingen bestaan er voor het probleem dat hoge kosten en risico’s kunnen
beperken?
Hartlief
Kijkend naar aansprakelijkheidsrecht kan geconcludeerd worden -> het is sterk uitgedijd, maar ook
wordt beoogd de kwaliteit ervan te verhogen door modernisering en aanpassing aan nieuwe
maatschappelijke technologische ontwikkelingen, als door het recht toegankelijker maken.
Tegenwoordig positief over inzet privaatrechtelijke handhaving en inzet aansprakelijkheidsrecht om
ongewenst gedrag te voorkomen. -> geloven heilzame werking aansprakelijkheidsrecht komt van pas
in deze tijd waarin niet zozeer nieuwe risico’s aan de orde zijn, maar juist klassiek boosaardig gedrag.
No cure no pay. Interessant is dan ook, juist vanuit preventie-perspectief, invoering van vergoeding
die meer is dan zuiver goedmaken van het nadeel bij gedupeerden om voldoende financiële druk op
potentiële schadeveroorzakers te realiseren. . Om de pakkans te vergroten en een eventueel
ontradend effect te versterken kan aanvulling van het privaatrechtelijk sanctiearsenaal daarom
aangewezen zijn.
Visscher 2016
Voorontwerp v/h Wetsvoorstel Afwikkeling massaschade. Voorontwerp beoogt een ‘stok achter de
deur’ te introduceren, waarmee gedaagde kan worden geprikkeld mee te werken a/e collectieve
afhandeling van schade.
Collectieve afhandeling van schade
Internaliseren van externe effecten
In economische termen bij schade sprake van negatieve externe effecten: er zijn aan gedragingen
kosten verbonden die door anderen dan de veroorzaker worden gedragen. Als veroorzaker de
voordelen die hij met de activiteit niet afweegt tegen alle kosten, maar alleen eigen kosten, bestaat
het gevaar dat hij de activiteit te vaak uitoefent. Ook krijgt hij onvoldoende prikkels om
voorzorgsmaatregelen te treffen, om de schade te reduceren. Oplossing -> internaliseren: degene die
de kosten veroorzaakt moet met die kosten worden geconfronteerd. Internaliseren kan via
aansprakelijkheidsrecht.
Problemen bij internalisatie via aansprakelijkheidsrecht
1. Kosten voeren procedure kunnen hoog zijn. Zo hoog dat benadeelde hiervan afziet.
(strooischade). Rationele apathie.
2. Procederen brengt risico van verlies met zich mee, waarna verliezende partij met (hoge)
proceskosten geconfronteerd wordt terwijl er geen baten tegenover staan.
, 3. Gebrek aan informatie kan ervoor zorgen dat een benadeelde vreest niet aan de bewijslast
betreffende bijv. onzorgvuldigheid of causaliteit te kunnen voldoen.
4. Free-riderprobleem -> benadeelden wachten af om te kijken of ander rechtszaak begint,
waarvan men mee kan profiteren.
5. Geen enkel individu is als eiser ontvankelijk, terwijl er wel schade is -> milieuschade.
Collectieve afhandeling van massaschade als oplossing?
Collectief afhandelen van massaschade kan bijdragen aan oplossen v/d hierboven beschreven
problemen.
Voordelen van collectieve afhandeling
- Meerdere claims in één collectieve actie -> daling kosten per eiser. Bestrijden rationele
apathie.
- Daling systeemkosten -> Amerikaans empirisch onderzoek suggereert dat kosten v/e class
action afnemen naarmate het aantal deelnemers in de vordering toeneemt.
- Doordat kosten per eiser dalen, daling risicoaversie.
o Financiële risico per eiser daalt omdat bij verlies de kosten worden verspreidt.
- Informatie-asymmetrie neemt af -> schaalvoordelen door bundeling, waardoor meer
middelen beschikbaar zijn voor informatieverzameling. Daling informatie-asymmetrie.
- Door collectieve actie wordt totale schadeomvang duidelijk en internaliseert de laedens het
externe effect meer. -> schadeomvang is belangrijk voor beoordelen onrechtmatigheid.
Aanpak free-rider probleem.
o Aanpakken free-rider probleem (alleen als resultaat v/d collectieve actie geldt voor
degenen die bij de actie zijn aangesloten).
- In situaties waar het individu geen claim kan indienen (vb. milieu) kan dit wel d.m.v. een
collectief geding.
Mate waarin rationele apathie en free-ridergedrag wordt tegengegaan, hangt sterk af v/d omvang v/d
groep en de manier waarop de groep gevormd wordt. Een verplichte collectieve actie zou het free-
rider probleem aanpakken alleen zou dit op veel weerstand stuiten.
