Dit is een samenvatting voor de opleiding Verpleegkunde hogeschool Zuyd. het heeft de volgende onderwerpen die we behandelt hebben in hoorcolleges en uit het boek anatomie en fysiologie van Martini:
- de huid
- de dunne en dikke darm
- het respiratoire/ademhalingsstelsel
- het endocriene stelsel
Anatomie Module 3
Hoofdstuk 5: de huid
Wat is de huid en waar bestaat de huid uit?
De huid, nagels, haar en verschillende klieren. De huid is het zichtbaarste orgaan van
het lichaam.
Bekijk blz. 146 voor de algemene structuur van de huid (onderste twee vragen horen erbij)
Wat zijn de verschillende huidlagen?
1. Epidermis: de opperhuid
2. Dermis: lederhuid
3. Hypodermis (subcutis): onderhuidse laag
Wat zijn de accessoire klieren?
Haarschacht, porie van afvoerbuis zweetklier, tastreceptor, talgklier, haarspier,
afvoerbuis zweetklier, haarfollikel, drukreceptor, zenuwvezels en zweetklier
Wat zijn de vijf functies van de huid?
1. Bescherming: de huid overdekt onderliggende weefsels tegen schokken,
chemische stoffen en infecties.
2. Temperatuurregeling: het handhaven van de temperatuur doormiddel van
warmte-uitwisseling van lichaam en omgeving.
3. Vorming en opslag voedingstoffen: zorgen voor opslag van vetten en worden er
vitamines gevormd.
4. Zintuigelijke waarneming: zorgt voor het detecteren van tast, druk pijn en
temperatuurprikkels die naar het zenuwstelsel worden gestuurd
5. Uit en afscheiding: klieren scheiden zouten, water en organische afvalstoffen af
5.1 De epidermis bestaat uit lagen met verschillende functies
Waar bestaat de epidermis uit?
De opperhuid bestaat uit verschillende strata (cellagen) met plaveiselepitheel. Je
hebt een dikke huid met 5 lagen en een dunne huid met vier lagen. Ook bestaat uit
stratum basale (kiemlagen).
Wat is het stratum basale?
De diepste kiemlaag waarbij de cellen via hemidesmosomen verbonden zijn met het
stratum basale. Deze scheidt de epidermis af van de andere huidlagen. Het stratum
basale bevat epidermiskammen. Deze kammen verbinden de epidermis en de dermis
voor een vergroot contactoppervlak. De epidermis haalt bloed via de dermis. Ook
zitten in het stratum basale grote stamcellen die de huid steeds vernieuwen met
cellen. Het stratum basale bevat ook melanocyten voor gevoeligheid van druk en de
kleur.
Wat is het stratum spinosum?
Een kiemlaag met stekelcellen in de epidermis, waarbij nieuwe ontstane cellen uit de
stratum basale het stratum spinosum in komen. Hier gaat de cel verder delen
Wat is het stratum granulosum?
Een korrellige kiemlaag waar bij cellen uit het stratum spinosum naar het stratum
granulosum verplaatsen. Hier delen de cellen niet meer maar vormen ze het eiwit
keratine. Dit eiwit is slijtvast en waterbestendig.
Wat is het stratum lucidum?
In de dikke huid zit de kiemlaag die de stratum granulosum betekt. De cellen zijn plat,
liggen dichtbij elkaar en met keratine gevuld.
, Wat is het stratum corneum?
De buitenste laag van het epidermis noemen we de hoornlaag, die bestaat uit 15/30
lagen dode epitheelcellen met veel keratine. Deze cellen worden afgestoten. De
hoornlaag is vaak droog zodat micro-organismes niet meer kunnen groeien.
5.2 Factoren die van invloed zijn op de huidkleur zijn
pigmentatie van de epidermis en de doorbloeding van de
dermis
Hoe ontstaat er pigment in de huid?
De huid heeft een kleur door interactie van pigmentatie in de epidermis en bloeding
van de dermis. Er zijn twee soorten pigmenten in de epidermis: caroteen en
melanine.
Wat doet caroteen?
Een oranje gele kleurstof die in de epidermiscellen ophoopt. Caroteen kan in
vitamine A worden omgezet. Vitamine A is nodige voor het onderhoud van
dekweefsels en synthese van lichtgevoelige stoffen in het oog.
Wat doet melanine?
Een bruingeel of zwart pigment dat door melanocyten wordt gevormd. Melanocyten
vormen melanine en slaan dit op in de intracellulaire blaasjes. Deze worden naar het
stratum basale en spinosum gevoerd. Door zonlicht wordt melanine actief.
Wat zijn sproeten?
Kleine gepigmenteerde vlekjes op de huid die ontstaan bij mensen met weinig
pigment. Dit zijn dele met grotere melanineproductie.
Wat doet ultraviolette straling?
