Dit is een samenvatting voor het vak 'criminologisch onderzoek voor sociale wetenschappers' aan de Universiteit Utrecht. Dit vak is onderdeel van de minor criminologie. Alle literatuur die gelezen moest worden voor de hoorcolleges (en het tentamen) zijn in dit document samengevat. Op de voorpagina ...
Samenvatting criminologisch onderzoek voor sociale wetenschappers
Universiteit Utrecht 2020
Literatuur Pagina
Kwalitatieve methoden en technieken in de criminologie H2 2
Kwalitatieve methoden en technieken in de criminologie H3 7
Kwalitatieve methoden en technieken in de criminologie H5 10
Kwalitatieve methoden en technieken in de criminologie H7 13
Kwalitatieve methoden en technieken in de criminologie H8 21
Kwalitatieve methoden en technieken in de criminologie H11 23
Kwalitatieve methoden en technieken in de criminologie H12 24
Bijleveld – Methoden en technieken… H2 30
Bijleveld – Methoden en technieken… H5 35
Bijleveld – Methoden en technieken… H6 38
Literatuur week 3: Van den Berg (2004) 41
Literatuur week 4: Tinder as a methodological tool (2007) 43
Literatuur week 6: Van der Veer (2012) / Matthews (2000) / 45
Boers et al (2008)
Kwalitatieve methoden en technieken in de criminologie H2
Het starten met een wetenschappelijk onderzoek begint met een goede probleemstelling. Vanuit
deze probleemstelling worden vragen geformuleerd, die onderzocht worden.
,Kwantitatief onderzoek: beantwoord wat-, wie- en waar-vragen. Kwantitatief onderzoek kijkt naar
het vaststellen van frequenties en aan- of afwezigheid van fenomenen.
Kwalitatief onderzoek: beantwoord hoe- en waaromvragen. Kwalitatief onderzoek kijkt hierbij meer
naar verbanden over de tijd heen. Deze vorm van onderzoek wordt in de reële wereld uitgevoerd.
Historisch onderzoek: beantwoord ook hoe- en waaromvragen maar hierbij is geen controle over
gedrag van respondenten. Hierbij wordt gebruikt gemaakt van primaire of secundaire bronnen,
culturele en fysieke artefacten.
Experimenten: Hierbij vindt onderzoek niet in een reële wereld plaats. De manipuleerbaarheid van
gedrag is een basiselement van een experiment.
Een probleemstelling is wat anders dan een onderzoeksdoel. Het onderzoeksdoel formuleert in vage
en algemene termen de relevantie van het te voeren onderzoek.
Er zijn drie redenen die kunnen leiden tot het formuleren van een bepaalde onderzoeksvraag:
Intellectuele redenen: dit zijn redenen die vanuit de wetenschap zelf aangedragen worden
om te kiezen voor een bepaald onderzoeksprobleem.
Praktische redenen: hierbij heeft de onderzoeker een doel voor ogen. Een
evaluatieonderzoek is hiervan een voorbeeld; hierbij wordt gekeken naar de praktijk, de
gevolgen van de praktijk en eventueel een nieuwe aanpak. Actieonderzoek is een ander
voorbeeld waarbij de onderzochte zelf een bepaald doel heeft (bijv. beter functioneren).
Persoonlijke redenen: persoonlijke redenen spelen vaak, al dan niet onbewust, een rol bij het
vormen van een bepaald onderzoek. Een onderzoeker moet zich hierbij bewust zijn van dat
persoonlijke redenen, eigen waarden en normen een belangrijke invloed uitoefenen op het
verloop van het onderzoek en op de wijze waarop de onderzoeker omgaat met het thema.
Bij het doen van onderzoek wordt aangeraden om een onderzoeklogboek bij te houden waarin je
uitschrijft waarover je onderzoek wil doen en wat persoonlijke, intellectuele en/of praktische
redenen zijn om dit onderzoek te doen.
Er zijn over het algemeen vier doelen van kwalitatieve criminologisch onderzoek te onderscheiden:
Exploratief onderzoek: Het doel van exploratief onderzoek is om tot inzichten te komen op
een domein waar tot nu toe weinig over geweten is. Dit is vaak kwalitatief onderzoek en
verkennend van aard. Dit verkennende onderzoek gaat in essentie over het ontdekken van
nieuwe domeinen.
