Seksualiteit in samenleving literatuur, gemaakt door:
Britt Bovée 2024-2025
Inhoud
Seksualiteit in samenleving literatuur, gemaakt door: Britt Bovée 2024-2025..........................1
Gupta 2024............................................................................................................................. 2
Van Driel et al. 2018................................................................................................................ 2
Belangrijke invloeden van na de oorlog...............................................................................3
Balthasart 2016....................................................................................................................... 4
Quintana et al. 2024............................................................................................................... 5
Sarno et al. 2022..................................................................................................................... 6
Seguin et al. 2017................................................................................................................... 7
Van der Vlugt et al. 2025......................................................................................................... 7
Auerbach et al. 2023............................................................................................................. 10
De Wit et al. 2022................................................................................................................. 10
Mark et al. 2021.................................................................................................................... 11
Danahar 2024....................................................................................................................... 12
Bianchi 2022......................................................................................................................... 13
Desire................................................................................................................................. 14
Pleasure............................................................................................................................. 14
Happiness.......................................................................................................................... 15
Vanwesenbeeck 2020............................................................................................................ 15
Vanwesenbeeck et al. 2019................................................................................................... 16
,Gupta 2024
Wat beschouwen we als seks of seksueel gedrag?
- Bepaalde activiteiten worden door de meesten beschouwd als seksueel, alleen
seksualiteit is moeilijk te definiëren door alleen het gedrag: een vinger in een anus kan
seksueel zijn, maar kan ook noodzakelijk zijn bij een medisch onderzoek waarbij het
niet seks is.
o De meeste mensen zien penis in vagina (PIV) als ultiem uiteinde van seks,
maar hebben wel verschillende meningen welke andere gedragingen ook tellen
als seks
- Queer ervaringen met seks zijn anders dan hetero-ervaringen met seks > hier zijn niet
altijd de penis en vagina betrokken, terwijl bij hetero’s dit wel vaak het geval is
o Queers zien bijvoorbeeld orale seks al als seks, terwijl hetero’s dit meer zien als
voorspel
>> Hierdoor zijn er meerdere definities te geven aan seks en seksualiteit > op basis
van gedrag, maar ook verwachting, genitaliën, doel etc.
In het model van Harshaw zullen individuen bepaalde activiteiten beschouwen als
seksueel door de interactie van verschillende andere factoren: biologische, sociale,
individuele, interpersoonlijke en directe omgevingsfactoren.
Hij legt de nadruk niet alleen maar op de lichamelijke sensaties die iemand krijgt van
seks, maar kijkt ook naar andere factoren die kunnen veroorzaken dat mensen op een
andere manier seks definiëren
Meer de nadruk op SUBJECTIEVE ervaringen en gedachtes over seks > bij iedereen
anders
Naast subjectieve definities, zijn er ook maatschappelijke definities van seks, zoals
dat PIV-seks (of coital imperative) de betekenis is van ‘echte’ seks. > ‘’penetratie =
seks’’
- Heteromannen vinden deze vorm van seks vaak veel fijner dan vrouwen, waardoor de
orgasme kloof zo is ontstaan > mannen hebben tijdens PIV seks meer orgasmes dan
vrouwen
- Door een penetratie definitie van seks sluit je ook mensen met beperkingen uit
o Mannen voelen vaker de druk om Viagra te nemen wanneer ze erectieproblemen
hebben, omdat ze zich anders minder masculien voelen
o Vrouwen met bio/psycho problemen van hun vagina, hebben vaker pijnlijke
penetratie seks, omdat ze denken dat PIV seks een component is van femininiteit
