Opdracht 1
"Hallo Ton, Ik begrijp dat je al veel hebt meegemaakt en dat je moe bent van hulpverleners. En ik
snap dat je teleurgesteld bent in de gezondheidszorg, zeker na wat er is gebeurd toen je ontslagen
werd uit het ziekenhuis. Toch wil ik je vragen om deze boodschap een kans te geven.
Je gezondheid is op dit moment erg kwetsbaar, en ik geloof dat je ergens wel weet dat het anders
moet. Jij hebt veel kracht in je; je hebt een eigen zaak gehad, je hebt een vak geleerd, en je hebt door
moeilijke tijden heen gewerkt. Die kracht zit nog steeds in jou, en die heb je nodig om een volgende
stap te zetten.
Je hebt gezegd dat het moeilijk is om te veranderen omdat je omgeving eigenlijk alleen maar uit
drinkende mensen bestaat. Maar misschien is dit wel een goed moment om te bedenken hoe je je
leven wilt vormgeven voor de komende jaren. Jouw dochter gaat trouwen, en dat is een kans om op
een positieve manier weer met haar in contact te komen.
Je hoeft dit niet alleen te doen. Ik ben hier om samen met jou te kijken naar wat er mogelijk is zonder
druk of veroordeling. Wat jij wilt, en wat jij aankan, staat voorop. Wanneer je er klaar voor bent,
neem alsjeblieft contact met me op. Ik ben er om naar je te luisteren en samen te kijken naar een
manier om vooruit te gaan."
Einde van de video - Link naar de videoboodschap op YouTube: https://youtu.be/n4MRShZcFJs?
si=2S7-hBxSAccUldej - Te vinden onder de volgende titel: LOI studie – Zingeving en motivatie
opdracht 1
De verwachting dat Ton zal reageren, is gebaseerd op verschillende elementen uit motiverende
gespreksvoering (Schumacher & Madson, 2015):
o Door Tons emoties en perspectieven serieus te nemen en zijn ervaringen te erkennen, toon
ik begrip zonder oordeel, wat essentieel is voor het opbouwen van vertrouwen. De
boodschap gaat in op zijn gevoelens van teleurstelling en gekrenktheid na de ervaring in het
ziekenhuis. Door empathie te tonen, kan Ton zich begrepen voelen, wat een eerste stap naar
contact kan vergemakkelijken.
o In de boodschap wordt aandacht besteed aan het feit dat Ton zijn omgeving grotendeels uit
drinkende mensen bestaat, en dat hij zijn dochter misschien weer zou kunnen zien bij haar
bruiloft. Door deze aanknopingspunten te benoemen, wordt er bij hem aan verandertaal
geappelleerd, wat een gevoel van eigenwaarde en motivatie kan opwekken (Iachini, Lee,
DiNovo, Lutz, & Frey, 2018. Volgens de theorie kunnen specifieke levensdoelen en positieve
toekomstbeelden helpen om verandering aantrekkelijker te maken, vooral als hij zich er
meer mee verbonden voelt.
o De boodschap benadrukt dat hij zelf kan beslissen wat hij aankan en wat zijn doelen zijn. In
motiverende gespreksvoering wordt deze autonomie als cruciaal gezien voor duurzame
gedragsverandering (Iachini, Lee, DiNovo, Lutz, & Frey, 2018). Ton is de "expert" van zijn
leven, en door zijn eigen kennis en ervaring te erkennen, versterk ik zijn autonomie en geef ik
hem een veilig kader om te overwegen wat hij zou willen veranderen.
Ton zou ondanks deze boodschap geen contact kunnen opnemen omdat hij door zijn negatieve
ervaringen met de gezondheidszorg sterk wantrouwend is geworden. Dit negatieve sentiment kan
worden gezien als een vorm van externe regulatie, waarin hij het gevoel heeft dat zijn gedrag vooral
wordt beïnvloed door de oordelen van anderen en door externe druk. Zijn weerstand kan
,voortkomen uit de ervaringen van kritiek en veroordeling in het ziekenhuis, wat mogelijk zijn
vertrouwen en motivatie voor contact vermindert (Vilans, 2013).
Opdracht 2
Brief aan Angelique:
Wmo-loket Apeldoorn
11 November 2024
Geachte mevrouw,
Ik schrijf u namens het Wmo-loket, omdat ik begrijp dat de laatste tijd niet alles even makkelijk
verloopt voor u. Ik kan mij voorstellen dat het verlies van uw man en de dagelijkse uitdagingen door
uw reuma zwaar wegen. Desondanks heeft u tot nu toe altijd uw eigen weg weten te vinden, en dat
getuigt van kracht Echter kan ik mij voorstellen dat de toenemende moeilijkheden in het dagelijks
leven en de afname van bezoekjes van vrienden en familie begrijpelijkerwijs zwaar op u kunnen
drukken.
