Totstandkoming van een overeenkomst:
Art. 6:217 BW
Art. 3:33 BW
Art. 3:35 BW
Verschil vernietigen en ontbinden?
Vernietiging heeft terugwerkende kracht zie art. 3:53 BW
(ovk heeft nooit bestaan)
- 6:228 dwaling en 3:44 bedreiging, bedrog en misbruik v omstandigheden
Ontbinden ongedaanmakingsverbintenissen Art. 6:256 BW
(ovk heeft bestaan)
Een verbintenis:
Wat is de definitie van een verbintenis?
Een vermogensrechtelijke relatie tussen twee of meer partijen, waarbij de ene partij
verplicht is tot een op geld waardeerbare prestatie, waarop de andere partij recht heeft.
Verbintenissen moeten altijd worden nagekomen, wat houdt dit in?
Je bent volgens het recht niet vrij om te bepalen of je wel of niet aan je verbintenis zult
voldoen.
En als je de verbintenis dan niet nakomt?
Kom je de verbintenis niet na, dan ben je aansprakelijk voor de gevolgen.
Hoe kan een verbintenis ontstaan? Wat zijn de twee bronnen van verbintenissen?
Uit de wet of een overeenkomst
Onder de wet valt:
Onrechtmatige daad
Rechtmatige daad:
- Onverschuldigde betaling
- Ongerechtvaardigde verrijking
- Zaakwaarneming
Hoe verbintenis ontstaan // bronnen van
verbintenissen?
Wet Overeenkomst
Onrechtmatige daad Rechtmatige daad:
- Art. 6:203 BW:
Onverschuldigde betaling
- Art. 6:212 BW
Ongerechtvaardigde verrijking
- Art. 6:198 BW:
Zaakwaarneming
1
, (Een verbintenis die is ontstaan uit een):
Overeenkomst
Wat is de definitie van een overeenkomst? Art. 6:213 BW
overeenkomst is een afspraak tussen twee partijen. //
Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere
een verbintenis aangaan.
Hoe kan een overeenkomst ontstaan // hoe komt het tot stand? Art. 6:217 BW
Door aanbod en aanvaarding daarvan.
Wat moet uit het aanbod en de aanvaarding blijken? //
Wat is de vereiste v. aanbod en aanv. ?
Dat de wil van de twee partijen overeenstemt = er moet sprake zijn van
wilsovereenstemming
Moet er bij een verbintenis die ontstaat door de wet ook een wilsovereenstemming zijn?
Nee, een wilsovereenstemming is alleen een vereiste voor het aanbod en de aanvaarding
van een overeenkomst.
Hoeveel verbintenissen zijn gesloten bij een overeenkomst tot geldleen?
2 namelijk:
Plicht Recht
Verbintenis 1 Plicht om leenbedrag ter Recht op leenbedrag
beschikking te stellen (bank) (persoon)
Verbintenis 2
Plicht om geldsom terug te Recht op terugbetaling bedrag
betalen in termijn inc. rente in termijnen inclusief rente
(persoon) (bank)
Bij meeste overeenkomsten ontstaan 2 verbintenissen:
Verbintenis 1: verplichting – recht
Verbintenis 2: recht – verplichting
Wat als een verbintenis wordt nagekomen?
Dan houdt de verbintenis op met bestaan
Hoe noem je het als een verbintenis wordt nagekomen, dus ophoudt met bestaan?
Tenietgaan van een verbintenis
2
,Denk hierbij aan een abonnementenovereenkomst voor een telefoon bij een telefoonbedrijf.
Na je abbo van 2 jaar zijn de verbintenissen van allebei de partijen volledig nagekomen, dus
de verbintenis houdt op met bestaan, dus de verbintenissen gaan teniet.
Door het sluiten van één overeenkomst kun je zowel schuldeiser als schuldenaar worden,
voor verschillende verbintenissen.
Hoe noemen we de prestatie van de verbintenis?
Het object
Wat zijn rechtssubjecten?
Dragers van rechten en plichten
Wat is het object?
De prestatie van de verbintenis (de verplichtingen)
Hoe wordt de partij genoemd die recht heeft op een prestatie?
De schuldeiser of crediteur
Hoe wordt de partij genoemd die de prestatie moet verrichten?
De schuldenaar of debiteur
Tekortkoming in de nakoming = wanprestatie
Wat is een wanprestatie?
Een wanprestatie is een tekortkoming in de nakoming van een verbintenis.
(= een partij komt de verbintenis niet goed na)
Welk recht kun je zien als afsplitsingen van het verbintenissenrecht ?
Het huurrecht en het arbeidsrecht
Waarom is dit een afsplitsing van het verbintenissenrecht?