- Het definiëren van seks als penetratie van de penis, kan ervoor zorgen dat mensen
die verkracht worden niet serieus genomen worden > veel vrouwen zien
verkrachting alleen als ze verkracht zijn door de penis in hun vagina, terwijl je ook door
andere non contentieuze gedragingen verkracht kan worden
- LGBTQ+ studenten hebben niet altijd penetratie seks, terwijl veel kinderen op school
vaak alleen leren over PIV-seks tijdens seksuele voorlichting > ze leren dus bijvoorbeeld
niet hoe (queer) mensen op andere manieren seks kunnen hebben
>> om individuele en interpersoonlijke wellbeing en sociale normen te bevorderen,
moeten we meerdere definities van seks definiëren die FLEXIBEL zijn en penetratie
seks NIET beschrijven als ‘meer seksachtig’ dan andere vormen van seksueel
gedrag
Van Driel et al. 2018
In 1886 werd het boek ‘psychopathia sexualis’ gepubliceerd waarbij Ebing vanuit een
fenomenologische benadering 238 ziektegeschiedenissen en seksuele afwijkingen
classificeerde. Het boek laat goed de overgang zien vanuit een religieus-morele en juridische
naar een psychiatrische en psychologische benadering van seksualiteit > seksualiteit werd
niet meer bestudeerd vanuit een goed/slecht perspectief, maar vanuit een
gezond/ongezond en normaal/abnormaal perspectief
, Een ander voorbeeld van zo’n overgang is de methodologie van Freud > hij stelde
dat seksualiteit een biologisch instinct is welke ontwikkeling volgens 3 fasen
verloopt
1. Pregenitale fase: orale, anale en fallische fase > 2-5 jaar
2. Latentiefase: 6-12 jaar
3. Genitale fase: 12+ jaar
Rond 1906 zagen historici seksualiteit als moderne wetenschap. In eerste decennia van 20 e
eeuw kende seksuologie een periode van grote bloei: het werd maatschappelijker
invloedrijker en wetenschappelijker
In 1919 werd het eerste instituut voor wetenschappelijk onderzoek van seksualiteit
geopend, waarbij de doelstelling was om wetenschappelijk onderzoek te verrichten, hulp te
verlenen en preventieprogramma’s op te zetten. Latere jaren werden er ook congressen
gehouden met veel aandacht voor maatschappelijke hervorming en seksuele voorlichting +
voorkomen van ongewenste zwangerschap en soa’s
Belangrijke invloeden van na de oorlog
Na de 2e wereld werd de leidende rol van seksuologie overgenomen door
Amerikaanse wetenschappers, waarbij het domein zich uitbreidde naar andere disciplines
> het ging zich meer richten op de anatomie en fysiologie van seksualiteit, met meer
aandacht voor de sociologie en culturele context
Kinsey en collega’s introduceerden een zevenpuntsschaal om seksuele oriëntatie te
classificeren, met 0 als exclusieve heteroseksualiteit en 6 voor exclusieve
homoseksualiteit. Ook was er een categorie X waarin personen geclassificeerd werden die
geen erotische respons vertonen, maar die ook geen seksueel contact hebben (gehad) met
andere personen
John Money introduceerde in 1955 het begrip ‘genderrol’ ter onderscheid van de biologische
sekse. In 1966 en 1970 werd er in de Westerse wereld twee Amerikaanse boeken (Masters &
Johnsen) gepubliceerd die het seksueleresponscyclus beschreven met 4 fasen:
opwinding, plateau, orgasme en herstel/ontspanning. De auteurs legde zo de basis
voor een nieuwe benadering van seksuele disfuncties: sekstherapie
In deze therapie was het belangrijk dat beide personen in een relatie betrokken werden.
Een man met seksuele disfunctie ZONDER partner kreeg een ‘surrogaatpartner’ voor
14 dagen, zodat hij alsnog de therapie aan kon gaan
Vrouwen zonder partner kregen geen surrogaatpartner, omdat volgens hen de
seksuele effectiviteit voor vrouwen in tegenstelling tot mannen niet noodzakelijk was
voor voortplanting en omdat vrouwen meer behoefte hadden aan ‘warmte en expressie
van wederzijdse emotionele reacties’
Seksueleresponscyclus is biologisch van aard en stelt dat het een drift en persoonlijke
eigenschap is
Vanaf de jaren 70 kwamen er vernieuwingen: meer psychoanalytische vormen van
sekstherapie en een toegevoegde ‘fase van verlangen’ aan de
seksueleresponscyclus. Ook werden er groepstherapieën voor vrouwen en
zelfhulpprogramma’s ontwikkeld door Barbach. In 1974 werd homoseksualiteit als stoornis
geschrapt uit de DSM. In 2001 werd Nederland het eerste land ter wereld die het
homohuwelijk toeliet.
Paradigma’s van seksuologie (1974-heden):
Sociaal-constructionisme (1973): de werkelijkheid is niet objectief kenbaar, maar
een product van menselijke interpretatie (= subjectief)
o Seksuele instinct (Freud) werd verworpen en seksueel gedrag werd gezien als
sociaal rolgedrag dat door culturele scripts tot stand worden gebracht
o Seksualiteit is een maatschappelijke regulering en bepaalt welke betekenis
seksualiteit heeft