Ik zou u daarom graag uitnodigen voor een gesprek, zodat we samen kunnen kijken naar
mogelijkheden om uw zelfstandigheid en welzijn te bevorderen. In ons gesprek zou ik het fijn vinden
om met u van gedachten te wisselen over een aantal vragen die ons kunnen helpen om te begrijpen
wat voor u belangrijk is en hoe wij u hierbij kunnen ondersteunen . Hierbij enkele onderwerpen die ik
graag met u bespreek:
1. Wat zijn voor u de belangrijkste activiteiten in uw dagelijks leven die u graag zelfstandig zou
willen blijven doen? We willen graag samen ontdekken hoe we deze taken eenvoudiger en
aangenamer voor u kunnen maken. Er zijn vaak hulpmiddelen of oplossingen beschikbaar die
hierbij kunnen helpen.
2. Zijn er manieren waarop we het contact met uw familie en vrienden weer kunnen versterken?
We kunnen bekijken of er mogelijkheden zijn om het contact met uw dochter en
kleinkinderen te vergemakkelijken, zodat u hen vaker kunt zien of spreken, op een manier
die u prettig vindt.
3. Wat geeft u in het dagelijks leven voldoening en vreugde, en hoe kunnen we samen zorgen
dat u hier meer van kunt ervaren? Dit helpt ons om activiteiten te zoeken die uw dag
opfleuren, zodat u minder afhankelijk bent van de momenten waarop anderen u kunnen
bezoeken.
We hebben als doel om in het gesprek te ontdekken wat er voor u echt toe doet en wat mogelijk
haalbaar is. Wij willen u graag ondersteunen op een manier die bij u past en waarmee u zich
comfortabel voelt. Wij begrijpen dat zelfstandigheid en regie over uw eigen leven belangrijk voor u
zijn, en wij gaan samen op zoek naar oplossingen die daarbij aansluiten.
Mocht u al vragen hebben of uw gedachten met ons willen delen voordat we elkaar spreken, dan
kunt u ons gerust een brief schrijven. Wij staan voor u klaar.
Met vriendelijke groet,
[EIGEN NAAM}
Wmo-loket Apeldoorn
,Mijn strategie
Voor deze brief heb ik gekozen voor vragen die gericht zijn op het verkennen van Angelique’s
behoeften en wensen. Ze heeft veel zelfstandigheid verloren, wat invloed heeft op haar gevoel van
waardigheid en motivatie. Door oplossingsgerichte vragen te stellen, geef ik Angelique de ruimte om
na te denken over wat zij graag zou willen behouden en wat mogelijk zou helpen om haar leven weer
meer zin te geven (Movisie, 2017). Bijvoorbeeld, vragen over welke activiteiten haar vreugde
brachten, helpen om te onderzoeken waar haar interesses en krachten liggen. Oplossingsgericht
werken benadrukt het gebruik van sterke kanten en positieve ervaringen, wat helpt om motivatie op
te wekken. Deze vragen sluiten aan bij motiverende gespreksvoering, die gericht is op het ontdekken
van wat de cliënt zelf belangrijk vindt en daarop voort te bouwen (Schumacher & Madson, 2015).
Ik zal in het gesprek gebruikmaken van een empathische benadering en reflectieve
luistervaardigheden. Deze technieken zijn belangrijk om Angelique aan te moedigen haar gevoelens
te delen zonder oordeel, zodat ze zich gehoord en gesteund voelt. De motiverende gespreksvoering
kan Angelique helpen om ambivalentie te verminderen en haar intrinsieke motivatie te versterken,
door bijvoorbeeld het belang van sociale contacten met familie en vrienden te benadrukken. Tijdens
het gesprek wil ik Angelique de ruimte geven om zelf mogelijke oplossingen te verkennen en haar
eigen wensen te benoemen. Door de focus op haar waarden en voorkeuren te leggen, benadrukken
we haar rol als gelijkwaardige partner in dit proces. Door open vragen te stellen en te reflecteren op
haar antwoorden, stimuleer ik haar oplossend vermogen en bied ik perspectief zonder druk uit te
oefenen. Solution Talk is de unieke manier van bevragen die cliënten in staat stelt hun kijk op de
problemen te veranderen en hulpbronnen en oplossingen te vinden (Movisie, 2017).
In combinatie met oplossingsgericht werken hoop ik haar een gevoel van controle en perspectief
terug te geven, waardoor ze wellicht wat meer hoop en motivatie ervaart in haar huidige situatie.
,Opdracht 3
1. Voicemailbericht aan Kyra: "Hallo Kyra, ik bel je even om te laten weten dat ik aan je denk. Het
gesprek van vandaag heeft een diepe indruk op me gemaakt, en ik wilde je graag laten weten dat
ik hier ben om samen met jou te kijken naar manieren om je situatie iets draaglijker te maken. Je
vertelde over de schuldgevoelens en de wens voor wat meer balans, en ik begrijp dat dit erg
zwaar voor je is.
Er zijn geen gemakkelijke antwoorden, en het is heel begrijpelijk dat je je soms zo voelt. De zorg
voor Roxanne en je werkverplichtingen vragen veel van je, en het is logisch dat je soms het
overzicht kwijtraakt. We kunnen misschien samen bespreken wat er voor jou belangrijk is om het
overzicht terug te krijgen en rustmomenten in te bouwen.
Ik wil je graag uitnodigen om opnieuw samen te komen, in je eigen tijd, wanneer jij je er goed bij
voelt. Ook als je alleen maar wilt praten en even niet bezig wilt zijn met oplossingen, sta ik klaar
om naar je te luisteren. Het is niet makkelijk om over je gedachten te praten, maar onthoud dat
je hier niet alleen in staat. Bel gerust terug wanneer het jou uitkomt. Zorg goed voor jezelf, Kyra.
Ik hoor graag van je."
Audio opname
Voor de docent: klik op de afbeelding (megafoon afbeelding) hier links en
klik op ‘afspelen’, de geluidsopname zit in de afbeelding.
Het doel van de boodschap: het doel van de boodschap is Kyra te laten voelen dat ze niet alleen
staat in haar worstelingen en dat haar gevoelens en gedachten ruimte mogen krijgen zonder oordeel.
Door in het bericht te benadrukken dat haar gedachten begrijpelijk zijn en dat ze rust kan vinden in
een gesprek, bied ik haar steun en een gevoel van veiligheid. Door een uitnodiging te doen voor een
nieuw gesprek, geef ik haar de kans om in haar eigen tempo terug te komen, zonder druk.
2. Het diamantmodel richt zich op de facetten van zingeving die de kwaliteit van leven verbeteren,
waaronder gevoelens van betekenis en hoop (van Leeuwen, Leget, & Vosselman, 2020). De
boodschap aan Kyra benadrukt vooral het belang van erkenning van haar emoties en schaamte,
zodat zij ruimte krijgt om zichzelf te verkennen zonder zichzelf te veroordelen. Dit sluit aan bij de
kern van zingevende gespreksvoering, waar de innerlijke wens en behoefte van de cliënt centraal
staan en emoties serieus worden genomen als legitiem onderdeel van de beleving. Door
aanvaarding als kernconcept van de boodschap te gebruiken, help ik haar om langzaam te
erkennen dat sommige elementen in haar situatie misschien niet direct veranderbaar zijn, maar
dat haar gevoelens hierover wel bespreekbaar zijn. Het is een eerste stap in het loslaten van
zelfveroordeling en in het toelaten van compassie voor zichzelf. Dit helpt haar mogelijk om
betekenis te geven aan haar rol en leven, zonder te vechten tegen haar eigen emoties.
3. Mijn advies: wanneer Kyra belt over de mogelijkheid om haar bedrijfsleider op te volgen, is het
belangrijk dat zij bij deze keuze haar eigen waarden en drijfveren in acht neemt. Kyra’s waarden
lijken voornamelijk gericht op zorgzaamheid en verantwoordelijkheid. Ze voelt zich sterk
betrokken bij zowel haar gezin als haar werk, wat haar dilemma over de balans tussen deze beide
aspecten onderstreept. Een stap omhoog in haar carrière kan echter leiden tot minder tijd en
aandacht voor haar gezin, wat al een bron van stress voor haar is. Ik zou haar adviseren om
allereerst te overwegen wat op dit moment voor haar het meest zinvol is en waar haar
prioriteiten liggen. Misschien is het mogelijk om binnen haar organisatie te onderzoeken of er
mogelijkheden zijn om tijdelijk ondersteuning te krijgen in haar huidige rol, zodat zij haar focus
kan behouden op het vinden van een evenwicht thuis. Deze benadering helpt Kyra om helder te
krijgen waar zij op langere termijn gelukkig van wordt, zonder zichzelf te overbelasten. Het
stellen van haalbare doelen kan haar helpen een keuze te maken die haar op een zinvolle manier
ondersteunt in beide rollen.