Zonlicht bevat UV. Vitamine D3 wordt bevorderd door UV. Te veel UV zorgt voor
verbranding van de huid. De melanine absorbeert het UV, voordat het DNA
beschadigd in de huid. Beschadiging aan het DNA zorgt voor huidkanker.
Hoe ontstaat het albinisme?
De melanocyten vormen geen melanine, terwijl wel de cellen verdeeld worden in de
epidermis. Zij hebben hierdoor een hele lichte huid.
5.4 De dermis is de weefsel laag die de epidermis
ondersteunt
Waar bestaat de dermis uit?
De dermis zit onder de epidermis. Deze bestaat uit twee verschillende lagen:
1. Papillaire laag: bindweefsel met huidpapillen. De epidermis wordt door deze laag
ondersteunt en gevoed. Deze laag bevat capillairen en zenuwen.
2. Reticulaire laag: een diepere laag die bestaat uit onregelmatig bindweefsel. In
deze laag zitten collagene en elastische vezels aanwezig. De elastische vezels
geven stevigheid en collagene vezels geven buigbaarheid van de huid.
3. De dermis bevat haarfollikels en zweetklieren die uitkomen in de epidermis
4. Ook bevat de dermis netwerken van bloedvaten, lymfevaten en zenuwvezels.
5.5 De hypodermis verbindt de dermis met de
onderliggende weefsels.
Wat is de hypodermis?
De hypodermis speelt eigenlijk geen rol in de huid, maar heeft als functie van het
stabiliseren van de positie van de huid ten opzichte van de onderliggende weefsels.
Tegelijk kan de huid ook zelfstandig bewegen, zonder invloed op andere organen.
Waar bestaat de hypodermis uit?
, Het bestaat uit los mazig bindweefsel met veel vetcellen die zorgen voor beperking
bij warmteverlies. Ook verdeelt dit vet zich gedurende je leeftijd.
5.6 Haar bestaat uit verhoornde dode cellen die naar het
huidoppervlak zijn gedrukt
Wat zijn haren?
Een niet levende structuur die buiten het huidoppervlak groeit. Deze worden
gevormd door de haarfollikels.
Waar bestaat de haar en de haarfollikel uit? (KIJK BLZ. 154 voor anatomie)
1. Haarpapil: de haarfollikel vormt een kap over de haarpapil. Dit is een uitsteeksel
van bindweefsel dat capillairen en zenuwen bevat. Door celdelingen van
stamcellen rondom de papil wordt haar gevormd.
2. Haarwortel: het gedeelte waarmee de haar in de huid zit.
3. Haarschacht: het gedeelte dat we aan de oppervlakte zien.
4. Schublaag: een oppervlakkige laag van de haar die bestaat uit een laag van cellen
die elkaar overlappen.
5. Cortex: de middelste laag met hard keratine dat zorgt voor stijfheid.
6. Haarmerg: de kern van het haar dat buigzaam zacht keratine bevat.
Wat zijn de functies van haar?
1. Het beschermen van de hoofdhuid tegen Uv-licht
2. Helpen lichte schokken tegen het hoofd op te vangen
3. Werken als warmte-isolatie voor de schedel
4. Het voorkomen dat vreemde stoffen in het lichaam komen. (Neus en oren)
5. Wimpers zorgen ervoor dat er geen vreemde stoffen in oog komen en zorgen
tegen het uv-licht.
Hoe kan haar bewegen en hoe voel je ze?
Een haarfollikel heeft een sensorische zenuwcel. Ook gladde spiercellen vormen
haarspieren (m. erector pili). Deze spier bij een haar loopt vanaf de papillaire dermis
naar de bindweefselschacht, waarmee de follikel verbonden is.
Hoe krijg je haarkleur in haar?
Haarkleur weerspiegelt de hoeveelheid melanocyten die pigment produceren bij de
haarpapil. Verschillende haarkleur komt door verschillende gevormde melanine wat
erfelijk vastligt.
5.7 Talgklieren en zweetklieren zijn exocriene klieren in de
huid
Wat doen de talgklieren?
Olie/talgklieren scheiden vettige klierproducten af in de haarfollikels of de huid. De
kliercellen rijpen waardoor ze vetten gaan produceren. Door spiersamentrekkingen
komt talg vrij die het haar en huid smeert en wordt de groei van bacteriën geremd.
Wat is acne?
Grote talgklieren die zorgen voor puistjes. Puistjes ontstaan door het verstopt raken
van de afvoerbuizen en hoopt het klierproduct zich op waardoor een ontsteking
ontstaat.
Wat zijn de apocriene glandulae sudoriferae (zweetklieren)?
Deze zweetklieren scheiden producten af in de haarfollikels van de oksels, tepels en
in de schaamstreek. Het zweet is voeding voor bacteriën, die de zweetlucht
veroorzaakt.
Wat is adstringentia?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 1813056mertens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