Verklarend onderzoek: Dit zijn vaak causale analyses die meer thuis horen in kwantitatief
onderzoek. Toch kan ook in kwalitatief onderzoek verklaren een doelstelling zijn, de
onderzoeker kan in zijn onderzoek expliciet op zoek gaan naar het ontdekken van oorzaken
in de betekenisgeving van personen.
Beschrijvend onderzoek: De waarde van beschrijvend onderzoek is het aanleveren van een
gedetailleerde beschrijving van een bepaalde case die bestudeerd wordt. Door een bepaalde
case te beschrijven kan tot kennis en inzichten gekomen worden.
Emancipatorisch onderzoek: Bij emancipatorisch onderzoek wil de onderzoeker niet alleen
kennis opdoen maar wil hij, samen met de onderzochten, ook een sociaal probleem
aanpakken of de betrokkene instrumenten aanreiken om een probleem aan te pakken.
Onderzoek heeft altijd een bepaalde relevantie. Die relevantie kan verschillen, er zijn drie
doelgroepen die belang hebben bij een kwalitatief onderzoek:
Wetenschappelijke gemeenschap: De onderzoeker wil bijdragen aan de stand van de kennis
over een bepaald onderwerp en voert hiervoor onderzoek uit.
, Beleidsmakers: Beleidsrelevant onderzoek neemt doorgaans twee vormen aan: explorerend
en evaluerend. Bij explorerend onderzoek vraagt de opdracht gevende overheid om nieuwe
gegevens te verzamelen op domeinen waar tot nu toe weinig kennis over is. Wanneer het
om evaluerend onderzoek gaat, worden bestaande beleidsmaatregelen onderzocht.
Praktische relevantie: Onderzoek kan ook rechtstreeks leiden tot oplossen van een probleem
of een praktijkvraagstuk.
De onderzoeksvraag leidt het onderzoek als een centraal kompas. Het is van belang dat een
onderzoek dus helder, begrijpelijk en ondubbelzinnig wordt geformuleerd.
De onderzoekbaarheid en haalbaarheid van een onderzoek liggen dicht bij elkaar en zullen in de
praktijk niet altijd duidelijk te onderscheiden zijn:
Onderzoekbaarheid: de mate waarin een onderzoeksvraag kan leiden tot een onderzoek. Het
eerste aspect van onderzoekbaarheid betreft de mogelijkheid om de onderzoeksvraag te
beantwoorden met een empirisch onderzoek. Je moet het onderzoek zo formuleren dat je
het kan beantwoorden met behulp van sociaalwetenschappelijke onderzoeksmethoden. Het
tweede aspect van onderzoekbaarheid betreft de ethische toelaatbaarheid. Hierbij moet je je
afvragen of het voeren van een onderzoek naar de doelgroep die je voor ogen hebt in geen
geval die doelgroep kan schaden.
Haalbaarheid: Haalbaarheid lijdt vaker tot moeilijkheden. Er moet gekeken worden of er
genoeg tijd, geld, bereikbaarheid en bereidheid van onderzoeksobjecten is. Vaak is er
uiteindelijk twee keer zo veel tijd nodig dan van te voren verwacht.
Voor het onderzoek is het van belang om grondig literatuur onderzoek te doen. Grounded theory:
verdedigd sterk dat een ‘open geest’ van belang is: de theorie moet opborrelen uit de data en
bijgevolg moet de onderzoek niet op voorhand zijn visie vastleggen door de bestaande theorie als
uitgangspunt te nemen van zijn analyses. Momenteel wordt dit niet te letterlijk genomen, maar de
nadruk blijft wel liggen op voorafgaand literatuuronderzoek.
Cumulativiteit: de onderzoeker moet bewijzen dat hij vertrouwd is met de huidige literatuur. Daarbij
moet de onderzoeker dan ook expliciet aangeven wat de wetenschappelijke meerwaarde is van het
uitgevoerde onderzoek.
Sensitizing concepts: Een belangrijke manier om met de al dan niet beperkende invloed van een
theoretisch kader uit de literatuur om te gaan, bestaat erin om te werken met algemene concepten
die nog niet of slechts heel summier zijn uitgewerkt. De term sensitizing concepts is een term om de
relatie tussen onderzoeker en literatuur vorm te geven. Sensitizing concepts geven richting aan een
kwalitatief onderzoek en maken de kwalitatieve onderzoeker gevoelig voor bepaalde belangrijke
concepten die bij het beantwoorden van de onderzoeksvragen een rol kunnen spelen.