,Opdracht 4
Analyse van het gesprek tussen Samira en Jasmine
Metaforen en vergelijkingen: in het gesprek met Jasmine gebruikt Samira enkele metaforen en
vergelijkingen, hoewel de meeste van deze taalfiguren juist van Jasmine zelf afkomstig zijn. Samira
speelt hier subtiel op in door Jasmine’s beeldspraak te spiegelen en versterken, wat Jasmine helpt
om haar emoties en gevoelens onder woorden te brengen en haar eigen verhaal te structureren.
Hieronder volgen enkele kernmomenten waarin Samira Jasmine’s metaforen ondersteunt en verder
ontwikkelt:
o Herkennen en valideren van emoties: door metaforen in het gesprek te gebruiken, kan
Samira Jasmine helpen haar gevoelens te verwoorden zonder deze direct te hoeven
benoemen. Jasmine gebruikt zelf de metafoor van een sprookje dat halverwege is gestopt:
“Sneeuwwitje is gestikt in de appel. Assepoester moet weer de keuken poetsen.” Samira
speelt in op deze metafoor door aan Jasmine te vragen: “Zie je kansen voor een andere
afloop?” Hiermee nodigt Samira Jasmine uit om na te denken over een nieuwe interpretatie
van haar verhaal of nieuwe perspectieven op haar toekomst. Dit kan Jasmine mogelijk helpen
om een weg te vinden naar een positiever toekomstbeeld.
o Bevorderen van acceptatie en zelfreflectie: wanneer Samira zegt “Je bent een reddende
engel,” plaatst ze Jasmine’s handelen in een positief licht. Dit versterkt Jasmine’s gevoel van
eigenwaarde en helpt haar te reflecteren op haar oorspronkelijke intenties. Hiermee werkt
Samira aan Jasmine’s zelfbeeld, waarmee ze de negatieve impact van het misbruik op haar
zelfwaarde vermindert. Door haar handelingen als positief te duiden, geeft Samira Jasmine
ruimte om haar gevoelens van schaamte en zelfverwijt te verwerken. Samira’s doel met het
gebruik en het versterken van metaforen is om Jasmine’s gevoelens te valideren en haar
eigen beeldspraak en gevoelens serieus te nemen. Dit versterkt de vertrouwensband en
biedt Jasmine de ruimte om haar eigen verhaal en emoties te begrijpen en verwerken. Door
op metaforen in te spelen, helpt Samira Jasmine haar emoties op een afstand te bezien, wat
mogelijk therapeutisch werkt in het verwerkingsproces.
Metaforen helpen dus om Jasmine’s verhaal als het ware buiten zichzelf te plaatsen en daar meer
afstand van te nemen, waardoor ze beter over haar situatie kan reflecteren en betekenis kan geven
aan haar ervaring.
Gebruik van het fellow traveler-model
Samira lijkt in dit gesprek niet expliciet gebruik te maken van het fellow traveler-model. Dit model,
waarbij de hulpverlener als een “medereiziger” optreedt, houdt in dat de hulpverlener zich op een
gelijkwaardige manier opstelt en samen met de cliënt zoekt naar betekenis en oplossingen. In een
klassieke toepassing van dit model zou Samira zichzelf kwetsbaar opstellen, haar eigen ervaringen en
gevoelens kunnen delen, en gelijkwaardig naast Jasmine staan in het proces van betekenisgeving.
In plaats daarvan lijkt Samira vooral gebruik te maken van elementen uit motiverende
gespreksvoering en oplossingsgericht werken.
Motiverende gespreksvoering is gericht op het stimuleren van de eigen motivatie en autonomie van
de cliënt (Vilans, 2013). Samira gebruikt dit model door Jasmine’s gevoelens en gedachten te
valideren en door haar te helpen haar eigen antwoorden te vinden (Schumacher & Madson, 2015).
Reflectief luisteren en valideren van emoties: Samira laat zien dat ze luistert naar Jasmine’s
ervaringen en gevoelens zonder deze te veroordelen. Ze erkent Jasmine’s pijn en frustratie
zonder deze gevoelens direct te willen corrigeren. Dit sluit aan bij motiverende
gespreksvoering, waar het belangrijk is om emoties te erkennen en de cliënt te laten
reflecteren (Iachini, Lee, DiNovo, Lutz, & Frey, 2018). Bijvoorbeeld, wanneer Jasmine zegt: "Ik
kon hem wel vermoorden... of ik laat het doen," reageert Samira niet afwijzend maar
, bevestigt ze Jasmine’s recht om boos te zijn. Dit toont begrip en geeft Jasmine ruimte om
haar gevoelens verder te verkennen.