2 realistische alternatieven: opt-in en opt-outacties. Rechtseconomen voorkeur opt-out.
Bij opt-in bestaat de vrees dat, vanwege rationele apathie, informatie-asymmetrie en free-
ridergedrag, weinig mensen er gebruik van zullen maken.
Door status-quo bias zullen er weinig mensen zich ‘uitschrijven’ bij opt-out.
Nadelen van collectieve afhandeling
- Optreden van ‘principaal-agentproblemen’ in elke situatie waarin een persoon namens
iemand anders handelt.
o Agent heeft niet steeds dezelfde belangen als principaal. Naarmate het voor de
principaal moeilijker/kostbaarder wordt om toezicht te houden, kan de agent meer
zijn eigen belangen nastreven i.p.v. die v/d principaal.
o Bij resultaatafhankelijke beloningen zijn de belangen van advocaat en cliënt(en)
gelijkgerichter zijn dan bij een uurtariefsysteem.
- Frivole claims en blackmail settlements, betreft vorderingen die (vrijwel) geen kans van
slagen hebben en die eigenlijk niet voor de rechter zouden moeten worden gebracht omdat
de maatschappelijke kosten ervan hoger zijn dan de maatschappelijke baten.
o Reden dat ze toch in een collectieve actie zouden kunnen worden gebracht -> het kan
voor gedaagde(n) aantrekkelijker zijn om een zaak te schikken dan te procederen.
, Proces brengt immers onvermijdelijk proceskosten met zich mee en zou
reputatieschade kunnen veroorzaken.
o Als schikken voor gedaagde(n) goedkoper is dan procederen, zou het voor eiser dus
toch aantrekkelijk kunnen zijn een claim te starten om zo’n blackmail settlement af te
dwingen.
Echter geen empirisch bewijs dat dit in praktijk vaak gebeurt.
Voor bestrijden v/d mogelijke problemen van collectieve acties vaak een grote taak a/d rechter
toegekend. Rechter moet bijv. representativiteit en deskundigheid van representatieve organisaties
beoordelen, vaststellen of een vordering wel collectief kan worden afgehandeld, een actieve rol
spelen bij proberen te bereiken v/e schikking, een bereikte schikking beoordelen etc.
- Economische inzichten doen vraag rijzen of deze verwachtingen niet te hoog gespannen zijn.
Huidige Nederlandse regelingen
Art. 3:305a BW
Introduceert mogelijkheid van collectieve acties, maar verbiedt collectieve schadevergoedingsacties.
Deze collectieve actie kan bijdragen aan het overwinnen van rationele apathie, de totale
systeemkosten verlagen en ook tot internalisatie leiden in situaties waar geen ontvankelijke
individuele eisers zijn.
Eis dat organisatie de belangen ingevolge haar statuten behartigt, bestrijdt het agent-
principaalprobleem. Ook ontvankelijkheidseis dat belangen v/d vertegenwoordigden voldoende
gewaarborgd moeten zijn, draagt hieraan bij. Soms wordt tegen collectieve schadevergoedingsacties
aangevoerd dat schadevergoeding alleen individueel kan worden vastgesteld. Het is echter
twijfelachtig of er zonder zo’n actie wèl een op de individuele omstandigheden afgestemde
schadevergoeding komt, nu rationele apathie individuele vorderingen belemmert. Ten tweede is
vanuit rechtseconomisch perspectief belangrijker dat de schadevergoeding ‘gemiddeld genomen
klopt’, dan dat dit in elk individueel geval zou moeten zijn. Via damage scheduling kan onderscheid
worden gemaakt tussen groepen gevallen, zodat te grote afwijkingen tussen de schadevergoeding en
de werkelijke schade vermeden worden. daarnaast, worden in rechtseconomische analyse ook kosten
v/h juridische systeem meegewogen.
De Wet Collectieve Afwikkeling Massaschade (WCAM)
Door de WCAM kunnen partijen die een schikkingsovk sluiten het Hof Amsterdam verzoeken deze
schikking algemeen verbindend te verklaren. Zo kunnen ook benadeelden die niet zelf bij de schikking
betrokken waren, a/h bereikte resultaat worden gehouden. Vanwege alle besproken voordelen van
collectieve acties is dit toe te juichen. Het principaal-agentprobleem wordt bestreden doordat het
Hof moet beoordelen of de organisatie representatief is, de belangen v/d betrokkenen voldoende
gewaarborgd zijn en de hoogte v/d toegekende vergoedingen redelijk is. Ook de opt-outregeling,
waardoor ontevreden belanghebbenden kunnen uitstappen bestrijdt dit probleem -> WCAM maakt
collectieve afhandeling van massaschade wel mogelijk, maar vereist een gezamenlijk verzoek.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StèphanvPu. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen