Samenvatting van Scheikunde Hoofdstuk 8 Onderzoek doen,
Methode: Chemie 6e editie,
5 HAVO
Jullie mogen mij altijd vragen stellen over mijn samenvattingen en/of bundels. Mail me dan even naar
Succes met leren en met je toets!
Onderzoek van voedsel
In de warenwet staat aan welke kwaliteitseisen producten moeten voldoen. De
Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit, de NVWA, controleert onder andere de
kwaliteit van voedsel en voert onaangekondigd onderzoek uit in winkels en
restaurants. De NVWA kan producten die niet aan de wettelijke kwaliteitseisen
voldoen uit de markt nemen.
Veilig werken in het laboratorium
In een laboratorium maakt de laborant een risico-inventarisatie. Hij kijkt naar de
risico’s van stoffen, de eigen veiligheid en de milieugevolgen van het chemisch afval.
Deze zogeheten risico-inventarisatie&-evaluatie (RIE) is verplicht bij bedrijfsmatig
uitgevoerd onderzoek.
Informatie over het risico van stoffen vind je op het etiket in de vorm van
gevaarsymbolen volgens het GHS-systeem (Globally Harmonised System). In de
Binas tabel 97B vind je GHS-symbolen. Informatie over het risico van gevaarlijke
stoffen vind je op alle verpakkingen in de vorm van gevaarsymbolen en H- en P-
zinnen. De nummers van H-zinnen (hazard, gevaar) geven aan welk soort gevaar je
loopt als je met een bepaalde stof werkt. De voorzorgsmaatregelen die je moet
treffen om veilig met een stof te kunnen werken staan in de P-zinnen (precaution,
voorzorg). Op oudere verpakkingen vind je R- en S-zinnen. R-zinnen (risk) zijn
hetzelfde als H-zinnen en S-zinnen (safety) hetzelfde als P-zinnen. In de Binas tabel
97E vind je H- en P-zinnen.
Kwalitatief en kwantitatief onderzoek
Bij een kwalitatief onderzoek bepaal je welke stoffen in een product aanwezig zijn.
Je kunt een stof met een reactie of reagens aantonen. Een reagens is selectief en
reageert maar met 1 bepaalde stof. Hij is ook gevoelig en laat met een kleine
hoeveelheid stof al verkleuring zien. Sommige zouten kunnen aantonen door de
oplosbaarheid te onderzoeken. In de Binas tabel 45A zie je dat niet alle zouten goed
oplosbaar zijn. Je herkent een slecht oplosbaar zout aan een troebeling in water, er
ontstaat een suspensie. Bij reacties tussen 2 zoutoplossingen kan een slecht
oplosbaar zout ontstaan. Er ontstaat dan een neerslag. Je kan dus een stof aantonen
met een reagens of door een reactie waarbij een slecht oplosbaar zout ontstaat.
Om te bepalen hoeveel stof aanwezig is in iets, maak je gebruik van een
kwantitatief onderzoek. Je bepaalt altijd eerst of een bepaalde stof aanwezig is
(kwalitatief onderzoek). Daarna kun je bepalen hoeveel van die stof aanwezig in
(kwantitatief onderzoek). Soms moet je eerst de stoffen uit het monster isoleren. Dat
doe je met een scheidingsmethode.
Toxische stoffen
Giftige stoffen worden ook wel toxische stoffen genoemd. Iedere giftige stof heeft een
drempelwaarde. Als de concentratie van een stof beneden deze waarde ligt is er
geen gevaar voor de gezondheid.
, De meeste giftige stoffen worden in de natuur geproduceerd. Het maakt niet uit of je
alles in 1x binnenkrijgt of over een langere tijd kleine beetjes inneemt. De LD50, de
Letale (dodelijke) Dosis, is een maat voor de giftigheid, als je die dosis in 1x
binnenkrijgt. LD50 is de hoeveelheid die bij inname 50% van de proefdieren doodt. De
waarde wordt meestal opgegeven in 𝜇g of mg per kg lichaamsgewicht. Giftigheid kan
voor mens en dier erg verschillen, zo is chocolade niet giftig voor ons, maar wel voor
honden.
De overheid heeft door middel van MAC-waarden vastgesteld hoe hoog de
concentratie van een stof in een ruimte mag zijn, die je tijdens je werk, in de loop van
de dag binnen mag krijgen. De MAC-waarden (Maximaal Aanvaarde Concentratie)
van een stof kun je opzoeken in de Binas tabel 97A en geeft aan hoeveel mg van die
stof per m3 lucht aanwezig mag zijn. MAC-waarden wordt ook wel grenswaarde
genoemd. Je kunt ook MAC-waarden in ppm (parts per million) en ppb (parts per
billion) tegenkomen.
Aan voedingsmiddelen worden additieven toegevoegd, stoffen die de smaak, kleur of
houdbaarheid van voedingsmiddelen verbeteren. Van deze stoffen gebruik je geen
grote hoeveelheid ineens, maar als je je leven lang dagelijks een kleine hoeveelheid
gebruikt, zou dat toch een risico voor je gezondheid kunnen vormen. De WHO,
Wereldgezondheidsorganisatie, heeft voor deze additieven bepaald hoe groot de ADI
(Aanvaardbare Dagelijkse Inname) is. Daarbij wordt uitgegaan van iemand die de
stof een leven lang dagelijks gebruikt. De ADI-waarde wordt uitgedrukt in mg per kg
lichaamsgewicht per dag. In de Binas tabel 95 vind je de ADI-waarden van
verschillende additieven.
Paragraaf 2 Bepalingen
Kwalitatieve standaardbepalingen
(Dit staat ook bij de samenvatting van paragraaf 1) Je kunt een stof met een reactie
of reagens aantonen. Een reagens is selectief en reageert maar met 1 bepaalde
stof. Hij is ook gevoelig en laat met een kleine hoeveelheid stof al verkleuring zien.
Sommige zouten kunnen aantonen door de oplosbaarheid te onderzoeken. In de
Binas tabel 45A zie je dat niet alle zouten goed oplosbaar zijn. Je herkent een slecht
oplosbaar zout aan een troebeling in water, er ontstaat een suspensie. Bij reacties
tussen 2 zoutoplossingen kan een slecht oplosbaar zout ontstaan. Er ontstaat dan
een neerslag. Je kan dus een stof aantonen met een reagens of door een reactie
waarbij een slecht oplosbaar zout ontstaat.
Dus sommige stoffen kun je aantonen met een reagens. Andere stoffen toon je aan
met een zuur-basereactie of een neerslagreactie. Je toont de aanwezigheid van
zuren in een oplossing aan met pH-papier of een pH-meter.
Chromatografie
Je past chromatografie niet alleen toe bij het scheiden van stoffen, maar ook bij het
aantonen van een bepaalde stof in een mengsel. De eenvoudigste vorm is
papierchromatografie. De scheiding bij chromatografie berust op het verschil in
oplosbaarheid in de loopvloeistof (de mobiele fase) en het verschil in adsorptie aan
het papier (de stationaire fase). Als een strook papier in een vloeistof staat, zie je de
vloeistof door de capillaire werking in het papier omhooggaan.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samenvattingenstuviac. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
