Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 Introductie op het ondernemingsrecht ........................................................................................ 5
1.1 Het ondernemingsrecht binnen het Burgerlijk Wetboek ................................................................... 5
1.1.1 Rechtspersonen en rechtssubjecten .............................................................................................. 5
1.1.2 Soorten rechtspersonen ................................................................................................................. 5
1.2 Rechtsvormen in Nederland ................................................................................................................ 6
1.2.1 Rechtspersonen .............................................................................................................................. 6
1.2.2 Personenvennootschappen ............................................................................................................ 6
1.2.3 Eenmanszaak .................................................................................................................................. 7
1.2.4 Europese rechtsvormen ................................................................................................................. 7
1.3 Publiekrechtelijke rechtspersonen en kerkgenootschappen .............................................................. 7
1.4 De belangrijkste aspecten bij het kiezen van de juiste rechtsvormen ............................................... 7
1.5 Raakvlakken met het personen- en familierecht................................................................................ 8
1.5.1 Handelingsonbekwaamheid ........................................................................................................... 8
1.5.2 Handelingsonbevoegdheid ............................................................................................................. 9
1.6 Raakvlakken met het faillissementsrecht ......................................................................................... 10
1.6.1 Curator bij faillissement ............................................................................................................... 10
1.6.2 Bewindsvoerder bij surseance van betaling ................................................................................ 11
1.7 Vertegenwoordiging in het algemeen .............................................................................................. 11
1.8 Kamer van Koophandel – Handelsregister ....................................................................................... 12
1.8.1 Inschrijfplicht bij de KvK ............................................................................................................... 12
1.8.2 Wijze en kosten van inzage in het Handelsregister ..................................................................... 12
1.9 Handelsnaamwet .............................................................................................................................. 13
1.9.1 Kiezen van een handelsnaam ....................................................................................................... 13
1.9.2 Gevolgen van het voeren van een verboden handelsnaam ........................................................ 13
1.10 Corporate Governance Code ............................................................................................................. 13
Hoofdstuk 2 Personenvennootschappen en eenmanszaak ............................................................................. 14
2.1 Eenmanszaak ..................................................................................................................................... 14
2.2 Personenvennootschappen ............................................................................................................... 14
2.2.1 Kenmerken van personenvennootschappen ............................................................................... 14
2.2.2 Soorten personenvennootschappen ............................................................................................ 14
2.2.3 Beroep of bedrijf ........................................................................................................................... 15
2.3 Maatschap ......................................................................................................................................... 15
2.3.1 Soorten maatschappen ................................................................................................................ 15
2.3.2 Oprichting van de maatschap ...................................................................................................... 16
2.3.3 Uitvoering van de maatschap (en vof en cv) ............................................................................... 16
2.3.4 Handelen namens de maatschap ................................................................................................. 17
2.3.5 Vertegenwoordiging van de maatschap ...................................................................................... 17
2.4 Vennootschap onder firma................................................................................................................ 18
2.4.1 Oprichting van een vof ................................................................................................................. 18
2.4.2 Vertegenwoordiging van een vof ................................................................................................. 19
2.5 Commanditaire vennootschap .......................................................................................................... 20
2.5.1 Kenmerken van een cv ................................................................................................................. 20
1
, 2.5.2 Soorten vennoten binnen de cv ................................................................................................... 21
2.5.3 Aansprakelijkheid commandiet ................................................................................................... 21
2.6 Ontbinding en voortzetting van de personenvennootschap ............................................................ 22
2.6.1 Ontbinding van de personenvennootschap................................................................................. 22
2.6.2 Voortzetting van de personenvennootschap .............................................................................. 22
Hoofdstuk 3 Algemene kenmerken van rechtspersonen ................................................................................ 23
3.1 Voordelen van rechtspersonen ......................................................................................................... 23
3.2 Oprichting met notariële akte ........................................................................................................... 24
