Dit is een samenvatting van het boek 'Leren Coachen - basisboek theorie en methode' geschreven door Marinka van Beek en Ineke Tijmes. Deze samenvatting bevat alle hoofdstukken (H1 t/m H12).
Samenvatting “Leren Coachen” – Marinka van Beek & Ineke Tijmes
Samenvatting “Leren Coachen” – Marinka van Beek & Ineke Tijmes
Het boek “Leren Coachen” is bedoeld als hulpmiddel en wordt niet gezien als lineair dwangmiddel.
Coachen moet methodisch gebeuren. De coachingsmodel die gevolgd wordt in het boek, start met de
contractfase welke opgevolgd wordt door de onderzoeksfase. Daarna volgt de uitvoeringsfase en het
coachingsproces wordt afgesloten door middel van evalueren en afscheid nemen.
Hoofdstuk 1 – Wat is coaching?
Er zijn veel voorbeelden waar mensen en organisaties gebruik maken van coaching:
- Nieuwe medewerker;
- Verbeteren van bepaalde vaardigheden;
- Overbelast dreigen te raken op werk waarbij gezocht waarom de grenzen zijn gepasseerd.
Er is sprake van coaching als de volgende punten centraal staan in de werkwijze en de doelen:
- Methodisch ontwikkelen van iemands potentiële kwaliteiten voor de beste prestatie;
- Focus op de persoon en het behalen en realiseren van doelen;
- Bevorderen van leren en handelen;
- Concrete resultaten in houding, kennis, vaardigheden en competenties;
- Dialoog over plezier en problemen in het beroep;
- Werken aan en vanuit het bewustzijn en de verantwoordelijkheid van de coachee voor zijn eigen
situatie;
- Bewust toepassen van de methode voor een bepaalde tijd doelgericht.
1.1 Waarom zetten organisaties coaching in?
- Afhankelijk van medewerkers voor de prestatie van de organisatie en het behalen van de doelen
van de organisatie;
- Proactief zijn en anticiperen op ontwikkelingen en dus blijven leren omdat continue
veranderingen plaats vinden in de samenleving en de organisaties;
- Voor goede resultaten moet de leidinggevende de medewerker als persoon aanspreken
doordat mensen zelfstandig, zelfsturend, verantwoordelijk en geëmancipeerd zijn.
Coaching past bij het zelfstandig functioneren omdat het gaat om bewustzijn en eigen
verantwoordelijkheid. Coaching gericht op leren en handelen, past bij de voortdurende ontwikkelingen
en veranderingen binnen organisaties wat vraagt om het ontwikkelen van kwaliteiten. Coaching is
gericht op concreet resultaat voor de persoon en daarmee voor de organisatie.
1.2 Resultaten en effecten van coaching
Coachen wordt tegenwoordig gezien als lerende interventie in plaats van incidentele begeleiding voor
het oplossen van een probleem of lastige situatie. Afgelopen tien jaar zijn er veel ontwikkelingen
geweest op het gebied van coaching waardoor nu post-HBO en masteropleidingen zijn ontstaan. Sinds
vijf jaar is er vraag naar wetenschappelijke onderbouwing van de effecten en resultaten van coaching.
Bestaande literatuur biedt een klein aantal kwantitatieve studies naar de effecten van coaching.
Onderzoekers De Haan en Duckwordt (2010) stellen uit een onderzoek binnen de psychotherapie dat
de context, de persoonlijkheid van de coach en de relatie coach-coachee een rol spelen in het traject.
1.3 Welke soorten coaching zijn er?
Functiegerichte coaching
Functiegerichte coaching is gericht op het uitoefenen van een functie en wordt toegepast bij nieuwe
medewerkers of bij het toewijzen van een nieuwe functie of taak. Het verbeteren staat hierbij centraal.
- Wat heb ik te doen en hoe presteer ik daarin zo goed mogelijk?
- Wat vragen de functie en de organisatie van mij?
- Hoe zet ik mijn kwaliteiten daarbij in?