Bevorderen van zelfreflectie: Samira nodigt Jasmine uit om haar situatie vanuit verschillende
perspectieven te bekijken, vooral wanneer ze vraagt naar Jasmine’s familie en positieve
bronnen van steun. Door deze vragen stelt Samira Jasmine in staat om haar waarden en
behoeften in het licht te zien van haar familierelaties, en dat helpt Jasmine om zelf betekenis
te vinden in haar situatie (Iachini, Lee, DiNovo, Lutz, & Frey, 2018).
Autonomie versterken: Samira probeert Jasmine’s eigen kracht en keuzes te benadrukken,
zonder haar specifieke oplossingen aan te reiken (Iachini, Lee, DiNovo, Lutz, & Frey, 2018).
Dit komt naar voren in de vragen over wat Jasmine zelf denkt en voelt, zonder haar richting
op te dringen. Ze helpt Jasmine om haar waarden, zoals de band met haar familie, te
herontdekken en gebruikt dat als een motivatiebron.
Naast motiverende gespreksvoering bevat het gesprek ook elementen van oplossingsgericht werken,
waarin de nadruk ligt op het ontdekken van wat werkt en op het bouwen van oplossingen vanuit de
eigen kracht van de cliënt (Movisie, 2017).
Oplossingsgerichte vragen: Samira stelt vragen die Jasmine richting positieve aspecten van
haar leven leiden. Bijvoorbeeld wanneer ze het gesprek naar Jasmine’s familie brengt, een
sterke bron van steun voor haar. Door te vragen naar wat familie voor Jasmine betekent,
herinnert Samira haar aan de kracht en troost die ze uit deze relatie haalt. Dit helpt Jasmine
om zich te richten op wat goed werkt in haar leven, in plaats van alleen op de teleurstelling in
haar ex-verloofde te focussen.
Toekomstgerichte focus: Samira moedigt Jasmine aan om voorbij haar huidige situatie te
denken. Door in te gaan op de betekenis die familie voor Jasmine heeft, benadrukt Samira
impliciet dat Jasmine sterke banden heeft die haar kunnen ondersteunen, wat hoop en
mogelijkheden voor de toekomst biedt.
Positieve elementen versterken: Samira richt het gesprek ook op positieve elementen in
Jasmine’s leven en versterkt deze. Wanneer ze Jasmine aanmoedigt om over haar familie te
praten, herinnert ze Jasmine aan de steun en het vertrouwen binnen haar familie. Dit richt
zich op Jasmine’s eigen bronnen van kracht en helpt haar om zich meer bewust te worden
van de sterke relaties die ze nog heeft.
Facetten van het diamantmodel in het gesprek
In het gesprek tussen Samira en Jasmine kunnen we enkele facetten van het diamantmodel
herkennen. Deze facetten helpen ons om te begrijpen hoe Samira en Jasmine met de situatie en
emoties omgaan en welke spanningsvelden hierbij een rol spelen. De vijf facetten van het
diamantmodel zijn: autonomie, handelen, relaties, balans en hoop (van Leeuwen, Leget, &
Vosselman, 2020). Elk facet biedt een specifiek inzicht in de beleving van de cliënt en kan haar
innerlijke ruimte vergroten. Hieronder volgen de relevante facetten in deze casus en hun toepassing:
1. Autonomie: ik en de ander. Het facet autonomie gaat over het spanningsveld tussen
zelfbeschikking en de invloed van anderen (van Leeuwen, Leget, & Vosselman, 2020).
Jasmine’s identiteit is sterk verbonden met haar omgeving, in het bijzonder haar familie, wat
blijkt uit haar antwoord: “Familie betekent alles! Het zijn de enige mensen die je kunt
vertrouwen.” Ze ervaart echter ook een conflict door haar afhankelijkheid van haar
verloofde, die haar heeft bedrogen. Dit trekt haar naar het tegenovergestelde uiteinde van
het autonomie-facet, waarin ze controle verliest over haar eigen keuzes en vertrouwen.
Samira ondersteunt Jasmine’s autonomiewens door haar te helpen haar gevoelens te
erkennen, maar ze brengt haar niet meteen richting volledige onafhankelijkheid. Hierdoor