De nakoming betreft bij dergelijke overeenkomsten ingewikkelder prestaties en de
overeenkomst kan jarenlang blijven bestaan.
Verplichting van een verbintenis kan inhouden iets te doen of iets te laten!
Een verbintenis kan een verplichting inhouden om iets te doen.
Wat zijn de meest voorkomende vormen van prestaties om te doen?
1. Betaling van een geldsom (abonnementskosten)
2. Levering van een goed (het bekertje koffie)
3. Verrichten van een dienst (de diensten die het telefoonbedrijf levert)
3
,Een prestatie kan ook bestaan uit een combinatie van deze vormen.
Denk aan fiets reparatie: Levering van een goed en verrichten van een dienst
Een verbintenis kan een verplichting inhouden om iets te laten.
Denk aan een concurrentiebeding bij een arbeidsovereenkomst.
(na diensterband, mag je gedurende een bepaalde periode niet bij een ander
concurrerend bedrijf werken.)
(Een verbintenis die is ontstaan uit): de wet // onrechtmatige daad
Wat moet je onder een onrechtmatige daad verstaan? Art. 6:162 BW
Voorbeeld: er ontstaat voor jou een verbintenis om de schade vd kras te herstellen.
Plicht Verbintenis Recht
Jij Object/prestatie: Eigenaar auto
Schuldenaar Betalen schadevergoeding Schuldeiser
(schade: kosten herstel kras)
Als iemand zegt laat maar zitten, dan doet hij afstand van zijn recht op schadevergoeding. Er
is overigens alsnog voor jou wettelijke aansprakelijkheid ontstaan, omdat je een
onrechtmatige daad hebt gepleegd.
- Als iemand schade door jouw onrechtmatige daad heeft geleden, dan wordt de
schade berekent naar wat het kost om het object te laten maken. Het object hoeft
dan niet eens perse gemaakt te worden, er moet wel voor de schade worden
betaald.
Wat is het verschil tussen een verbintenis die ontstaan is uit de wet dus door onrechtmatige
daad en een verbintenis die is ontstaat uit een overeenkomst?
1. Bij een overeenkomst tussen twee partijen ontstaan doorgaans twee verbintenissen,
terwijl er bij een onrechtmatige daad maar een verbintenis ontstaat.
2. De bron wijzigt, namelijk onrechtmatige daad of overeenkomst, maar er ontstaat
eenzelfde soort verbintenis.
Wat kun je afsluiten voor aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad?
Een WA-verzekering
Wat houdt een WA-verzekering in?
Een verzekering tegen wettelijke aansprakelijkheid.
4
,Ben je tot een WA-verzekering verplicht?
Ja in bepaalde gevallen wel, namelijk:
- Als je met een gemotoriseerd voertuig deelneemt aan het verkeer
Bij een onrechtmatige daad volgt de verbintenis direct uit de wet door de feitelijke
handeling.
Bij een overeenkomst volgt de verbintenis direct uit de rechtshandeling door aanbod en
aanvaarding. Hieruit blijkt dat de betrokken partijen allebei willen dat de overeenkomst
ontstaat.
(Een verbintenis die is ontstaan uit): de wet // rechtmatige daad:
Wat betekent onverschuldigde betaling? Art. 6:203 BW
Als een persoon een bedrag op iemand zijn rekening stort en dit onverschuldigd doet (hij
heeft geen verbintenis om die persoon dat bedrag te betalen), dan bepaalt de wet dat er
voor die persoon een verbintenis is ontstaan om dit bedrag terug te geven.
Wat betekent ongerechtvaardigde verrijking? Art. 6:212 BW
Als je over het onverschuldigde betaalde bedrag rente hebt ontvangen, dan ben je verrijkt.
Er ontstaat een verbintenis tot terugbetaling op grond van ongerechtvaardigde verrijking.
Wat betekent zaakwaarneming? Art. 6:198 BW
Het willens en wetens op redelijk grond inlaten met de behartiging van eens anders belang,
zonder dat dit door de wet of rechtshandeling wordt bepaald.
- Raam buurman kapot (mensen kunnen gemakkelijk stelen en regen valt naar binnen),
jij bent glaszetter en repareert vakkundig het raam. Buurman weet het niet en toch
maak je het, hierdoor ontstaat de verbintenis van buurman om kosten te vergoeden
uit de wet, direct nadat je kosten maakte.
5
,Wat zijn rechtspersonen?
Natuurlijke personen die drager kunnen zijn van rechten en plichten.
Wat is privaatrecht?
Het recht dat de betrekking tussen (rechts)personen onderling regelt en de verhouding van
(rechts)personen tot hun vermogen.
Personenrecht: regels voor rechtssubjecten van het privaatrecht: de
mogelijke dragers van rechten en plichten.