Door inwerken via coaching neemt de medewerker zelf de verantwoordelijkheid voor zijn eigen leren en
bepaalt hij samen met de coach de resultaten voor het eind van het traject. De coach richt zich op
inwerken en ondersteunen.
Procesgerichte coaching
Bij procesgerichte coaching gaat het om bewustwording hoe mensen het werk uitvoeren om zo verder
te kunnen ontwikkelen in de functie en om de deskundigheid te kunnen uitbreiden en te vergroten. Vaak
staan bepaalde overtuigingen verdere groei in de weg. Centraal staan het ontwikkelen, de eigen
beroepsopvattingen en de eigen manier van werken.
Contextgerichte coaching
Bij contextgerichte coaching staat de persoon in een bepaalde omgeving centraal. Het gaat om
veranderen op dieper niveau. Er moet gekeken worden naar wat anders kan in de context en naar wat
de persoon zelf zou moeten veranderen.
1.4 Wie coacht?
Er zijn verschillende mogelijkheden voor coaches:
- De manager als coach;
- Een coach binnen de organisatie;
- Een coach van buiten de organisatie.
Functiegerichte coaching vraagt om een coach van binnen de organisatie omdat de belangrijkste doelen
te maken hebben met de organisatie.
Bij procesgerichte coaching kan gekozen worden voor een interne coach waarbij het belangrijk is dat
de coachee als persoon centraal staat zodat competenties kunnen worden ontwikkeld. Daarnaast is het
belangrijk om privacy te waarborgen en dat zwakke kanten erkend worden. Hiervoor is een bepaalde
vertrouwelijkheid nodig waardoor de voorkeur gaat naar een externe coach, omdat anders
machtsverschillen door hiërarchie het leren kan belemmeren omdat het de benodigde vertrouwelijkheid
in de weg kan staan.
Bij contextgerichte coaching wordt een externe coach aanbevolen omdat de persoon en de
werkomgeving centraal staan. Bij een interne coach kan daardoor de privacy en veiligheid niet worden
gewaarborgd. Daarnaast kan een externe coach onbevooroordeeld de situatie bekijken.
1.5 Het specifieke van coaching
Werken vanuit bewustzijn en eigen verantwoordelijkheid
Complexe situaties beantwoorden gaat alleen wanneer je bewust bent van de situatie, van wie je bent
en wat je kunt en je weet wat de vraag is. De coachingsvraag komt vanuit de coachee en met
ondersteuning van de coach wordt deze vertaald in haalbare doelen.
Belangrijk is leren en handelen
Coachen is gericht op resultaten en gaat om ander gedrag en betere resultaten. Om te leren is
bewustzijn belangrijk. Actualiteit speelt een rol dus is aandacht nodig voor het handelen van de coachee.
Zo is te leren van handelen zowel van oud als nieuw gedrag. Het is belangrijk dat de coachee verschillen
kan benoemen en hoe dat komt.
De persoon en het resultaat
Voor de organisatie is het ontwikkelen van competenties en mogelijkheden van de medewerker
belangrijk. Hierbij vormen waarden en overtuigingen soms een belemmering voor nieuw en ander
gedrag. De coach moet zich dus richten op de persoon. Door te richten op concreet resultaat kan er
specifiek gehandeld worden. Daarnaast moet gekeken worden of het gedrag past bij de situatie én de
persoon.
Hoofdstuk 2 – De methodiek van coaching
Coaching is doelgericht ofwel resultaatgericht. De coachee komt met een vraag om van A naar B te
komen. Belangrijk is ook het leerproces en het leervermogen zodat na coaching de coachee kan
benoemen hoe hij bij B is gekomen. De coach stimuleert het leren en brengt het leerproces op gang.
2.1 Ons coachingsmodel
Het coachingsmodel is in de vorm van een cirkel omdat het een proces is met logische, niet-lineaire
opvolging van fasen waarbij soms een stap terug gedaan moet worden. De driehoek staat voor de
richting waar het om te doen is, het resultaat.
Eerst zullen de coach en de coachee kijken of zij samen aan de slag kunnen met de vraag van de
coachee en of zij kunnen contracteren. Vervolgens volgt de onderzoeksfase om gegevens te
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yvonne1410. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.