Regulatie en Organisatie van de Gezondheidszorg
Gemaakt in studie jaar 2024-2025
Cijfer 1ste take-home examen: 8.3
Bevat alle informatie van colleges en samenvattingen van alle bronnen en leesmateriaal.
,College 1 ‘introductie’
De volksgezondheid kan worden beïnvloed via organisaties, beroepsgroepen, en
maatregelen. Dit met als doel, het verbeteren of behouden van volksgezondheid en
kwaliteit van leven.
Kernwaarden en verschillen tussen zorgstelsels
- Toegankelijkheid (bijv. fysiek, financieel, of is toegang voor iedere groep gelijk).
- Kwaliteit van zorg (bijv. ervaring patiënt, evidence-based medicine)
- Betaalbaarheid en doelmatigheid (bijv. is het betaalbaar voor het land à er gaat nu
13% van het totale publieke budget naar zorg) en doelmatigheid, is dit precies waar
de patient behoefte aan heeft?
- Wettelijk kader waarbinnen het zorgstelsel is ingericht.
Type zorgstelsels
1. Sociaal verzekeringsstelsel (Bismarck)
Via de werknemers verplichte afdracht à lasten eerlijk verdeeld over groepen zodat
iedereen er voordeel van heeft. Dit had NL vroeger
2. Genationaliseerd zorgstelsel (Beveridge)
De financiering vindt plaats via belastingbetaling. UK heeft dit.
3. Gereguleerde marktwerking (Enthoven)
Zorgverzekeraar heeft een hele belangrijke rol. De basisverzekering is verplicht. De
concurrentie tussen zorgverzekeraars wordt veroorzaakt door mensen die wisselen
per jaar. Zij hebben de afspraken met zorg aanbieders. Dit heeft NL nu.
Hier heb je altijd een marktmeester die kijkt dat alles met concurrentie goed loopt,
NZA (Nederlandse Zorg Autoriteit).
Deze zorgstelsels zijn niet meer in de oorspronkelijke vorm aanwezig, maar er is een mix van
strategieën om te komen tot:
- Volledigheid (vrije markt), healthcare is business
o Maximaliseren van de private ondernemingen, liefdadigheid, innovatie en
competitie.
o Minimaliseren van publieke voorzieningen.
- Universele toegankelijkheid
o Gezondheidszorg is een publiek goed.
,Zorgstelsel in Nederland
We hebben te maken met verschillende wetten
- Wet publieke gezondheid à tijdens COVID belangrijk
- Jeugd wet
- WMO – wet maatschappelijke ondersteuning
- Zorgverzekeringswet à grootste geldstroom in NL
- Wet langdurige zorg
Belanghebbende in een zorgstelsel
- Patiënten
- Zorgaanbieders à zorgorganisaties
- Zorgverzekeraars
- Zorgverleners
- Overheid
- Farmaceuten
Regulatie en organisatie van de gezondheidszorg richt zich op alles wat nodig is voor het
primaire proces (de gezondheidszorg).
Regulatie
Uitgaande van publieke organisaties
Regulering: in goede banen leiden (ordening). - Hoe kunnen we dit op elkaar instemmen en
is alles geordend.
Maar ook: wat voor veranderingen van economisch en sociaal gedrag zijn er en hoe heeft dit
effect op het realiseren van publieke doelen.
, Minder personeel actief in de zorg en meer mensen die zorg nodig hebben à zorgt ervoor
dat je keuzes moet gaan maken. Mantelzorg wordt belangrijker.
Organisatie – inrichting van de zorg
Hoe zijn de posities en rollen binnen organisaties.
Hoe zijn hun onderlinge relaties.
Wat is het effect van stakeholders.
Kijken vanuit het perspectief van governance (er is niet 1 partij die macht heeft, je moet het
samen doen).
Het analyseren en denken vanuit wederzijdse afhankelijkheden, samenhang en
samenwerking. Daarom zijn netwerken erg belangrijk.
De Triade
Overheid als kader scheppende instantie met wetten en regulering, maar tezamen met de
actoren.
Wederzijdse afhankelijkheid leidt tot samenwerking maar vooral conflict.
Patiënt
De patiënt centraal is de afgelopen jaren de nieuwe ontwikkeling à omdat zij in een hele
afhankelijke positie zitten is dit lastig te realiseren.
De positie van de patiënt is afhankelijk van:
- Mondigheid patiënten, professionalisering van patiënt
- Patiënt actieve rol geven door empowerment (rechten, wetten)
- Afstemmen van professioneel handelen: leren luisteren, begrijpelijke taal, patiënt
betrekken in de besluitvorm.
- Inspanning vanuit de wetenschap (bijv. evidence-based medicine).
Zorgorganisatie
Zorgorganisaties veranderen voortdurend, bijvoorbeeld ziekenhuis:
- Dokters naar ziekenhuis als werkplaats (sinds jaren 60)
- Intrede rol management (sinds jaren 80)
- Empoweren van management door overheid (toekennen eindverantwoordelijkheid)
à veel conflicten
- Entree management accountants, financiële aspect op de voorgrond.