3.2.1 Notariële akte als oprichtingseis .................................................................................................. 24
3.2.2 Inhoud notariële akte ................................................................................................................... 24
3.2.3 Inschrijving van een rechtspersoon in het Handelsregister ........................................................ 25
3.3 Vertegenwoordiging van rechtspersonen ........................................................................................ 25
3.3.1 Vertegenwoordiging door bestuurders ....................................................................................... 25
3.3.2 Derdenwerking ............................................................................................................................. 26
3.3.3 Bekrachtiging onbevoegd verrichte rechtshandeling van bestuurder door rechtspersoon ...... 28
3.3.4 Schijn van vertegenwoordigingsbevoegdheid ............................................................................. 29
3.3.5 Vertegenwoordiging bij tegenstrijdig belang .............................................................................. 30
3.3.6 Vertegenwoordiging met doeloverschrijding .............................................................................. 31
3.4 Persoonlijke aansprakelijkheid van bestuurders .............................................................................. 31
3.4.1 Interne aansprakelijkheid bestuurders ........................................................................................ 32
3.4.2 Externe aansprakelijkheid bestuurders ....................................................................................... 32
3.5 Omzetting en ontbinding van rechtspersonen ................................................................................. 33
3.5.1 Omzetting ..................................................................................................................................... 33
3.5.2 Ontbinding .................................................................................................................................... 34
3.5.3 Overige ontbindingsgronden van art. 2:19 lid 1 BW ................................................................... 35
3.5.4 Gevolgen van ontbinding ............................................................................................................. 36
Hoofdstuk 5 Bv en nv ..................................................................................................................................... 36
5.1 Introductie op de bv en de nv ............................................................................................................ 36
5.2 Naamloze vennootschap (nv)............................................................................................................ 38
5.2.1 Aandelen aan toonder .................................................................................................................. 38
5.2.2 Aandelen aan toonder verhandelen op de effectenbeurs .......................................................... 38
5.3 Besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (bv) ......................................................... 39
5.3.1 Blokkeringsregeling bij de bv bij vrijwillige overdracht van aandelen ....................................... 39
5.3.2 Aanbiedingsplicht aandeelhouder ............................................................................................... 40
5.3.3 Betekenis van ‘met beperkte aansprakelijkheid’ ........................................................................ 40
5.4 Oprichting bv en nv ........................................................................................................................... 40
5.4.1 Formele wettelijke oprichtingsvereisten van kapitaalvennootschappen .................................. 40
5.4.2 Oprichting in de praktijk ............................................................................................................... 41
5.5 Handelen in de oprichtingsfase......................................................................................................... 42
5.5.1 Rechtshandelingen voor de vennootschap i.o. ........................................................................... 42
5.5.2 Bekrachtiging na oprichting ......................................................................................................... 44
5.6 Wet flex-bv en Wet bestuur en toezicht ........................................................................................... 46
5.6.1 Wet vereenvoudiging en flexibilisering BV-recht (flex-bv) ......................................................... 46
5.6.2 Wet bestuur en toezicht ............................................................................................................... 47
5.6.3 De LLP als alternatief voor de bv .................................................................................................. 47
Hoofdstuk 6 Kapitaal en aandelen van de bv en nv ........................................................................................ 48
6.1 Kapitaalbegrippen ............................................................................................................................. 48
6.1.1 Minimumkapitaal ......................................................................................................................... 48
2
, 6.1.2 Gestort kapitaal ............................................................................................................................ 48
6.1.3 Geplaatst kapitaal ......................................................................................................................... 50
6.1.4 Opgevraagd kapitaal..................................................................................................................... 50
6.1.5 Maatschappelijk kapitaal ............................................................................................................. 50
6.1.6 Kapitaalvermeerdering ................................................................................................................. 51
6.1.7 Kapitaalvermindering ................................................................................................................... 52
6.2 Eigen vermogen: jaarrekening met balans....................................................................................... 53
6.3 Categorieën van aandelen en verwante stukken ............................................................................. 53
6.3.1 Het begrip aandeel ....................................................................................................................... 53
6.3.2 Soorten aandelen ......................................................................................................................... 53
6.4 Kapitaalbeschermingsmaatregelen .................................................................................................. 55
