Definitie handhaving
De mogelijkheid die een bestuursorgaan heeft om naleving van wetten en regels te
bewerkstelligen of af te dwingen.
Definitie toezicht
Met daartoe bevoegde personen (toezichthouders) controleert het bestuursorgaan of de
wetten en regels in zijn werkgebied worden nageleefd.
De eerste twee vallen onder toezicht en de laatste is handhaven.
Hoofdstuk 5 - Handhaving Hoofdstuk
Politie is het grootste handhaving orgaan.
Doelen handhaving en toezicht
- Effectmeting van wetten en beleid (voor overheid)
- Beoordelen of gewenste doelen worden bereikt (voor overheid)
- Verhoging van de kwaliteit van de uitvoering van de maatschappelijke taken (Voor
overheid en burgers)
- Onderlinge verhoudingen eerlijk verdelen (voor burgers)
- Kwetsbare belangen beschermen (voor overheid en burgers)
Strafrecht handhaven we door straffen, zoals geld, gevangenis, vrijheid etc.
Bestuursrecht handhaven we door last onder dwangsom of last onder bestuursdwang.
Privaatrecht handhaven we door contracten / overeenkomsten.
Via welke weg en door wie?
Overheid
- Bestuursrecht
Bestuursorgaan
- Strafrecht
OM
, - Privaatrecht
Civiele Rechter
Burger
- Klacht / verzoek aan het bestuur (bestuursrecht
- Artikel 12 Sv beklag bij het gerechtshof bij niet vervolgen (strafrecht)
- Schadevergoeding via artikel 6:162 BW (privaatrecht)
Bestuursrechtelijke sancties
- Last onder dwangsom - artikel 5:21 Awb
- Last onder bestuursdwang - artikel 5:31d Awb (herstelsanctie)
- Intrekken beschikking
- Bestuurlijke boete - artikel 5:40 Awb (bestraffende sanctie)
Wettelijk kader handhaving en toezicht
- Artikel 6 EVRM
- Artikel 10 Grondwet
- Artikel 12 Grondwet
- Hoofdstuk 5 uit de Awb
- Bijzondere bestuurswetten
- Lokale regelgeving - verordeningen
Artikel 6 EVRM - Recht op een eerlijk proces
Lid 1:
Bij bepalen van gegrondheid van ingestelde vervolging:
- Recht op eerlijke en openbare behandeling
- Binnen een redelijke termijn
- Door een onafhankelijke en onpartijdige rechter
- Die bij wet is ingesteld
- Uitspraak in het openbaar (maar zie uitzonderingen
,Lid 2:
- Onschuldig tot het tegendeel in rechte is vast komen te staan
Lid 3:
Bij vervolging volgende rechten:
a. Onverwijld - in taal die hij begrijpt - op de hoogte worden gebracht van aard en reden
strafvervolging
b. Tijd en faciliteiten voor voorbereiding verdediging
c. Rechtsbijstand door raadsman naar keuze en indien nodig kosteloze rechtsbijstand
d. Ondervragen getuigen a charge en oproepen getuigen a décharge
e. Kosteloze bijstand door een tolk, indien hij de taal ter terechtzitting niet verstaat
Administratieve boete = een beschikking. Je hoeft niet naar de rechter. Je betaalt en klaar.
Artikel 7 EVRM - Mensenrecht, geen straf zonder wet
Artikel 5:4 Awb - Legaliteitsbeginsel
Wettelijk kader handhaving en toezicht
Hoofdstuk 5 van de Awb
- Titel 5.1 Algemene bepalingen
- Titel 5.2 Toezicht op de naleving
- Titel 5.3 Herstelsancties
- Titel 5.4 Bestuurlijke boete
Wettelijk kader handhaving en toezicht
Hoofdstuk 5
Artikel 5:41 Awb: Geen boete bij als er geen sprake is van verwijtbaarheid
Artikel 5:42 Awb: Geen boete bij overlijden
Artikel 5:43 Awb: Ne bis in idem
Artikel 5:44 Awb: Una via beginsel
Artikel 5:45 Awb: Bij zware boete: vervallen bevoegdheid tot opleggen 5 jaar na
overtreding. Bij lichte boete: vervallen bevoegdheid tot opleggen 3 jaar
na overtreding
Artikel 5:46 Awb: Evenredigheidsbeginsel
Moet het bestuursorgaan handhaven?
Jurisprudentie overweging 2.2 → Ja: beginselplicht tot handhaven.
, 2.2. Gelet op het algemeen belang dat gediend is met handhaving, zal in geval van
overtreding van een wettelijk voorschrift het bestuursorgaan dat bevoegd is om met
bestuursdwang of een last onder dwangsom op te treden, in de regel van deze bevoegdheid
gebruik moeten maken. Slechts onder bijzondere omstandigheden mag van het
bestuursorgaan worden gevergd, dit niet te doen. Dit kan zich voordoen indien concreet
uitzicht op legalisatie bestaat. Voorts kan handhavend optreden zodanig onevenredig zijn in
verhouding tot de daarmee te dienen belangen dat van optreden in die concrete situatie
behoort te worden afgezien.
Gedogen of handhaven
Gedogen: het niet optreden tegen een overtreding van wet- of regelgeving door het daartoe
bevoegde bestuursorgaan.
Wanneer mag het?
2.2. Gelet op het algemeen belang dat gediend is met handhaving, zal in geval van
overtreding van een wettelijk voorschrift het bestuursorgaan dat bevoegd is om met
bestuursdwang of een last onder dwangsom op te treden, in de regel van deze bevoegdheid
gebruik moeten maken. Slechts onder bijzondere omstandigheden mag van het
bestuursorgaan worden gevergd, dit niet te doen. Dit kan zich voordoen indien concreet
uitzicht op legalisatie bestaat. Voorts kan handhavend optreden zodanig onevenredig zijn in
verhouding tot de daarmee te dienen belangen dat van optreden in die concrete situatie
behoort te worden afgezien.
Les 2
Definitie toezicht
Met daartoe bevoegde personen (toezichthouders) controleert het bestuursorgaan of de
wetten en regels in zijn werkgebied worden nageleefd.
Informatie verzamelen en oordelen vallen onder toezicht.
→ Daar gaan we het nu over hebben.
Altijd eerst bestuursrechtelijke sanctie dan strafrechtelijk.
→ Als beide opties openstaan.
Uitvoeringspraktijk:
● Controle van overheidsadministraties (BRP, SUWI-net)
● Controle van de inlichtingen die door burgers zelf is verstrekt (bijvoorbeeld bij een
aanvraag voor een vergunning of uitkering)
● Controle waarbij toezichthouders contact leggen met de burgers
● (Onaangekondigd) Huisbezoek (onder strikte voorwaarden)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DHGL. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.