Personen- en familierecht: Rechtspersonenrecht
Regels die gelden voor natuurlijke Regels die gelden voor rechtspersonen
personen Wat zijn de voordelen van
rechtspersonen?
- Een rechtspersoon kan niet net als
een natuurlijk persoon, overlijden,
dus biedt in handelsverkeer meer
continuïteit en daarmee meer
zekerheid voor klanten die met dit
bedrijf overeenkomsten willen6
sluiten.
- Onderhandelen in aandelen
,Hoe wordt er gehandhaafd in het privaatrecht?
De rechtssubjecten van het privaatrecht dienen zelf actie te ondernemen om de
privaatrechtelijke regels te handhaven. Het privaatrecht geeft ze daartoe bevoegdheden en
de overheid stelt hun daarvoor faciliteiten ter beschikking, zoals en civiele rechter.
Kan de overheid ook privaatrechtelijk handelen?
Gemeenten, provincies en uitkeringsinstanties hebben rechtspersoonlijkheid en kunnen net
als burgers overeenkomsten sluiten. Zij handelt dan feitelijk zoals een gewoon natuurlijk of
privaatrechtelijk rechtspersoon ook zou kunnen doen.
Boek 3: Vermogensrecht in het algemeen
Geeft enkele hoofdregels die voor het gehele vermogensrecht (het verbintenissenrecht en
het goederenrecht tezamen) gelden.
- Basisregels rond rechtshandelingen, zoals een aanbod en aanvaarding.
Boek 6: Algemeen gedeelte van het verbintenissenrecht
- Hoe een overeenkomst tot stand komt (aanbod – aanvaarding)
- Wanneer sprake van onrechtmatige daad
- Schade als overeenkomst niet wordt nagekomen of als een onrechtmatige daad
wordt gepleegd
Waarom kent het BW nog geen boek 9?
Dit boek is gereserveerd voor de rechten op voortbrengselen van de menselijke geest.
Omdat er over dit onderwerp ook veel regelgeving vanuit de Eu wordt vastgesteld, is het
onduidelijk of Boek 9 BW er nog zal komen. Denk aan auteursrechten van schrijvers
Wat is de gelaagde opbouw van het BW?
Het BW kent een gelaagde opbouw, van algemeen naar bijzonder.
Boek, titel, afdeling en paragraaf vormen de context waarin het artikel moet worden gelezen
en bepalen zo mede de inhoud van het artikel.
Wat zijn de beginselen van het verbintenissenrecht?
1. Contractsvrijheid
7
, 2. Pacta sunt servanda
3. Vormvrijheid
4. Redelijkheid en billijkheid Art. 6:2 BW
5. Bijzonder gaat voor algemeen
Contractsvrijheid
Zolang de wetgever het niet verbied, mag alles worden afgesproken.
Contractvrijheid is de vrijheid van rechtssubjecten om inhoud, werking en vorm van een
overeenkomst te bepalen. Dit mag niet in strijd zijn met de wet.
Pacta sunt servanda
Overeenkomsten moeten worden nagekomen
Vormvrijheid
Zolang de wetgever niet expliciet anders bepaalt, geldt er geen speciale vorm waarin
handelingen verricht moeten worden.
- Mondeling is ook een overeenkomst, bewijstechnisch oogpunt; beter schriftelijk.
- Veel uitzonderingen op de vormvrijheid denk aan: notaris om een naamloze
vennootschap op te richten, huwelijk door ambtenaren van de burgerlijke stand.
Waarom heeft de wetgever veel uitzonderingen gemaakt op de vormvrijheid?
Om de betrouwbaarheid van het rechtsverkeer te vergroten.
Wat raakt het beginsel van vormvrijheid nog meer voor belangrijk onderscheid in het
privaatrecht?
Het verschil tussen dwingend en regelend recht (of aanvullend) recht.
Wat betekent het als een bepaling in het BW een dwingend karakter/recht heeft?
Partijen mogen hiervan niet afwijken.
Wat betekent het als een bepaling in het BW een aanvullend karakter/recht heeft?
Partijen mogen hiervan afwijken.
Is het eenvoudig om dit onderscheid te bepalen?
Het is niet altijd eenvoudig te bepalen of een rechtsregel een dwingend of regelend
(of:aanvullend) karakter heeft.
Rechtsregels uit het BW die één partij beschermen (denk aan consument of werknemer),
hebben vaak een dwingend karakter.
Bekendste voorbeeld aanvullende bepaling? Artikel 7:4 BW
De redelijkheid en billijkheid
De redelijkheid verwijst naar het verstand (of: de ratio), de billijkheid meer naar ons
rechtsgevoel.
Wat als er door de partijen niks is afgesproken en de wet ook geen aanvullende bepalingen
geeft?
8