6.4.1 Stortingsverplichting – nachgründung ......................................................................................... 55
6.4.2 Waarborgen bij kapitaalvermindering ......................................................................................... 56
6.4.3 Nemen of (in)kopen van eigen aandelen ..................................................................................... 56
6.4.4 Financiële steun aan derden voor het nemen van eigen aandelen ............................................ 58
6.4.5 Het doen van uitkeringen aan aandeelhouders .......................................................................... 58
6.4.6 Boekhoud- en publicatievoorschriften ........................................................................................ 59
6.4.7 Overzicht kapitaal-beschermingsmaatregelen ............................................................................ 59
Hoofdstuk 7 Organen van de bv en nv ............................................................................................................ 59
7.1 Algemene vergadering (AvA) ............................................................................................................ 59
7.1.1 Bevoegdheden van de AvA (artikel 2:107/ 217 BW) ................................................................... 60
7.1.2 Verplichte jaarlijkse algemene vergadering ................................................................................ 60
7.1.3 Stemrecht van de aandeelhouders .............................................................................................. 62
7.1.4 Overige rechten van aandeelhouders en de positie met betrekking tot de vennootschap ....... 63
7.2 Bestuur ............................................................................................................................................... 64
7.2.1 Kenmerken en taken van het bestuur ......................................................................................... 64
7.2.2 Benoeming, schorsing en ontslag van bestuurders ..................................................................... 64
7.2.3 Persoonlijke aansprakelijkheid bestuurders ............................................................................... 66
7.3 Raad van commissarissen (RvC) ........................................................................................................ 67
7.3.1 Belang van een RvC ...................................................................................................................... 67
7.3.2 Bevoegdheden van de RvC ........................................................................................................... 68
7.3.3 Benoeming, schorsing en ontslag van commissarissen ............................................................... 68
7.3.4 Reglement van raad van commissarissen .................................................................................... 68
7.3.5 Aansprakelijkheid van commissarissen ....................................................................................... 69
7.4 Vormgeving van een vennootschap met toezichthoudend en bestuursorgaan .............................. 69
7.5 Verhoudingen tussen AvA en bestuur van de bv/ nv nader bekeken .............................................. 70
7.5.1 Instructiebevoegdheid van de AvA .............................................................................................. 70
7.5.2 Positie van het bestuur................................................................................................................. 70
7.6 Nietige of vernietigbare besluiten van een orgaan van een rechtspersoon.................................... 70
7.6.1 Onderscheid tussen nietige en vernietigbare besluiten .............................................................. 71
7.6.2 Redenen om een besluit aan te tasten ........................................................................................ 71
7.6.3 Reparatiemogelijkheden .............................................................................................................. 72
7.6.4 Wijze van aantasting van besluiten ............................................................................................. 73
7.6.5 Gevolgen van nietigheid of vernietiging ...................................................................................... 73
7.7 Extra regels voor bestuurs- en commissieleden bij de ‘grote’ nv/ bv .............................................. 73
7.7.1 Limitering van posities bij een grote kapitaalvennootschap ...................................................... 73
7.7.2 Evenwichtige verdeling vrouwen en mannen in bestuur en RvC ................................................ 74
Hoofdstuk 9 Machtsverdeling en beschermingsmaatregelen binnen rechtspersonen .................................... 74
9.1 Corporate governance ....................................................................................................................... 74
3
, 9.1.1 Juridische status ........................................................................................................................... 74
9.1.2 Bepalingen van de Code ............................................................................................................... 75
9.1.3 Andere rechtsvormen en sectoren............................................................................................... 75
9.2 Toezicht-, advies-, en medezeggenschapsorganen .......................................................................... 76
9.2.1 RvC of RvT ..................................................................................................................................... 76
9.2.2 Ondernemingsraad met invloed op bestuur en RvC ................................................................... 76
9.3 Structuurregimes bij de bv en nv ...................................................................................................... 76
9.3.1 Afhankelijke maatschappij ........................................................................................................... 77
9.3.2 Moedermaatschappij en dochtermaatschappij........................................................................... 77
9.3.3 Gevolgen voor grote vennootschappen – volledig structuurregime .......................................... 78
9.3.4 Uitzonderingen op het volledige structuurregime ...................................................................... 78
9.3.5 Samenvattend overzicht structuurregimes en einde structuurregeling ..................................... 81
9.3.6 Structuurregeling bij coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij .................................... 81
9.4 Oligarchische regelingen ................................................................................................................... 82
Hoofdstuk 10 Conflicten binnen rechtspersonen ............................................................................................ 83