De probleemstelling bevat vaak een logische opbouw waar de komende elementen regelmatig in
terug komen:
1. Een situering van het onderzoeksdomein: algemene situering van waarover het onderzoek
zal gaan.
2. Een maatschappelijke en/of wetenschappelijke verantwoording
3. Het onderzoeksdoel
4. De onderzoeksvraag
5. De deelvragen in het onderzoek
6. Het conceptuele kader: hierin definieert de onderzoeker de centrale concepten uit zijn
onderzoeksvraag en plaatst deze in een ruimer theoretisch kader.
7. Een situering van de methode(n)
8. Beperkingen van het onderzoek
, Onder kwalitatief onderzoek valt een hele familie van verschillende onderzoekstechnieken. Er zijn
verschillende grondvormen van kwalitatief onderzoek waarbij vier onderscheiden worden:
Kwalitatieve survey: er wordt een onderscheidt gemaakt tussen twee sub-vormen:
kwalitatieve survey met diepte-interviews en kwalitatieve survey met focusgroepen.
Focusgroepen zijn goed geplande gesprekken die tot doel hebben heel veel data op een
korte tijd te verzamelen.
Etnografische studie: hierbij wordt gebruik gemaakt van participeren en observeren.
Casestudy: hierbij wordt een specifiek voorval onderzocht.
Inhoudsanalyse: een inhoudsanalyse is een vorm van onderzoek doen waarbij voldaan moet
worden aan verschillende vereisten: objectief, systematisch, kwantitatief en handelend. Er
zijn verschillende soorten analyses die passend zijn bij kwalitatief onderzoek:
Retorische analyse: concentreert zich op de manier waarop een boodschap
gepresenteerd wordt. Concreet betekent dit tekstanalyse. Waarbij onderzoeker kijkt
naar compositie, vorm, gebruik van metaforen en structuur in de argumentatie.
Narratieve analyse: bestudeert de formele structuur van de boodschap. Alleen doet
een narratieve analyse dat vanuit het perspectief van het verhaal.
Discourse analyse: hierbij wordt geschreven tekst, de verwoording en
argumentatiepatronen geanalyseerd.
Structuralistisch-semiologische analyse: analyseert de diepere betekenis van
boodschappen.
Interpretatieve analyse: bij deze analyse staat centraal dat onderzoekers descriptieve
onderzoekersvragen stellen met het doel theorie te ontwikkelen.
In een kwalitatief onderzoek heeft een random steekproef geen zin. Kwalitatieve onderzoekers
werken immers met één of enkele cases of doen een survey bij een betrekkelijk kleine groep. Er word
dus voornamelijk gebruik gemaakt van doelgerichte steekproeven.
Voordat er gesproken kan worden over een steekproef moet er eerst gekeken worden wat de
onderzoekspopulatie is.
Er is een grote diversiteit aan doelgerichte steekproeven mogelijk:
Geen selectie: bij praktijkonderzoek staat de steekproef van te voren al vast en hoeft er geen
selectie plaats te vinden.
De typische case: hierbij wordt een case gezocht die een gemene deler heeft met andere
cases zodat zoveel mogelijk een normale situatie in beeld gebracht kan worden.
Heterogeniteit of maximale variatie: hierbij wordt een case gezocht die afwijkt van wat er
reeds is onderzocht.
Homogeniteit: hierbij is het doel om de variatie tussen de onderzoekseenheden zoveel
mogelijk te vermijden.
Kritische case: de kritische case wordt gekozen omdat deze een cruciale rol speelt bij het
begrijpen van een bepaald sociaal proces.
Bevestigde en ontkennende cases: hierbij wordt een steekproef stapsgewijs opgebouwd. Op
basis van analyses worden nieuwe deelnemers gezocht.
Sneeuwbalsteekproef: dit wordt vaak gebruikt wanneer de onderzoeker geen goed zicht
heeft op wie er goede en betrouwbare informatie kan aanleveren. Hierbij vraagt de
onderzoeker via individuen steeds door naar andere mogelijke participanten.
Extreme of afwijkende cases: soms leer je meer over de standaard door naar extreme
gevallen te kijken.
Opportunistisch: hierbij maakt de onderzoeker gebruik van een uitgelezen kans die zicht
onverwacht voordoet, hierdoor wordt de focus van het onderzoek aangepast.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper psychologiesamenvattingen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
