De lange wachtlijsten van de ggz zijn onacceptabel
De aanhoudende wachttijden voor bepaalde diagnoses in de ggz vormen een ingewikkeld
vraagstuk. Gebleken is dat met name voor diagnosegroepen als autisme,
persoonlijkheidsstoornissen en angst- en stemmingsstoornissen te lange wachttijden zijn.
Patiënten met deze diagnoses moeten regelmatig enkele maanden en soms zelfs langer
dan een half jaar wachten voordat ze behandeld kunnen worden (NOS, 2018). In 2017 zijn
door zorgaanbieders, zorgverzekeraars en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en
Sport afspraken gemaakt om de wachttijden in de ggz te verminderen. De ggz zou ervoor
zorgen dat cliënten niet langer hoeven te wachten dan 4 weken voor een intakegesprek en
10 weken tot hun behandeling in gang zou worden gezet (Vermeulen, 2018). Deze
beloften van de ggz worden niet waargemaakt. Tot op de dag van vandaag is het zo dat
cliënten nog steeds veel te lang moeten wachten op een intakegesprek. Uit cijfers van
Vektis, gebaseerd op informatie van 80 procent van de ggz-instellingen in Nederland, blijkt
dat in 2018 in totaal 88.500 mensen op een wachtlijst stonden voor een behandeling in de
geestelijke gezondheidszorg (NOS, 2018). Mijn stelling luidt: De lange wachtlijsten van de
ggz moeten aangepakt worden.
Deze stelling past bij het socialisme omdat gelijkheid, sociale rechtvaardigheid en
solidariteit belangrijke uitgangspunten zijn van het socialisme. Socialistische partijen, zoals
de Partij van de Arbeid, zetten zich in voor een betaalbaar, en goed functionerend
zorgstelsel (Jonge Socialisten in de PvdA, z.d.). Ieder individu heeft recht op goede zorg.
De liberalen, zoals de VVD, staan hier anders in. Zij streven naar individuele vrijheid,
verantwoordelijkheid, verdraagzaamheid en sociale rechtvaardigheid. Liberale partijen,
zoals de VVD, streven naar een zorgstelsel met gereguleerde marktwerking.
Gereguleerde marktwerking houdt in dat de zorgmarkt geprivatiseerd is en dat er
concurrentie wordt gevoerd tussen verschillende zorgverzekeraars, ziekenhuizen en
zorginstellingen. Dit zou zorgen voor meer keuzevrijheid van de patiënt, een betere prijs-
kwaliteitverhouding en een prikkel tot innovatie in de zorg door aanbieders (Kuijper, 2014).
Het confessionalisme daarentegen legt de nadruk op het verdelen van de zorg. Goede
zorg is volgens confessionelen gebaseerd op wederzijdse aandacht voor elkaar, onderling
begrip en wederzijds vertrouwen. Centraal staat de samenwerking tussen verschillende
mensen en organisaties. Burgers, de gemeente, zorgaanbieders en de overheid werken
samen om goede zorg te kunnen bieden (Sikma, 2017). De overheid zou volgens de
confessionelen een aanvullende rol moeten hebben. Het maatschappelijk middenveld
moet elkaar zo veel mogelijk ondersteunen.
Oorzaak
De ggz geeft als oorzaak voor de lange wachtlijsten de beperkte samenwerking tussen
zorgverzekeraars en gemeenten met de zorgaanbieders. Daarnaast is er sprake van het
fenomeen ‘Brain Drain’. Behandelaars van patiënten met een diagnose zoals autisme
vertrekken uit de ggz uit onvrede over de werkomstandigheden en de te hoge werkdruk.
Zij beginnen dan vervolgens hun eigen praktijk. Hierdoor verdwijnt specialistische kennis
over deze diagnoses in de ggz-instelling waardoor je als patiënt langer moet wachten op
een behandelaar die gespecialiseerd is in jouw diagnose. Bovendien hebben veel
huisartsen en hun praktijkondersteuners nog onvoldoende kennis van diagnoses in de
gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg en zijn behandelmethoden. Hierdoor
kunnen huisartsen mensen met deze diagnoses niet goed doorverwijzen (Nederlandse
Vereniging Voor Autisme, 2019). Een ander probleem is dat een patiënt na het wachten op
een intakegesprek, doorverwezen worden naar een andere instelling en daar weer op een