10.1 Aantasten van besluiten ................................................................................................................... 83
10.2 Geschillenregeling ............................................................................................................................. 83
10.2.1 Procedure van de geschillenregeling....................................................................................... 83
10.2.2 Wie heeft toegang tot de geschillenregeling .......................................................................... 83
10.2.3 Redenen om de geschillenregeling te gebruiken .................................................................... 83
10.2.4 De werking van de geschillenregeling ..................................................................................... 83
10.2.5 Aanpassingen in de geschillenregeling.................................................................................... 84
10.3 Recht van enquete ............................................................................................................................. 85
10.3.1 Enqûeteprocedure ................................................................................................................... 85
10.3.2 Wie heeft toegang tot het enquêterecht? .............................................................................. 85
10.3.3 Werking van de enquêteprocedure ........................................................................................ 85
10.3.4 Voorbeelden van situaties van wanbeleid .............................................................................. 86
10.3.5 Voorziening bij vastgesteld wanbeleid ................................................................................... 86
10.3.6 Aanpassingen enquêterecht januari 2013 .............................................................................. 86
Hoofdstuk 11 Fusie en splitsing van rechtspersonen ...................................................................................... 87
11.1 Fuseren en splitsen: inleiding ............................................................................................................ 87
11.2 Bedrijfsfusie ....................................................................................................................................... 87
11.3 Aandelenfusie ................................................................................................................................... 88
11.4 Juridische fusie ................................................................................................................................... 88
11.4.1 Algemene fusieregels voor de juridische fusie ....................................................................... 89
11.4.2 Bijzondere regels voor fuserende kapitaalvennootschappen ................................................ 90
11.4.3 Bijzondere regels voor grensoverschrijdende fusies .............................................................. 91
11.5 Samenvatting van alle 3 fusievormen .............................................................................................. 91
11.6 Splitsing ............................................................................................................................................. 91
11.6.1 Soorten splitsing ...................................................................................................................... 91
11.6.2 Grensoverschrijdende splitsing ............................................................................................... 92
11.7 Praktische aandachtspunten bij het (juridisch) fuseren of splitsen ................................................. 92
11.7.1 Stappen bij juridisch fuseren of splitsen ................................................................................. 92
11.7.2 Due dilligence – boekonderzoek ............................................................................................. 93
11.7.3 Melding fusie aan de ACM ....................................................................................................... 93
11.7.4 Vernietiging van fusie of splitsing ........................................................................................... 94
4
, Hoofdstuk 1 Introductie op het ondernemingsrecht
1.1Het ondernemingsrecht binnen het Burgerlijk Wetboek
Het begrip onderneming heeft het vermogensrecht geen vaste definitie. Als juridische entiteit is de
onderneming onbekend; het is slechts een economisch begrip. Het verschijnt dan ook onder
meerdere definities in verschillende wetten (artikel 1 van de Wet van de ondernemingsraden WOR en
artikel 2 van het Handelsregisterbesluit).
Zoals ook in het Handelsregisterbesluit, valt veelal onder de definitie dat de organisatie winstgericht
dient te zijn. Echter, wanneer het gaat om het ondernemingsrecht, wordt de definitie van de WOR
gehanteerd.
1.1.1 Rechtspersonen en rechtssubjecten
Het ondernemingsrecht valt onder het privaatrecht en is geregeld in meerdere wetten, mede
naargelang het soort rechtsvorm (de rechtspersonen en de niet-rechtspersonen). Dit onderscheid is
van belang vanwege de gevolgen die het zijn van rechtspersoon heeft. Een rechtssubject (dit kan een
natuurlijk persoon zijn maar ook een rechtspersoon) is drager van rechten en plichten. Dit betekent
dat ze zich aan de rechten en plichten moeten houden, maar ook dat ze aansprakelijk zijn op hun
privévermogen voor de schulden van de onderneming. Een huis kan geen rechtssubject zijn, dit is een
rechtsobject. Een rechtsobject is datgene waarop een rechtssubject recht kan hebben.
Rechtspersonen worden op grond van artikel 2:5 BW
gelijkgesteld met natuurlijke personen, voor wat het
vermogensrecht betreft. Alle rechtspersonen zijn geregeld in
boek 2 van het BW. Zowel de natuurlijke persoon als de
rechtspersoon is als rechtssubject vervolgens rechtsbevoegd:
bevoegd en vrij tot het genot van burgerlijke rechten.
Rechtspersonen worden voor wat het vermogensrecht betreft
gelijkgesteld met mensen. Echter, een rechtspersoon kan niet trouwen, stemmen of een testament
opstellen, en daarom is het personen en familierecht
van boek 1 BW voor deze rechtssubjecten niet aan de
orde. Voor hen speelt in beginsel slechts het
vermogensrecht geen rol. Zij kunnen bijvoorbeeld een
overeenkomst sluiten en daarmee het eigendom krijgen
van iets, waardoor het verbintenissen- en goederenrecht
duidelijk van toepassing is.
De functionarissen worden binnen iedere rechtsvormen
anders genoemd:
1.1.2 Soorten rechtspersonen
Wanneer in deze samenvatting wordt gesproken over rechtspersonen, dan worden de
privaatrechtelijke rechtspersonen bedoeld. In Nederland komen zes soorten privaatrechtelijke
rechtspersonen voor:
- De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BV);
- De naamloze vennootschap (NV);
- De vereniging (uitgesplitst in twee soorten);
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper serenaesmee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.