Politieke psychologie
Wat is PP?
● Een actor specifieke benadering om politieke fenomenen te beschrijven
● Verklaren van een politiek gedrag mbv psychologische concepten en theorieën
● Uitgangspunten
- Politiek gedrag = menselijk gedrag
- Politiek gedrag = niet rationeel
Kenmerken: positivistisch en empirisch, interdisciplinair, inzichten van psych, sociale en
politieke factoren, invloed van structuren
Belangrijke concepten en theorieën
- Persoonlijkheid in de politiek: hoe individueel persoonlijkheidseigenschappen politiek
gedrag beinvloeden
- Politieke elite en leiderschap: bestudeert de kenmerken en gedragingen van politieke
leiders en elites
- Massamedia: onderzoekt de rol van media in het vormen van publieke perceptie
- Groepsdynamiek: Analyseert hoe groepsgedrag politieke processen en beslissingen
beinvloedt
- Ideologie en publieke opinie: verkennning van de relatie tussen ideologische
overtuigingen en publieke sentimenten
- Cognitie en cognitieve biases: bekijkt hoe cognitieve processesn en biases politieke
besluitvorming beinvloeden
- Besluitvorming: richt zich op de psychologische mechanismen achter politieke keuzes
- Vooroordelen: bespreekt de impact van biases en stereotypen op politieke attitudes
- Conflict: onderzoekt de psychologische grondslagen van politiek conflict
- Geweld en genocide: onderzoeken psychologische factoren die bijdragen aan
- Racisme en discriminatie: bestudeert de psychologische wortels en gevolgen van
racisme en discriminatie in de politiek
Ontstaan van PP
Fase 1;
- 40-50
- Persoonlijkheid
- Politieke elite en leiderschap
- Namen: Lasswell; adorno
Kiesgedrag
Politieke socialisatie: het proces waarbij mensen politieke normen en waarden en opvattingen
leren en ontwikkelen via sociale contacten
Focus op levensloop (4 modellen)
1) Persistence model: De basis van politieke overtuigingen en attitudes vaak op jonge
leeftijd worden gevormd, en dat deze overtuigingen relatief stabiel blijven
2) Impressionable years: Politieke overtuigingen en attitudes het meest gevormd worden
tijdens de adolescentie en vroege volwassenheid, omdat mensen in deze levensfase
bijzonder ontvankelijk zijn voor invloeden
3) Life long openness: Mensen gedurende hun hele leven open blijven staan voor nieuwe
informatie en ervaringen waardoor hun politieke overtuigingen continu veranderen.
4) Life cycle model: Politieke overtuigingen veranderen met de leeftijd, omdat mensen
in levensfasen andere prioriteiten en perspectieven ontwikkelen.
Ideologie: samenhangende structuur van attitudes en overtuigingen
→ Ideoloog: politiek onderlegd persoon die politieke informatie gaat verwerken en dan
keuzes maakt in lijn met de eigen opvattingen
Michigan school: attitudes van kiezers tav kandidaten, thema’s en partijen zijn geclusterd met
elkaar en een zekere ideologie.
American Voter model: Stemgedrag ahv 3 factoren:
1) Sociale achtergrond
2) Attitudes over issues
3) Beeld van kandidaten
Maximalisten kritiek op Michigan School: assumptie kiezers hetzelfde, assumptie lineariteit
ideologie, attitudes hebben webstructuur emoties, vraagstelling survey
Politieke kennis
Uitgangspunten (participatiedemocratie)
● Kennis over politiek is nodig om ‘goed’ burger te zijn
● Democratie werkt beter als burgers geïnformeerd zijn
→ Maar: hoeveel kennis, welke kennis & rol media
, Impression based model: indrukken zijn dynamisch en kunnen veranderen wanneer nieuwe
info binnenkomt
→ Benadrukt dat kiezers vaak beslissingen nemen op basis van hoe ze zich voelen ipv
rationele analyse
Heuristics (mentale shortcut)
a) Gresham’s law of political information
“slecht geld verdrijft goed geld”
Lage kwaliteit, misleidende of simplistische politieke informatie heeft de neiging om
hoogwaardige, feitelijke en genuanceerde informatie uit het publieke debat te
verdringen
b) Drunkard’s search
metafoor uit gedragspsychologie en besluitvorming die verwijst naar de neiging van
mensen om naar oplossingen te zoeken op plaatsen waar het gemakkelijk is om te
zoeken, ipv daar waar de oplossing waarschijnlijker is. (dronken man is sleutels kwijt,
kijkt alleen onder het licht en niet waar hij het verloren is)
Gemak > effectiviteit
5 heuristics
● Affect referral: Mensen baseren hun keuze op hun algemene gevoel (affect) tov een
kandidaat, partij of beleidsvoorstel, vaak snelle emotionele reactie
● Endorsement: mensen vertrouwen op de steun van een gezaghebbende of bekende
personen, organisatie of media om beslissingen te nemen
● Familiarity: Mensen geven voorkeur aan kandidaten en partijen die ze herkennen,
puur door herhaalde blootstelling, ongeacht de inhoud van de boodschap
● Habit: Kiezers maken politieke keuzes op basis van eerder stemgedrag. Gewoonte
● Viability: mensen kiezen kandidaten of partijen die ze als kansrijk beschouwen, vaak
beïnvloed door peilingen en media
● Compensatory: Mensen overwegen zowel positieve als negatieve eigenschappen van
kandidaten en maken een afweging waarbij sterke punten de zwakke kunnen
compenseren
Modellen om kiesgedrag te voorspellen in NL
● Rationele kiezer
● Issue voting
● Retrospectief stemgedrag
● Strategisch stemgedrag
● Personalisering
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gisellehilderink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,00. Je zit daarna nergens aan vast.